Het zijn spannende tijden voor melkveehouder Hans Nieuwenburg uit Spankeren (en daarmee ook een beetje voor Natuurmonumenten). Op 6 juli hoort hij of hij de grote prijs van het Deltaplan Veehouderij heeft gewonnen. Hij is in elk geval één van de zes genomineerden en dat alleen al is meer dan genoeg reden om hem van harte te feliciteren (en voor Natuurmonumenten om dit artikel over hem te schrijven en te publiceren).
Want genomineerde word je niet zomaar. Het betekent dat Hans op zijn bedrijf goed omgaat met zijn melkkoeien; hun welzijn hoog in het vaandel heeft staan. Bovendien zorgt hij voor een korte voedselketen door het vlees van de koeien op het eigen bedrijf te verkopen. Zo komen consument en producent weer met elkaar in contact. En niet alleen het vlees wordt dicht bij de bron verkocht. Ook de rogge die hij verbouwt op de akkers die hij van Natuurmonumenten pacht vindt zijn weg naar de plaatselijke consumenten. Het (biologische) rogge gaat eerst naar de Brummense biologische bakker Verbeek die er smakelijk roggebrood van bakt. Dat wordt in natuurwinkels, boerderijwinkels en op Hans' erf verkocht. In de Carolinahoeve, de horeca op de Veluwezoom, zijn onder meer worsten en kaas van De Nieuwenburgt, de biologische boerderijwinkel van Hans, te koop. Zo zorgt Hans voor dier, mens én natuur.
Hans tussen de koeien. Foto: Martin van Lokven
Sterke koeien
De nominatie is terecht, blijkt ook als hij verder uiteenzet hoe hij zijn bedrijf heeft opgezet en wat hem bezielt. Allereerst de keuze van het koeienras. Hij houdt Jersey-koeien: sterke, zelfredzame dieren die weinig gezondheidsproblemen hebben. Elk jaar krijgt elk van zijn 65 koeien een kalf. "In de gangbare landbouw gaan de stierkalfjes naar een kalvermesterij. Ik vind dat niet diervriendelijk. Op mijn bedrijf blijven de kalveren nog wat langer op het bedrijf. Na drie maanden mogen ze naar buiten, eerst op land dichtbij huis. Ze hebben, naast het gras, het eerste jaar ook nog voedzame opgroeibrokjes nodig. Na dat jaar gaan ze naar de kruidenrijke graslanden van Natuurmonumenten tot ze groot genoeg zijn om te worden geslacht", vertelt de melkveehouder.
Korte keten
Ook over het slachten is nagedacht. Hij brengt ze zelf naar de slacht om de dieren niet te veel te verontrusten. Het vlees gaat mee terug naar de boerderij om daar te worden verkocht. Gesleep met de dieren of het vlees is zo niet nodig. De jonge koeien doen in het natuurgebied goed werk. Door de begrazing komen er steeds meer bijzondere bloemen. In het natuurgebied liggen ook akkers en ook daar zorgt Hans voor. Hij teelt er verschillende soorten granen waaronder rogge. Natuurlijk niet op een manier die de natuur uitput en vervuilt met gebruik van chemische middelen. Zo laat hij tussen het graan voldoende ruimte voor bijzondere akkerbloemen zoals kamille, korenbloem en korensla. Opnieuw puur natuurbeheer.
Voor de hand
Werken met de natuur, werken voor de natuur is voor deze melkveehouder een manier van leven. Wat hem betreft dé manier. "Ik wil geen megabedrijf met weet-ik-niet-hoeveel koeien of varkens die het hele jaar door binnen moeten staan en absoluut niet zichzelf kunnen zijn. Zo wil ik niet met dieren en met de natuur omgaan." Nee, zijn idee van een gezonde, goede boerderij is een familiebedrijf dat, zoals dat heet, grondgebonden is. De grond blijft vruchtbaar door de mest en er is niet meer mest dan de grond nodig heeft. Natuurmonumenten is blij met boeren zoals Hans. Boeren die hun boerenbedrijf niet voeren ten koste van de natuur, maar mét.
Klik hier voor meer informatie over het Deltaplan Veehouderij.
En hier voor de website van De Nieuwenburgt.
Bron: Natuurmonumenten