Op 6 september bezocht het Flowers-team van Universiteit Utrecht Plukkerz, een kleinschalig initiatief voor biologische bloementeelt in Nederland. "Het bezoek bood waardevolle inzichten in de kansen en uitdagingen van het opzetten van een duurzaam bedrijf in de biologische bloemensector", aldus Universiteit Utrecht.
© Universiteit Utrecht
De kwekerij werd opgericht in 2022 en profiteerde van één belangrijk voordeel: het land was al biologisch gecertificeerd toen oprichters Eddy en Ciska aan hun avontuur begonnen.
Dit betekende dat ze hun bloemen direct als biologisch konden vermarkten, waardoor ze de overgangsperiode van twee tot drie jaar konden omzeilen die veel conventionele telers ervan weerhoudt om over te stappen. Tijdens deze overgang neemt de productie meestal af, terwijl de prijzen gelijk blijven, waardoor de overstap vaak economisch niet haalbaar is. Voor Plukkerz vormde de certificering grotendeels een administratieve en financiële hindernis, maar het stelde hen wel in staat om vanaf dag één met een biologisch keurmerk de markt te betreden.
Plukkerz begon met de verkoop van wekelijkse boeketten via een abonnement rechtstreeks aan consumenten. Ze plantten 50 verschillende soorten bloemen om diversiteit te garanderen. Maar het opbouwen van een stabiele klantenkring bleek te langzaam, dus schakelden ze over op het leveren aan bloemisten en veilingen. Deze stap stelde hen in staat zich te richten op de teelt in plaats van op het arrangeren van boeketten, en leidde al snel tot sterkere, betrouwbaardere partnerschappen. Vandaag de dag omvat hun netwerk ongeveer 16 bloemisten, groothandelaren en platforms zoals Wilderful.
Biologische teelt brengt specifieke uitdagingen met zich mee. Zonder synthetische pesticiden is onkruid- en ongediertebestrijding sterk afhankelijk van handwerk, biodiversiteit en bodemgezondheid. Eddy en Ciska benadrukten dat hun grootste uitdaging het behoud van een gezonde bodem is. Om dit te bereiken, gebruiken ze compost en mest, planten ze groenbemesters en houden ze de bodem waar mogelijk bedekt met levende wortels. Ze stappen af van praktijken zoals langdurig afdekken met zeil, wat het bodemleven vermindert, en richten zich in plaats daarvan op het maximaliseren van fotosynthese en organische stof. Voor hen begint alles bij de bodem: een gezonde bodem betekent gezondere planten, die op hun beurt beter bestand zijn tegen ziekten en plagen.
Een andere grote uitdaging voor Plukkerz zijn de kosten en complexiteit van het verkrijgen en behouden van een certificering voor biologische telers. Hoewel recente wijzigingen de jaarlijkse kosten voor kleine boerenbedrijven met een inkomen van minder dan € 80.000 hebben verlaagd, vereist het proces nog steeds inspecties, vrijstellingen en extra papierwerk. Wanneer ze bijvoorbeeld conventionele knollen kopen die pas het volgende seizoen biologisch worden, moeten ze formele vrijstellingen aanvragen en betalen. Voor Ciska en Eddy creëert dit een ongelijk speelveld: terwijl biologische boeren betalen om te bewijzen dat ze zonder chemicaliën telen, vermijden conventionele boeren deze kosten vaak.
Ze benadrukten ook een bredere uitdaging: de meeste consumenten begrijpen niet echt wat 'biologisch' betekent. Een groot percentage klanten is zich vaak niet bewust van wat biologische certificering inhoudt. Velen gaan er simpelweg van uit dat boeketten in de supermarkt veilig zijn en negeren het intensieve gebruik van pesticiden in de conventionele landbouw. Volgens hen beperkt het gebrek aan bewustzijn bij het publiek de groei van de biologische markt, zowel voor voedsel als voor bloemen. Mensen zijn bijvoorbeeld vaak geschokt als ze horen dat conventionele uien tot wel twintig keer per seizoen bespoten kunnen worden. Maar hoewel ze in Nederland weerstand zien tegen het gebruik van pesticiden in sierbloemen (de 'niet in mijn achtertuin'-houding), lijkt er veel minder bezorgdheid te zijn als het gaat om voedselgewassen.
Voor Plukkerz ligt de oplossing in educatie en bewustwording, vooral onder jongere generaties. Ze geloven dat het opnieuw verbinden van kinderen met de basisbeginselen van landbouw, hen leren hoe de bodem werkt, hoe planten groeien en wat het betekent om zonder chemicaliën te telen, kan leiden tot veranderingen in consumentenkeuzes en -beleid op de lange termijn. Zonder deze culturele verschuiving zal biologische landbouw een nichemarkt blijven die worstelt met goedkope massa-import.
Bron: Universiteit Utrecht
