Soms blijken de biologische productieregels in hun ambitie iets te hard van stapel te lopen. "Wanneer we in de praktijk merken dat nieuwe regels negatieve bijeffecten hebben, moeten we tijdig zien te corrigeren. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Op dit moment speelt dit met de eis dat 100% van het voer voor varkens en pluimvee van biologische oorsprong moet zijn", aldus Hans Fuchs, van Bionext, bij ABZ Diervoeding. Fuchs legt uit wat er aan de hand is en hoe de georganiseerde biologische sector via Bionext de benodigde correctie tot stand probeert te brengen.
© Kasparart | Dreamstime
"Een belangrijk onderdeel van de biologische varkenshouderij is dat het voer zoveel mogelijk bestaat uit biologische grondstoffen. Zo draagt de biologische varkenshouderij bij aan een natuurvriendelijke teelt van veevoergrondstoffen."
Europese wetgeving
"Van tijd tot tijd worden de productieregels voor biologische landbouw aangescherpt. Dat is belangrijk om de biologische ambitie hoog en onderscheidend te houden. De biologische productieregels worden op Europees niveau vastgesteld en in de wet vastgelegd. Dat betekent o.a. dat in Nederland geproduceerde biologische varkens ook in Duitsland volledig als biologisch erkend worden. Dat is van belang voor onze exportpositie."
5% gangbare eiwitrijke grondstoffen
"In 2022 is een volledig herziene Europese biologische verordening van kracht geworden. Daar ging een aantal jaren discussie aan vooraf. Bionext discussieert daarin mee en staat voor het belang van de biologische sector. Zo wordt er met elke diersector afgestemd of nieuwe wetgeving werkbaar is. Indien nodig wordt er door lobby geprobeerd de Europese voorstellen bij te stellen."
"Tot 2022 was het nog toegestaan om 5% gangbare eiwitrijke grondstoffen te gebruiken. In de nieuwe verordening is o.a. vastgelegd dat het voer voor biologische varkens en pluimvee 100% biologisch moet zijn. Daarmee kan de biologische kringloop verder gesloten worden. Enkel voor jong pluimvee (tot 18 weken) en jonge varkens (tot 35 kg) is in de nieuwe verordening nog ruimte voor 5% gangbare eiwitrijke grondstoffen. Dit mag nog tot 31 december 2026."
Volledig biologisch nog niet haalbaar
"In de afgelopen jaren heeft de sector gezocht naar alternatieven voor de niet-biologische grondstoffen die nu nog gebruikt worden, zoals aardappeleiwit en maïsgluten. Door hun aminozurensamenstelling en verteerbaarheid zijn dit essentiële grondstoffen in het voer voor jonge dieren. De conclusie die we vorig jaar hebben moeten trekken, is dat er onvoldoende goede alternatieven voorhanden zijn die deze grondstoffen op korte termijn kunnen vervangen, zonder negatieve invloed op de diergezondheid en het dierenwelzijn. Daarmee zijn we tot de conclusie gekomen dat de 5% ontheffing voor gangbare grondstoffen verlengd moet worden."
"Sterker nog, bij pluimvee hebben we moeten constateren dat de 100%-eis vanaf 18 weken te vroeg is. In werkelijkheid zijn leghennen tot zo'n 40 weken nog in ontwikkeling en hebben ze een hogere aminozuren behoefte. Het gebruik van hoogwaardige gangbare eiwitten zou dus juist langer moeten. Bij varkens vanaf 35 kg blijkt dat we, qua aminozuren samenstelling en verteerbaarheid wel goed uit de voeten kunnen met de eis van 100% biologische grondstoffen."
Lobbyen voor uitstel
"De deadline van 31 december 2026 om te stoppen met 5% gangbaar eiwit is in de huidige Europese biologische verordening hard vastgelegd. Om dat op Europees niveau gewijzigd te krijgen, is veel lobbywerk nodig. Over het algemeen werkt het zo dat een verzoek tot wijziging of uitstel kansrijker is als je laat zien dat je je best hebt gedaan voor het vinden van een oplossing."
Wat zijn alternatieve oplossingen?
"We hebben vorig jaar een plan van aanpak beschreven waarin een aantal oplossingsrichtingen beschreven zijn, zoals biologische varianten vinden van aardappeleiwit en maïsglutenmeel. Ook wordt er gekeken of er aminozuren beschikbaar zijn die geproduceerd zijn volgens de biologische principes. Daarbij blijkt dat deze oplossingen nog niet haalbaar zijn in de praktijk. Onze conclusie was dat er nog veel onderzoek- en ontwikkeltijd nodig is om de gangbare grondstoffen te vervangen. Dit komt overeen met een Duits onderzoek."
Binnen Nederland is steun
"Met deze argumenten hebben we ons in eerste instantie tot ons eigen ministerie van LVVN gericht. Het ministerie vormt onze meest directe toegang tot de Europese Commissie waarin de biologische productieregels besproken worden. Bij het ministerie hebben we op deze manier begrip kunnen krijgen voor ons pleidooi om de ontheffing te verlengen. Het ministerie heeft hiervoor zelf ook om advies gevraagd bij de WUR (Wageningen Universiteit en Research). Zij hebben de meeste van onze argumenten onderschreven en spreken daarmee steun uit voor ons pleidooi. Ook bij de Dierenbescherming hebben we steun gevonden, omdat het dierenwelzijn hier in het geding is."
Belangenbehartigers in de EU ook aan boord
"Om vervolgens een opening te krijgen bij de Europese Commissie voor de gewenste wijziging, is brede steun van andere lidstaten nodig. Die hebben we afgelopen periode gezocht en gevonden via o.a. IFOAM (de Europese koepelorganisatie van biologische belangenbehartigers zoals Bionext), via LTO bij Copa Cogeca (de Europese koepel van landbouwverenigingen) en via Nevedi bij FEFAC (de Europese brancheorganisatie van veevoerbedrijven). Deze internationale steun is een belangrijke stap."
Voorstellen liggen bij de Europese Commissie
"Nu is het zaak om de Europese Commissie te overtuigen. Omdat de Europese Commissie de biologisch wetgeving wil vereenvoudigen, kunnen we wensen indienen voor aanpassingen. Daarin hebben we brede steun gekregen om onze wens voor een verlenging van de 5% gangbare grondstoffen mee te nemen. Voor pluimvee hebben we daar een pleidooi aan toegevoegd om de leeftijdsgrens voor jonge dieren te verhogen van 18 naar 40 weken."
Duidelijkheid kan nog een jaar duren
"Het is nu afwachten of de commissie dit voorstel wil overnemen. Dat weten we waarschijnlijk rond de jaarwisseling. Daarna volgt er nog een procedure via het Europees Parlement en de Europese Raad die zich over de voorstellen van de commissie moeten uitspreken. Al met al, kunnen we dan een jaar verder zijn. Voor het verlengen van de ontheffing, die nu volgens de wet op 31 december 206 afloopt, kan dat nog net op tijd zijn."
"Hoewel succes niet gegarandeerd is, laat dit zien dat we met een landelijke brede belangenbehartiging voor de biologische sector een verschil kunnen maken. We zien dat dit in andere landen veel minder vanzelfsprekend is, hoewel hun problemen in wezen niet anders zijn."
Bron: ABZ Diervoeding
