Het milieu en de leefomgeving in Nederland zijn in slechte staat. De kwaliteit van de bodem, het water en de lucht die we inademen zijn zo aangetast dat deze niet meer uit zichzelf kunnen herstellen. De gezondheid van mensen gaat hierdoor achteruit. Om het tij te keren zijn ingrijpende maatregelen nodig. Samen met inwoners en bedrijven moet de overheid zoeken naar brede en integrale oplossingen. Dat stelt het RIVM op basis van een overzicht van de op dit moment beschikbare kennis over de kwaliteit van ons milieu en de leefomgeving.
Door uitputting van de bodem en vervuiling van bodem, water en lucht, hebben de draagkracht en veerkracht van de natuurlijke systemen in Nederland hun grens bereikt. Dat leidt tot verlies van natuurlijk kapitaal, zoals bestuiving, natuurlijke plaagonderdrukking, schoon drinkwater en voedselproductie. Dit heeft gevolgen voor onze gezondheid, de leefbaarheid van onze omgeving en de economie.
Elke 1,4 seconde nieuwe chemische stof
Dit overzicht maakt duidelijk dat de huidige maatregelen onvoldoende zijn om de kwaliteit van het milieu en onze leefomgeving te verbeteren. Zo komt er elke 1,4 seconde een nieuwe industriële chemische stof op de markt. Dat is veel te snel om alle stoffen te kunnen beoordelen op hun risico’s voor milieu en gezondheid. Daardoor komen er nieuwe schadelijke stoffen bij. Dat vergroot de kans op mengsels van gevaarlijke stoffen, waarvan de schadelijke effecten groter kunnen zijn dan het effect per stof.
Daarnaast wordt de gezondheid van mensen in achterstandswijken steeds slechter. Deze wijken liggen vaker langs snelwegen en door weinig groen hebben bewoners meer overlast van hitte en geluid. Ook zijn we als samenleving nog te weinig circulair.
Oproep: zoek naar oplossingen die meer doelen tegelijk dienen
Maatregelen hebben het meest effect als ze meerdere doelen tegelijk dienen. Als achterstandswijken groener worden, daalt de hittestress, verbetert de luchtkwaliteit, vermindert geluidsoverlast en bewegen inwoners meer. Ook moet de maatschappij en economie duurzamer worden. Het ontwerpprincipe Safe and sustainable by design is daarvan een goed voorbeeld. Het RIVM adviseert de overheid niet alleen maatregelen te nemen, maar om samen met inwoners en bedrijven te zoeken naar brede en integrale oplossingen om de leefomgeving te verbeteren.
Voor het eerst overzicht van kennis
Het RIVM heeft al deze kennis voor het eerst in samenhang gepresenteerd. Daardoor ontstaat een goed beeld van de stand van zaken van het milieu en de leefomgeving. Deze rapportage is opgesteld in opdracht van het Ministerie van I&WMinisterie van Infrastructuur & Waterstaat in het kader van het Nationaal Milieuprogramma (NMP).
Bron: RIVM