Landbouwkundige Bertus Buizer reageert op het opinieartikel van Henk Breman in NRC van 5 oktober 2025. In dat artikel uitte Breman kritiek op biologische landbouw en stelde hij onder meer dat er geen bewijs zou zijn dat biologisch voedsel gezonder is dan gangbaar voedsel. Buizer weerspreekt die stelling in een uitgebreide reactie op basis van wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaringen in de landbouw. Henk Breman wordt 'boos', zo zegt hij zelf. Maar zijn argumentatie is wetenschappelijk gezien verwerpelijk", aldus Bertus Buizer.
© Marchello74 | Dreamstime
Volgens Buizer klopt Bremans redenering niet. "Een plant neemt rond de 16 à 17 mineralen op, terwijl kunstmest in de regel niet meer dan 4 of 5 mineralen bevat. Meestal zelfs niet meer dan 3, namelijk stikstof, fosfor en kalium (NPK). Organische mest bevat veel meer verschillende mineralen dan kunstmest en ook nog een heel aantal belangrijke sporenelementen." Hij verwijst daarbij naar meta-analyses waaruit blijkt dat biologisch graan, groenten en fruit 16 tot 19 procent meer antioxidanten bevatten.
Buizer, die zelf jarenlang in Afrika werkte als landbouwkundige, stelt dat duurzame landbouwsystemen juist zonder kunstmest succesvol kunnen zijn. "Niet kunstmest helpt, maar meer bomen, en wel bomen van de juiste soort", schrijft hij. Hij verwijst daarbij naar initiatieven in de Sahel waar boeren zonder kunstmest hun oogsten wisten te verdrievoudigen door agro-ecologische methoden toe te passen. Over dit onderwerp verscheen eerder in de Volkskrant de reportage "Huh, is dit de Sahel?"
Buizer wijst er ook op dat vrouwen in Kameroen traditioneel en met succes aan mengteelt doen, waarbij zij een vlinderbloemig gewas als pinda in mengteelt met bananen en knolgewassen zoals taro en macabo telen. Zelf heeft hij in Tsjaad goede ervaring met de mengteelt van de vlinderbloemige pigeon pea (Cajanus cajan) en sorghum.
Daarnaast wijst Buizer op LinkedIn op de negatieve gevolgen van gangbare landbouw. "De gangbare, op kunstmest en synthetische bestrijdingsmiddelen gestoelde landbouw gaat gepaard met enorm veel ontbossing in regenwouden. Die gaat ten koste van lokale boeren, ecosystemen, klimaat en (via zoönosen) van de gezondheid van mensen wereldwijd."
Buizer heeft eerder in Biojournaal gereageerd op een opinieartikel van Hidde Boersma over gewasopbrengsten, waarin hij stelde dat biologische landbouw in ontwikkelingslanden juist hogere opbrengsten kan opleveren. "Oegandese biologische boeren oogsten zes keer zoveel koffie als hun gangbare collega's die chemische bestrijdingsmiddelen gebruiken. Met een stinkend mengsel van planten verdrijven biologische boeren in Oeganda schadelijke insecten. Met geitenstront verbeteren zij de bodem", aldus Buizer.
Verder verwijst hij naar diverse publicaties op zijn website, waaronder "Hoe ecologische boeren de hele groeiende wereldbevolking kunnen voeden" en "Biologische landbouw heeft de beste papieren".
Tot slot wijst Buizer op LinkedIn op onderzoek van het Rodale Institute waaruit blijkt dat regeneratieve biologische landbouw een effectief en veerkrachtig model is in een tijd van extreem weer en pleit hij voor een duurzaam landbouwbeleid.
Voor meer informatie:
Bertus Buizer
Buizer Advies B.V.
De Welle 48
8939 AT Leeuwarden
[email protected]
buizeradvies.nl
