Miljarden organismen zorgen voor een gezonde bodem. Microben, aaltjes, schimmels en bacteriën. Iedereen heeft z'n eigen geluiden. Een leven van jewelste daar onder in de grond. Wetenschapper Darko Znaor, van oorsprong uit Kroatië, kan de geluiden op z'n computer laten horen. Afgelopen donderdag verzorgde hij samen met Martien Lankester uit Iens een demonstratie bij Mulder Agro in Kollumerzwaag.
Een simpel doosje met één knop, het enige betaalbare product, zo legden zij uit. De Soil Acoustics Meter is in Engeland gemaakt en wordt nu voor het eerst in Nederland in de praktijk beproefd. Theo Mulder had voor de proef vier soorten grond voorin de zaal opgesteld. De spanning onder de tientallen belangstellenden in de zaal liep naar het hoogtepunt.
© Mulder Agro
Wetenschapper Darko Znaor: "Ja. Het geluid van het bodemleven. Nee, sorry, geen gps-verbinding."
Als een soort verstrooide professor stak Znaor de sensor met de microfoon in de grond, de lampjes begonnen te branden, maar het geluid was op de computer niet te horen. De gps-verbinding met de fabrikant kwam spijtig genoeg niet tot stand, zei de wetenschapper. Eerder deze week voor een groep HAS-studenten was het wel gelukt. Een mooi donker geluid, vruchtbare grond dus, was de conclusie.
Martien Lankester is opgeleid als arts en sociaal geneeskundige en houdt zich al een groot deel van z'n leven bezig met gezonde voeding. Naast zijn praktijk in het Friese Iens heeft hij in de jaren zeventig een biologisch melkveebedrijf opgezet om de noodzaak van duurzame voedselproductie te onderstrepen. Dat trok al in die tijd veel aandacht in en buiten de agrarische sector.
Gekke dokter uit Iens
Lankesters gedachte was altijd al dat de medische wereld te eenzijdig symptomatisch bezig was. Voorkomen is beter dan genezen, was toen al zijn stelling. In die tijd hield hij lezingen over dit onderwerp in heel Nederland en daarbuiten. In Friesland was hij een geliefd spreker., o.a. bij plattelands vrouwen. Hun mannen, meestal boeren, zeiden meewarig: die gekke dokter uit Iens. Lankester zegt het met een glimlach.
Lankester: Rudolf Steiner wist het al in het begin van de vorige eeuw als grondlegger van de antroposofische geneeswijze. De plant wordt niet ziek, de grond is de boosdoener. Daar moet je naar kijken en verbeteren. Het gaat om het microbioom, het samenspel van organismen. Dat systeem helpt bij een goede vertering van voedsel en beschermt tegen ziekteverwekkers en een beter immuunsysteem.
Tegenwoordig is Lankester directeur van de Avalon Foundation, een organisatie die sinds 1991 in meer dan dertig landen op het gebied van duurzame, biologische landbouw en landbouwmilieu projecten heeft ontwikkeld en uitgevoerd. Vaak samen met Darko Znaor. In die tijd richtte Lankester in Friesland ook de stichting Soune Groun op. Met als doel de grond gezonder te maken, de voedselkringloop te herstellen en versneld circulair te gaan werken.
Met name werken beide mannen samen in Farm Bio Net met hetzelfde doel maar dan via een Europees netwerk, om zo de biodiversiteit op landbouwbedrijven te bevorderen en makkelijker te maken door een goede samenwerking tot stand te brengen tussen ministeries, landbouworganisaties en anderen. Het gaat om honderden projecten in meerdere landen. Een goede aanpak vindt ook Lankester. Zijn persoonlijke motto: De duurzame boer is de dokter van de toekomst die de aarde weer gezond kan maken.
© Mulder Agro
Voedingsspecialist Ineke Haisma: "We zitten als ratten in de val van de voedingsmiddelenindustrie."
Boerendochter uit Bakkeveen
Gezond voedsel. Vertel boerendochter Ineke Haisma wat. Al toen ze van 1987 tot 2000 uitbater van restaurant De Slotpleats in Bakkevaan was, wist ze al dat het mis zou lopen met het voedingssysteem. Ze werd orthomoleculair therapeut, kreeg een eigen praktijk en ontdekte de relatie tussen bodemgezondheid en eigen gezondheid. De basis daarvoor legde ze op het melkveebedrijf van haar vader. Die gebruikte Algofos, een kruidenmengsel waarmee dieren weer op krachten werden gebracht.
De geur van Algophos heeft Haisma nooit losgelaten. Ruikt iets goed of niet. Ze schreef een boek: Met verstand Gezond. Om meer mensen bewust te maken van goede voeding heeft ze een opleiding opgezet, waarin je alles leert om gezonder te leven. Juiste voeding is van levensbelang, zegt Haisma. Elk voedingsstofje heeft impact. Voeding is vulsel geworden, zonder voedingsstoffen. Ook daarover schreef ze een boekje. 'Ik noem dit vulsel NoCx. We moeten zo snel mogelijk NoCx-vrij worden, wil het nog goedkomen.'
Veel en lekker en ongezond. Dat is het beeld van de huidige voedingsmiddelenindustrie, oordeelt Haisma Dat moet stoppen. Volgens haar zitten we als ratten in de val van de maakindustrie. We worden verkeerd voorgelicht en misleidt en moeten dringend weer zelf baas worden over ons eigen eten. Theo Mulders credo hierover: De boer is de dokter van toekomst. 'Waarom ik me hier voor inzet? Voor een gezonde toekomst van mijn kleinkinderen.'
Tekst en foto's: Wiebe Dijkstra
Voor meer informatie:
Mulder Agro
[email protected]
www.mulderagro.nl
