Op maandag 1 september in Riemst (België) en maandag 15 september in Maassluis (Nederland) vinden twee veldevenementen plaats rond biologische zaadvaste rassen. Tijdens deze middagen kunnen bezoekers het aanbod op het veld bekijken, proeven en ervaringen uitwisselen. De bijeenkomsten zijn bedoeld voor tuinders, koks, consumenten en pers.
In Riemst staan buitenpaprika, buitenaubergine, rode bieten en boerenkool op het programma. In Maassluis gaat het om buitenaubergine, buitenpaprika, stoksnijboon en rode biet. Op andere tuinderijen worden daarnaast rassenproeven uitgevoerd met komkommer, prei en suikermais. Er worden dit jaar maar liefst 53 verschillende biologische zaadvaste rassen geteeld op zestien verschillende tuinderijen in Nederland en België.
© Aukje Stoffelsma
Tijdens beide middagen worden de tot dan toe verzamelde bevindingen van de rassenproeven besproken en worden zo veel mogelijk verschillende rassen geproefd met tuinder en smaakspecialist Reinier Hoon. Deze middagen bieden de gelegenheid om het ruime aanbod aan biologische zaadvaste rassen te observeren, te proeven en ervaringen met elkaar uit te wisselen.
Praktische informatie:
- Maandagmiddag(en): 1 en 15 september
- Start om 14:00 uur (inloop vanaf 13:30 uur), einde rond 17:00 uur
- Locatie 1 september: Goutte, Hoeve Kesselt, Burgemeester Marresbaan 22B, 3770 Riemst (BE), aanmelden kan via deze link.
- Locatie 15 september: De Groentemeester, Vlaardingsedijk 5, 3143 LN Maassluis (NL), aanmelden kan via deze link.
Waarom biologische zaadvaste rassen?
Stichting Zaadgoed streeft ernaar dat steeds meer telers, veredelaars, vermeerderaars en ook consumenten kiezen voor reproduceerbare zaadvaste rassen, zonder patenten. "Biologische zaadvaste rassen zijn diverser met als doel meer vitale robuuste gewassen die tegen een stootje kunnen en tegelijkertijd zorgen voor meer agro-biodiversiteit. Zaadvaste rassen zijn reproduceerbaar en omdat een biologisch ras ook patentvrij is, kan de veredelaar onafhankelijk zijn of haar selectiewerk doen. Vandaag de dag is dat helaas niet meer vanzelfsprekend. Nieuwe rassen een kans geven is niet alleen leuk, maar ook belangrijk om de diversiteit aan verschillende groenterassen in de toekomst te behouden. Bovendien staan steeds meer consumenten open voor bijzondere, smaakvolle groenten."
© Aukje Stoffelsma
Over Proeftuin(en) patentvrije zaadvaste rassen
Het doel is de diversiteit aan zaadvaste rassen die geteeld worden vergroten. Er zijn bekende en minder bekende rassen en iedere teler heeft zo zijn eigen behoeftes. Door telers kennis te laten maken met een grotere diversiteit aan rassen kan hij/zij zelf bepalen wat er past op zijn/haar bedrijf. "De meeste telers waar we mee samenwerken zetten direct af aan de consument. Deze consument willen we kennis laten maken met een grotere diversiteit aan rassen binnen een gewas. Er is veel meer mogelijk dan die ene komkommer of biet die in de supermarkt ligt", aldus Stichting Zaadgoed.
"Met deze rassenproeven motiveren we telers om meer diversiteit binnen een gewas uit te proberen. Sommige telers kiezen bepaalde rassen uit gewoonte of bijvoorbeeld omdat de opkweker voor hen kiest. Door ook smaakproeven te organiseren met consumenten en koks maken we iedereen bewuster van de vele mogelijkheden. Als een bepaald ras er bijvoorbeeld uitspringt qua smaak maar op andere gebieden minder hoog scoort dan kan een veredelaar selectie gaan doen binnen zo'n ras om het geschikter te maken voor de teler."
Niet alle telers zijn hetzelfde en ook niet alle consumenten en koks hebben dezelfde smaak. De bodem waarop een gewas geteeld wordt speelt ook een rol in de smaak en of het succesvol is op die plek. "Uiteindelijk maken we zoveel mogelijk mensen bewuster over de mogelijkheden in diversiteit. In plaats van dat grote bedrijven steeds meer gaan bepalen wat er op ons bord komt draaien wij het juist om: de consument krijgt zelf een stem in wat hij/zij eet."
© Aukje Stoffelsma
Smaak- en teeltervaringen tot nu toe
De ene aubergine is de andere niet. De rassen die geteeld worden zien er anders uit qua vorm en kleur, maar ook bijvoorbeeld qua stevigheid, 'de bite' van de vrucht, zijn grote verschillen. Marieke Berkhout: "Echt een wereld van verschil met wat ik in de supermarkt zie liggen. Het ene ras aubergine past perfect in een mediterrane saus en smelt lekker op je tong, terwijl een andere juist goed stevig blijft in een moussaka."
Remko Boers van zelfoogsttuin de Groentemeester: "Het beoordelen van de rassen kost mij meer tijd dan ik had verwacht, maar ik leer er ook behoorlijk veel van. Ik dacht bijvoorbeeld dat ik wel goed zat met de rassen Radja en Lea, maar nu ik zie hoe de verschillende rassen uit de proeven het bij mij doen heeft mij dat nu al geïnspireerd voor volgend jaar."
Mieke Lateir: "Doordat we over gezond plantgoed beschikten, kenden alle vruchtgewassen ondanks de droogte een goede start. Bij een aantal tuinders ben ik samen met hen een beoordeling gaan doen. Omdat je toch met andere ogen kijkt, geeft het beoordelen met zijn tweeën leuke nieuwe inzichten. En al bij een eerste beoordelingsronde komen best veel verschillen boven, vroege of late vruchtzetting, aantastingen die zichtbaar worden. En de smaakverschillen vallen onmiddellijk op."
© Reinier Hoon
Reinier Hoon van Goutte: "Om die smaakverschillen ook goed te kunnen benoemen, ga ik aan de slag met andere telers, koks en consumenten om onze woordenschat daarrond verder te ontwikkelen. In zaadcatalogi vind je bij rasbeschrijvingen vaak termen als 'goede smaak', 'heel aromatisch' en 'lekker', terwijl we in de keuken op zoek zijn naar een smaakbeschrijving die je bijna kan proeven, met woorden als bijvoorbeeld 'romig' en 'notig'. Samen met de bezoekers op 1 en 15 september duiken we dieper in deze woordenschat."
Remko de Haas, stagiaire bij kwekerij Eko-Logisch: "Qua uiterlijk lijken de komkommers van de Kalomira, Katrina en Aurea op elkaar, groen en een gladde buitenkant. De Silvia is ook zo groen, maar de schil heeft iets meer spikkels die niet ongemakkelijk voelen, tenzij de komkommer heel groot is. De vorm van de Aurea lijkt nog het meest op komkommer die we gewend zijn. De Kalomira en Katrina zijn iets korter en worden eerder iets dikker. Bij Liefje zijn de vruchten grotendeels groen met geel/witte strepen. De Aurea, Edelweiss en Witte Bruid leveren minder vruchten per plant op en hebben de komkommers meer op de zijranken."
Aukje Stoffelsma van tuinderij Klein Alma: "Hier op de Groningse klei waren de aubergineplanten toch wel een beetje geschrokken van de verhuizing. Met uitzondering van het ras Astrakom lieten alle andere rassen duidelijke donkerverkleuring in het blad zien." Marieke Berkhout: "Op onze tuinderij moesten ze ook even wennen en herstelden de planten van de rassen Benarys Blaukonigin en Violoetta de Firenze duidelijker sneller dan de anderen." Uiteindelijk hebben alle planten zich aangepast aan hun nieuwe omgeving en werden eind juli de eerste kistjes gevuld met een grote diversiteit aan aubergines.
Voor meer informatie:
Stichting Zaadgoed
Postbus 127
3700 AC Zeist
[email protected]
zaadgoed.nl
