Onlangs stuurde Bionext en haar verenigingen Biohuis, BioNederland en Biowinkelvereniging een brief naar staatssecretaris Jean Rummenie. Dit als reactie op de resultaten van het onderzoek naar de vermenigvuldigingsroutes van NGT-gewassen met niet-NGT-gewassen en co-existentiemaatregelen voor NGT-2 gewassen.
© Bionext
De biologische sector, vertegenwoordigd in Bionext, Biohuis, BioNederland en de Biowinkelvereniging, is teleurgesteld in het resultaat. Het rapport heeft een beperkte scope en gaat voorbij aan de werkelijke problemen om de bio-sector te vrijwaren van gentech en de consument keuzevrijheid te kunnen garanderen. Dit rapport geeft daarmee ten onrechte een geruststellend beeld van een toekomst waarin rassen, ontwikkeld met en zonder GGO's, in het veld staan. De impact op de biologische landbouw blijft onbenoemd. Daarom willen u uitnodigen om op korte termijn met de biologische sector om tafel te gaan om het rapport en de praktische consequenties van de mogelijke deregulering te bespreken. Hieronder lichten we onze bezwaren toe.
De huidige co-existentie maatregelen, waar de onderzoekers naar verwijzen als bestaande oplossing, zijn onvoldoende uitgewerkt. De afstand tussen gewassen van biologische en gangbare boeren die de GGO-teler in acht moet nemen is maar voor drie gewassen afgesproken. Dat, terwijl de onderzoekers zelf aangeven dat er voor zo'n zeven gewassen een verhoogd risico op vermenging is. Bovendien stelt het rapport enerzijds dat de kans op vermenging bijzonder klein is, en anderzijds dat boeren onderling nadere afspraken maken. Dit is een ongelijk machtsspel omdat, afgezien van de bufferafstand, de nadelige gevolgen van vermenging niet bij de ggo-teler liggen, maar bij de biologische boer.
De beperkte focus op risico laat de relevante vraag naar impact voor de biologische sector onbenoemd, zoals in het rapport zelf ook wordt aangegeven. Het verbod op GGO's is verankerd in de biologische regelgeving. Dat is een publieke Europese verordening waarbij uw ministerie verantwoordelijk is voor de goede uitvoering in Nederland. Dat houdt ook de plicht in om te waarborgen dat een ondernemer aan de biologische productieregels moet kunnen voldoen zonder een onverantwoord ondernemersrisico te dragen. Aanwezigheid van GGO's maakt biologisch zaadgoed onverkoopbaar en het risico op afkeuring van biologische producten reëel. Wie is er voor de schade aansprakelijk? Komt er een schadefonds waar boeren aanspraak op kunnen maken? Hoever gaat de bewijslast bij beschuldiging van inbreuk op het patent?
Zowel NGT-1 als NGT-2 gewassen zijn GGO's. De opdracht voor de onderzoekers was alleen te kijken naar mogelijke vermenging met NGT-2 gewassen. NGT-2 gewassen zijn in de EU voorstellen herkenbaar. Maar voor NGT-1 is de herkenbaarheid en traceerbaarheid beperkt tot etikettering van zaad en vermelding in een openbaar register. De scheiding tussen klassiek veredelde gewassen en NGT-1 gewassen is veel moeilijker te waarborgen. En als het gebeurt, is de schade voor de biologische telers. Dat risico op vermenging kan de overheid niet negeren met het argument dat het huidige wetsvoorstel geen co-existentiebeleid voor NGT-1 regelt.
En er zijn meer open eindes, we noemen er nog drie. De deregulering zal leiden tot meer GGO gewassen in het veld. Een hogere concentratie aan genetisch gemodificeerde gewassen in het veld verhoogt de kans op vermenging tussen GGO en klassiek veredelde gewassen. Verder wordt er buiten de EU geen onderscheid gemaakt tussen NGT-1, NGT-2 en oude GGOs. Bij import van zaadgoed vanuit bijvoorbeeld de VS is dus niet te achterhalen met welke variant we te maken hebben. Tenslotte beperken de onderzoekers zich tot vermengingsroutes van NGT-2 en biologische gewassen. Maar niet alleen biologische boeren maken zich zorgen over de impact die de mogelijke deregulering van de gentech regels heeft, er zijn ook gangbare ketens die vrij willen blijven van gentech. Ook voor deze sectoren is het van belang dat hun gewassen vrij blijven van vermenging.
Onze kanttekeningen bij het rapport komen voort uit onze zorgen om keuzevrijheid voor de consument. De biologische sector geeft nu invulling aan deze keuzevrijheid en wil dat ook blijven doen. Onderzoek door het Rathenau Instituut wees uit dat Nederlandse burgers vrijwel unaniem voor regulering van het gebruik van NGT's in de landbouw zijn. Ook bleek dat transparantie vanuit de overheid over dit thema erg belangrijk werd gevonden. Zoals uit eerder onderzoek is gebleken, wil de consument de vrijheid behouden om te kiezen voor gentechvrije voeding. Als biologische sector is dat een markt waar wij voor produceren en deze willen wij behouden. De voorstellen voor deregulering bedreigen vertrouwen van de consument in het biologische keurmerk. Het is ook in het belang van de overheid, die eigenaar is van het biologische keurmerk om dat vertrouwen niet te beschadigen. De Tweede Kamer heeft verschillende moties aangenomen om de keuzevrijheid van de consument te beschermen en het octrooirecht in te perken.
Het huidige plan voor deregulering van NGT's bedreigt ook de vrije toegang tot uitgangsmateriaal voor de veredeling van nieuwe rassen en remt daarmee juist de innovatie die als argument wordt gebruikt voor deregulering. Toepassingen van de nieuwe veredelingstechnieken zijn namelijk patenteerbaar. Met grootschalige toepassing van deze techniek neemt het aantal patenten op eigenschappen van voedselgewassen onvermijdelijk toe. Hiermee zal de toegang voor boeren tot zaadgoed beperkt worden. Voor veredelaars wordt de ontwikkeling van nieuwe rassen duurder en het risico op patentinbreuk en rechtszaken groter. Veredelaars zijn nu al veel tijd en geld kwijt om uit te zoeken of er in hun gewassen niet een gepatenteerde eigenschap aanwezig is.
Zoals gezegd: dit rapport geeft ten onrechte een geruststellend beeld van een toekomst waarin rassen ontwikkeld met en zonder GGO's in het veld staan. De impact op de biologische landbouw blijft onbenoemd. Daarom vragen we u om op korte termijn met ons in gesprek te gaan om de praktische consequenties van de mogelijke deregulering te bespreken.
Lees de volledige brief hier.
Voor meer informatie:
Bionext
Bennekomseweg 43
6717 LL Ede
Tel.: 030 2339970
[email protected]
www.bionext.nl
