Tholen – Steeds meer agrarische bedrijven in Brabant kampen met het ontbreken van een opvolger. Om te voorkomen dat waardevolle landbouwkennis en bedrijven verloren gaan, startten het Brabants Agrarisch Jongeren Kontakt (BAJK), de ZLTO en de provincie Noord-Brabant het initiatief Boer zoekt Boer Brabant. "Het programma helpt jonge boeren zonder familiebedrijf en stoppende agrariërs om elkaar te vinden," vertelt Anouk van Dal van het BAJK.
© BAJK
Urgentie voor opvolging
De aanleiding voor het project is duidelijk: de agrarische sector moet behouden blijven. "Steeds meer bedrijven stoppen, enerzijds door vergrijzing, anderzijds door ingewikkelde wetgeving. Tegelijkertijd zijn er veel jongeren enthousiast om aan de slag te gaan binnen de sector, maar vaak ontbreekt het hen aan de mogelijkheid om een bedrijf over te nemen. Soms is er helemaal geen bedrijf, of de locatie en omvang bieden geen perspectief. Het starten van een eigen agrarisch bedrijf is voor veel jongeren financieel uitdagend. Dan is een buitenfamiliaire overname een kans om hun droom toch te realiseren."
Met Boer zoekt Boer Brabant streeft BAJK ernaar succesvolle matches tussen stoppende agrariërs en ambitieuze jonge ondernemers te vergroten. "We willen een win-winsituatie creëren voor zowel stoppende ondernemers als jonge boeren," aldus Van Dal. Zo blijft de agrarische kennis behouden en wordt gewerkt aan een toekomstbestendige generatie boeren in Noord-Brabant.
Het matchingsproces
"Matchmaking werkt eigenlijk net als Boer zoekt Vrouw," legt Van Dal uit. Geïnteresseerde ondernemers die hun bedrijf willen overdragen kunnen zich aanmelden via het project. "Wij maken video's waarin boeren zichzelf en hun bedrijf voorstellen. Op basis daarvan kunnen geïnteresseerden een brief schrijven. Die brieven overhandigen wij persoonlijk bij de boeren."
Vervolgens selecteren de ondernemers een aantal kandidaten voor speeddates van circa 30 minuten. Na een nieuwe selectie blijven 2–3 kandidaten over die een meeloopdag op het bedrijf mogen volgen. "Pas dan leer je elkaar echt goed kennen en wordt zichtbaar of een potentiële overname passend is voor beide partijen."
© BAJK
Begeleiding en ondersteuning
Het hele traject duurt ongeveer een jaar. Ondernemerscoach Antoon Sanders van Arvalis begeleidt de deelnemers. "Een overname kan vijf tot tien jaar duren, maar met dit traject zetten we de eerste stap."
Voor jongeren zonder agrarische achtergrond zijn de financiële en praktische drempels vaak hoog. Daarom organiseert het project in november een bijeenkomst voor alle deelnemende bedrijven en kandidaten. "Daar wordt ingegaan op zowel de zachte als de harde kant van bedrijfsovername – de persoonlijke én financiële aspecten – om zo meer inzicht te bieden."
Daarnaast biedt het BAKJ een breder ondersteuningsaanbod, waarin gezinsbijeenkomsten worden georganiseerd met ouders, partners, broers en zussen. "Het gesprek met elkaar aangaan en kennisoverdracht zijn belangrijke speerpunten," benadrukt Van Dal.
Samenwerking en netwerk
De samenwerking tussen BAJK, ZLTO en de provincie is cruciaal. "BAJK heeft de hoofdrol bij het organiseren van de speeddates, maar alle partijen vullen elkaar aan. Vanuit ZLTO en de provincie worden communicatiemedewerkers ingezet om zoveel mogelijk mensen te bereiken. Zo kunnen we jongeren perspectief bieden en tegelijkertijd de stoppende boeren ondersteunen."
© BAJK
Resultaten en toekomst
De pilot van vorig jaar liet al mooie resultaten zien. "Drie van de vijf bedrijven zijn verder gegaan met een buitenfamiliaire overname. Bij bedrijven waar niet direct geschikte kandidaten waren, boden eerder ontvangen brieven alsnog de mogelijkheid om andere kandidaten te bereiken. Een aantal jongeren die niet eerder een brief hadden geschreven, hebben later zelf contact gezocht met de bedrijven."
Van Dal: "Mooi dat we via dit project connecties kunnen maken om de agrarische sector te behouden. Zo zorgen we dat waardevol ondernemerschap, ook binnen de biologische landbouw, wordt voortgezet."
Voor meer informatie:
BAJK
Onderwijsboulevard 225
5223 DE 's-Hertogenbosch
[email protected]
www.bajk.nl
