De Nederlandse foodsector lijkt na jaren van onrust enig herstel te tonen, maar achter de stijgende verkoopvolumes en omzetten schuilt een hardnekkig probleem: de marges blijven onder druk staan. Dat blijkt uit de nieuwste sectorupdate van Rabobank.
Volgens sectormanager Martijn Rol leidt de aantrekkende vraag tot een 'ogenschijnlijk stabielere markt', maar blijven de kosten voor grondstoffen, arbeid en huisvesting hoog. "De uitdaging is om marge te behouden", stelt hij.
Supermarkten zien omzet groeien, maar marges niet
Door het herstel van de koopkracht trekken de volumes in supermarkten aan. Rabobank verwacht voor 2026 een groei van bijna 3% in de totale supermarktomzet, vooral door lichte volumegroei en prijsverhogingen. Toch blijven de winstmarges beperkt door de gestegen inkoop- en loonkosten.
© Rabobank
Voor speciaalzaken, zoals bakkers, slagers en groentewinkels, verwacht de bank slechts stabiele volumes. Consumenten blijven prijsbewust en kiezen sneller voor goedkopere verkoopkanalen.
Groter prijsverschil tussen merk en huismerk
Een opvallende ontwikkeling is het groeiende prijsgat tussen merkproducten en huismerken. In Nederland is dat verschil inmiddels opgelopen tot bijna 40%. Dat biedt kansen, zegt Rabobank-specialist Sebastiaan Schreijen: "Supermarkten kunnen inspelen op het verbeterde consumentensentiment door een nieuw prijspunt te introduceren: iets goedkoper dan het A-merk, maar duidelijk boven de prijs van het reguliere huismerk."
De cacaomarkt blijft volgens Rabobank onrustig. De prijs van chocolade ligt ruim 50% hoger dan in 2021, mede door de grondstofprijsstijgingen van 2024. Hoewel de cacaoprijs inmiddels iets is gedaald, blijft het niveau drie keer hoger dan vier jaar geleden. Producenten zoeken daarom naar alternatieve teeltgebieden en cacaovervangers.
Groeiende vraag naar diepvriesfriet
Ook de aardappelmarkt is in beweging. Door de groeiende vraag naar diepvriesfriet steeg de exportwaarde van bevroren aardappelproducten wereldwijd van 7,7 naar 13,2 miljard dollar tussen 2019 en 2024. Nederland blijft een grote speler in pootaardappelen, maar wordt geremd door strengere regels en extreme weersomstandigheden.
Naast margedruk en grondstofprijzen wijst Rabobank op water als een groeiend strategisch knelpunt voor de foodsector. "Het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing draagt bedrijven op om hun zakelijk watergebruik in 2035 met 20% te verminderen ten opzichte van 2016-2019", aldus Rol.
Waterverbruik kan 45% omlaag
Volgens de bank is waterbesparing niet langer vrijblijvend. Bedrijven moeten integraal kijken naar hun productieprocessen en samenwerken in initiatieven zoals de Waterbank. Als alle bedrijven zulke oplossingen implementeren, kan het waterverbruik met wel 45% verminderen, concludeert de Rabobank.
Bron: Rabobank
