Tholen - Het nieuwe kiwiseizoen staat voor de deur. Niet in Nieuw-Zeeland, of dichter bij huis in Italië of Frankrijk, maar gewoon in het Nederlandse Bunnik. Op het teeltbedrijf Nieuw Slagmaat van Djûke Smith - Van der Maat, een familiebedrijf waar ook haar ouders en partner meewerken, worden de eerste biologische gele kiwi's inmiddels geplukt. "Op de groene zullen we nog even moeten wachten, maar ook die zullen snel volgen", vertellen Djûke en haar vader Huub.
© Nieuw Slagmaat
Het verhaal van deze unieke teelt vindt haar oorsprong in een reis die Djûke jaren geleden maakte naar Nieuw-Zeeland. "Zij had een Nuffield Farming Scholarship ontvangen, een internationale beurs om kennis en ervaring in het buitenland op te doen", legt Huub uit. "Via dat netwerk is ze in Nieuw-Zeeland geweest. De appeltelers die ze daar bezocht, teelden ook kiwi's en zo kwamen ze daar over aan de praat. En omdat aanvankelijk het klimaat al vergelijkbaar leek qua vorst en temperatuur bijvoorbeeld, besloot de familie de gok te wagen om ook in Nederland kiwi's proberen te telen. Inmiddels weten ze dat er toch ook echt wel verschillen zijn, maar de mildere winters van tegenwoordig helpen wel."
Vorstgevoelig
En dus besloot de familie, als eerste in Nederland, te starten met de biologische kiwiteelt. In navolging van Huub en Djûke staan er inmiddels ook kiwi's in de kassen in Kwintsheul, waar GroentenNieuws eerder over sprak met René en Gerda Arkesteijn. "Voor ons begon toen alleen pas het echte werk", lacht Djûke. "De eerste winter liep niet helemaal zoals gepland. De helft van de planten vroor kapot, waarna we opnieuw planten moesten kopen. Deze hebben we daarna beter ingepakt met beschermingsmateriaal en compost. En wat denk je? Geen vorst, maar beschermd waren ze wel. Na de eerste jaren worden de bomen vervolgens een stuk weerbaarder. De planten zijn in het begin zeer kwetsbaar, maar inmiddels zijn ze bij ons vuistdik en kunnen ze zelfs een paar graden vorst overleven. De bomen dan, want de vruchten zelf blijven nog altijd zeer gevoelig voor vorst. Op het moment dat deze toeslaat, worden alle bekenden gebeld om de kiwi's zo snel mogelijk van de bomen te halen."
© Nieuw SlagmaatDe teelt zelf was voor de familie echt een ontdekkingstocht. "Kiwiplanten groeien ontzettend snel en zijn arbeidsintensief. Het maakt het ook uitermate lastig om de teelt op grote schaal op te zetten. Bovendien hebben we de kennis over de teelt grotendeels zelf op moeten doen. In Nederland werd het nog niet gedaan, dus was daar vrijwel niets over bekend. Dan komt veel informatie via uitwisseling met experts in Nieuw-Zeeland of uit eigen ervaring."
"Het onderzoek is nog steeds gaande. De teelt hebben we inmiddels wel aardig onder de knie, maar ieder seizoen is weer anders. Ook dieren vormen een uitdaging, zoals muizen die gek zijn op de vruchten, maar we worden steeds wijzer in hoe we dat aanpakken. Voor het nieuwe seizoen hebben de groene kiwi's nog te weinig suiker en blijven daarom langer hangen, terwijl de gele kiwi's toch al heerlijk eetrijp zijn."
Lokale afzetkanalen
De kiwi's worden lokaal afgezet, via de eigen boerderijwinkel, die van anderen en voedselcoöperaties. "Ook in maaltijd- en fruitboxen passen de vruchten echter perfect", legt Djûke uit. "Dat zijn de afzetkanalen die ook het best passen. Voor het 'gewone' supermarktkanaal is de biologisch geteelde vrucht prijzig. Dat de teelt zo arbeidsintensief is, wat maakt dat de prijzen hoger liggen."
© Nieuw Slagmaat
"Ondanks de uitdagingen is het een project dat veel plezier en voldoening geeft", geeft een trotse Huub aan. "Het combineert innovatie, internationale kennis en praktisch boerenwerk. Voor ons blijft het een mooie ontdekkingsreis: van de eerste planten tot nu, waarin we steeds meer leren over teelt, rijpheid en afzet. Het is een traject waarin we stap voor stap vooruitgaan, en waarin we voortdurend nieuwe oplossingen zoeken."
Dat het een uniek project is, viel ook chef-kok Leo Mazairac van BinnensteBuiten op, die begin 2023 een bezoekje bracht aan de boerderij in Bunnik.
Voor meer informatie:
Nieuw Slagmaat
Marsdijk 5
3981 HE Bunnik
030 – 63 71 539
[email protected]
www.nieuwslagmaat.nl
