Tholen - Donderdagavond vond de tweede editie van de BioBorrel XL plaats; een samenwerking met het Pakhuis De Zwijger en de BioBorrel, waarbij een thema is gezocht dat voor de achterban van beide organisaties interessant kan zijn. Voorafgaand aan het inhoudelijke programma met de titel 'PFAS en pesticiden in onze leefomgeving: waar gaat dit over?', was er tijdens een lopend vegan buffet gelegenheid om hierover al met elkaar in gesprek te gaan.
© Anouk van Akkeren-Graumans | BioJournaal.nl
Het podium van de grote zaal van het Pakhuis De Zwijger was het toneel voor moderator Josefien van Marlen en de sprekers: Annelies den Boer, directeur van Stichting Tegengif, Tweede Kamerlid Mpanzu Bamenga, Onderzoeksjournalist Leon Zantinge en agro-ecologische boer Arjen van Buuren.
Annelies den Boer, directeur van Stichting Tegengif trapte de avond af met een scherpe weergave van dat PFAS een groep chemicaliën betreft, waarvan een deel kankerverwekkend is voor de mens. "Eén van deze stoffen, genaamd PFOA is inmiddels bij alle Nederlanders in het bloed te vinden." Ze vindt het onvoorstelbaar dat, ondanks de kennis van de persistentie van deze stoffen in het milieu en in de gehele voedselketen en dat deze stoffen via de placenta en borstvoeding bij kinderen al voor besmetting zorgen, er toch nog lozingen van PFAS in het oppervlaktewater plaatsvinden.
"Positief is te noemen dat Nederland jaren geleden het initiatief heeft genomen, samen met een aantal andere landen, waaronder Denemarken, een Europees verbod op PFAS in werking te laten treden." Maar ze ziet tegelijkertijd dat zo'n verbod wordt tegengewerkt door een sterke lobby. Tegengif hoopt op ondersteuning vanuit de politiek en maatschappij op het doorzetten van het Europees restrictievoorstel op het gebruik van PFAS en dat lozingen per direct stoppen. "Laten we kijken naar het inspirerende voorbeeld van Denemarken dat met de agrarische sector is gekomen tot een verbod van 30 PFAS houdende producten. We kunnen met z'n allen nog iets doen aan dit gigantische probleem!", aldus Annelies.
© Anouk van Akkeren-Graumans | BioJournaal.nl
Tweede Kamerlid Mpanzu Bamenga riep op tot meer druk op de Tweede Kamer middels acties van bijvoorbeeld Tegengif en wetenschappelijke onderzoeksresultaten, waardoor politici goed onderbouwd hun pleidooi kunnen houden tegen de productie en gebruik van PFAS- bevattende producten. Zijns inziens moet er een PFAS-verbod komen. "Het liefst op Europees niveau, maar als dat te lang duurt, dan op nationaal niveau ter bescherming van de bevolking en het milieu." Om dit voor elkaar te krijgen zijn er al verschillende deeloplossingen in de vorm van moties aangedragen, die tot doel hadden tot vermindering van PFAS in de leefomgeving te komen. Veel van deze moties zijn gestrand, maar Mpanzu blijft op zoek naar mogelijke oplossingen. Zoals het idee voor een label op PFAS-vrije producten als kleding of andere gebruiksartikelen, zodat consumenten de keuze hiervoor kunnen maken. Mpanzu is blij met de aandacht vanuit de hierin samenwerkende partijen D'66, GL-PvDA, en de Partij voor de Dieren en hoopt op meer bewustwording bij de andere partijen voor dit probleem.
"Er moeten instrumenten komen waarmee de overheid direct kan ingrijpen als er misstanden zijn die de volksgezondheid en onze leefomgeving schaden. Pas dan kun je als overheid de bevolking echt beschermen," zo is de oproep van Mpanzu Bamenga.
Onderzoeksjournalist Leon Zantinge constateerde in zijn onderzoek naar omwonenden van agrarische percelen waar lelies worden geteeld, dat er voor het gebruik van PFAS-houdende pesticiden geen landelijk registratiesysteem is. "Hiermee wordt het in beeld brengen van de landelijke gezondheidsrisico's belemmerd." Hij ziet dat in civiele rechtszaken rechters al wel bepaald hebben, dat er iets niet klopt aan het toelatingsbeleid van de overheid en mag er vanwege het gezondheidsrisico op lokaal niveau al niet overal meer gespoten worden door lelietelers. "Dat zegt natuurlijk wat!", aldus Leon. Hij roept op tot het oplossen van deze hiaten in kennis en het dichten van mazen in het net. Gelukkig komt er wel meer aandacht voor vanuit de media.
De vierde spreker en agro-ecologische boer Arjen van Buuren deelt zijn voorbeeld van hoe hij zonder PFAS- houdende producten werkt. Dit doet hij door te werken met strokenteelt en het aantrekken van natuurlijke vijanden van plagen middels bloemrijke akkerranden. Hij wil dit graag in verbindende taal uitleggen: "Het heeft geen zin om het over gif te hebben; dan bereik je niks als je in gesprek wil gaan met boeren die het zien als gewasbeschermingsmiddelen."
© Anouk van Akkeren-Graumans | BioJournaal.nl
De emoties over het thema waren voelbaar. Moderator Josefien van Marlen vroeg de sprekers en de zaal mee te denken over wat er nodig is om de zorgen die leven in de maatschappij, over de persistentie van PFAS-houdende stoffen in ons milieu, het hoofd te bieden. Hierbij kwam naar voren dat onderwijs over een rechtvaardig voedselsysteem als ook de kosten-batenanalyse van het gebruik van PFAS mogelijke thema's zijn voor een volgende BioBorrel.
Eric Kiers van Croplife, belangenbehartiger van chemische en biologische gewasbeschermingsmiddelen producerende bedrijven, riep op om met elkaar in gesprek te gaan over waar we naartoe willen in de landbouw, doelend op het verschil tussen de keuze die de consument maakt en waar de burger voor staat. Annelies benadrukte als reactie dat ook vanuit deze bedrijven ondersteuning noodzakelijk is om het Europese restrictievoorstel te laten slagen.
Hopende op en lerende van meer inspirerende voorbeelden van verminderen van het gebruik van PFAS, ging de avond over in een goed bezochte, verbindende borrel met biologische drankjes en borrelhapjes. "Wederom een zeer geslaagde BioBorrel XL in prettige samenwerking met Pakhuis De Zwijger", aldus de organisatie.
Klik hier voor de fotoreportage.
Voor meer informatie:
BioBorrel
[email protected]
www.debioborrel.nl
