Na een jaar experimenteren met het mengen van kruiden en gras in de wei, kunnen de eerste voorzichtige positieve conclusies getrokken worden door de deelnemende melkveehouders. De melkveehouders ervaren minder droge grond, meer biodiversiteit in de wei en gebruiken minder (kunst)mest. Aan het vijfjarige project Kruidenrijk Grasland wordt door 43 boeren meegedaan. In totaal hebben ze 80 hectare weiland beschikbaar gesteld. Het project is een samenwerking tussen Aldi, FrieslandCampina en 43 Nederlandse leden-melkveehouders. Met dit initiatief stimuleert Aldi met FrieslandCampina de biodiversiteit binnen de zuivelketen.
Verschillende soorten kruiden
Tijdens het experiment is gebleken dat het belangrijk is om bodemonderzoek te doen. Op basis daarvan kan een zo goed mogelijke mix van verschillende soorten kruiden worden bepaald. Vaak komen in deze kruidenmixen verschillende klavers, luzerne, biggenkruid, cichorei en smalle weegbree voor. Daarnaast is het van belang dat de zaden bij het inzaaien goed worden gemengd voor een gelijkmatige verdeling over het weiland. In kruiden zitten bovendien waardevolle mineralen en sporenelementen die goed zijn voor de gezondheid van de koe. Melkveehouder Woudstra uit Gersloot: "De gezondheid van de koe is voor mij het belangrijkst. Bovendien hoef ik dan geen aanvullende mineralen meer aan te schaffen."
Bodemkwaliteit
Kruiden wortelen dieper in de grond dan gras. Het voordeel daarvan is dat water beter vastgehouden wordt. Boeren zien daardoor dat de grond minder droog is en dat de bodemkwaliteit er op vooruit gaat. Bovendien hebben kruidenrijke graslanden minder (kunst)mest nodig. Dit draagt bij aan een meer evenwichtige groei van zowel gras als kruiden, zonder dat één van beide wordt onderdrukt. "Het feit dat ik minder mest kan gebruiken en gerichter mest kan inzetten, is een positieve verandering", aldus melkveehouder Nijkamp uit Raalte.
Biodiversiteit
De deelnemende boeren zien dat de biodiversiteit met Kruidenrijk Grasland toeneemt. Doordat er meerdere plantensoorten in de wei voorkomen, wordt het ook aantrekkelijker voor verschillende insectensoorten en weidevogels. "We hebben gemerkt dat een kruidenrijk grasland meer bijen, vlinders en vogels trekt. Er is niks zo belangrijk als bijen voor de bestuiving van planten. Het is goed dat we daaraan kunnen bijdragen", aldus de familie Evers uit Someren.
Over het project Kruidenrijk Grasland
Het Kruidenrijk Grasland project is een samenwerking tussen Aldi, FrieslandCampina en 43 FrieslandCampina leden-melkveehouders. Hoewel de eerste resultaten van het project veelbelovend zijn, is er meer onderzoek nodig. In de aanloop naar het project heeft Aldi gesprekken gehouden met Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK). Deelnemende melkveehouders hebben zich via FrieslandCampina aangemeld en zijn door het gehele land verspreid.
Erna van der Wal, Head of Corporate Responsibility & Quality Assurance ALDI: "Met het Kruidenrijk Grasland project zetten we samen met FrieslandCampina en 43 leden-melkveehouders een belangrijke stap naar een evenwichtige toekomst voor zowel landbouw als het milieu. De kracht van samenwerking en innovatie wordt hier duidelijk zichtbaar, en we kijken ernaar uit om deze weg verder te bewandelen."
Ruth IJspeert, programmamanager biodiversiteit FrieslandCampina: "Het is prachtig om te zien dat Aldi als eerste investeert in méér kruidenrijk grasland, door onze FrieslandCampina leden-melkveehouders te ondersteunen voor een periode van maar liefst 5 jaar. Melkveehouders investeren zelf ook in biodiversiteit, maar kunnen dit niet alleen, samen met Aldi kan dit versneld worden. De komende vier jaar kijken we uit naar mooie resultaten voor meer biodiversiteit."
Ervaringen deelnemende bio-boer
Biologische boer Bartje de Gouw experimenteert sinds 2021 met kruidenrijk grasland, dat hij verder wil uitbreiden.
Op een bodem van zeeklei waar kruiden makkelijk groeien, had hij veel klavers op zijn land, maar die deden niet veel goeds voor zijn land en koeien. Rode klaver heeft een houtachtige stengel die koeien niet snel opeten, en als er een koe op loopt gaat het snel kapot. De Gouw ging op zoek naar een mix van kruiden die goed zijn voor zijn bodem en zijn koeien.
De kruiden staan nu mooi hoog. Het is niet alleen een mooi plaatje, het heeft ook voordelen. "De kruiden wortelen dieper dan gras en kunnen veel beter tegen droog weer. Weegbree voorziet de koeien van mineralen, zo komt alle kwaliteit van eigen land en hoef ik geen extra mineralen meer te kopen."
Ook ziet hij dat er meer insecten zijn, zoals vlinders en vliegen. "Dat heb je op puur grasland niet. Ik zie ook meer zwaluwen, die echte insecteneters zijn. Het is daardoor goed voor de hele voedselketen. De koeien hebben wel meer hinder van vliegen. Misschien is er volgend jaar wel een natuurlijke vijand die zorgt dat de vliegen weer afnemen."
Naast melkkoeien heeft De Gouw ook akkerbouw op zijn land, hij wisselt iedere paar jaar het grasland om tot akkers. Zo verbouwt hij knolselderij, uien, aardappelen en mais. Het is nu nog onbekend hoe de gewassen straks gaan reageren op de bodem, die veranderd is door de wortels van de kruiden. Wat doet bijvoorbeeld een weegbree voor akkerbouw? "Daar is nog heel weinig onderzoek naar gedaan, ik hoop dat het een positief effect heeft op de oogst, maar dat moeten we afwachten."
Zijn advies voor andere boeren: "Probeer het gewoon, de tijd van alleen maar gras en kunstmest is wel voorbij. Iedere grond en elk bedrijf is anders, het is voor iedereen een zoektocht naar de juiste balans. We proberen nu uit wat het beste werkt met maaien en zaaien. Als je te veel maait heb je verlies van kruiden. Het blad slinkt dan sneller, het is moeilijk op te rapen en het breekt makkelijker. Ook kan het wortelstelsel daar niet goed tegen. Het duurt namelijk even voordat kruiden een stevig wortelstelsel opbouwen en de winter doorkomen. Het eerste jaar moet je voorzichtig zijn met mest: anders druk je alle kruiden weg. Heb geduld en geef het een kans, dan brengen kruiden mooie resultaten voor de boerderij en natuur."
Lees hier het interview met één van de deelnemende melkveehouders, biologische boer Bartje de Gouw.
Voor meer informatie: www.aldi.nl
