Afgelopen zaterdag vond de 19e editie van de Landelijke Opschoondag plaats. Zo’n 30.000 deelnemers maakten met maar liefst 4.500 acties en gebieden door heel Nederland de buurt zwerfafvalvrij. Met de Litterati-app konden deelnemers het gevonden afval vastleggen. In totaal werden er 87.794 items vastgelegd. Uit deze gegevens blijkt dat sigarettenfilters het meest gevonden werden, gevolgd door blikjes en snoep- of koekwikkels. Ook zogenaamd ‘corona-afval’ werd veelvuldig vastgelegd: rondslingerende mondkapjes maakten 2,1% uit van het geregistreerde zwerfafval. Nederland Schoon en Plastic Soup Foundation, die dit jaar de Landelijke Opschoondag gezamenlijk organiseerden, roepen iedereen op om ook de rest van het jaar ‘opschoonommetjes’ te blijven maken, want een schone omgeving trekt ook minder zwerfafval aan. Iedereen kan zijn eigen, persoonlijke schoongebied aanmaken via www.supportervanschoon.nl.
Top 10 meest gevonden zwerfafval
Deelnemers aan de Landelijke Opschoondag konden het gevonden en opgeruimde afval vastleggen in de Litterati-app. Uit deze gegevens blijkt dat de sigarettenfilters het meest gevonden afval is. 31,5% van het geregistreerde afval bestaat hieruit, gevolgd door blikjes 9,9% en snoep- of koekwikkels 9,2%.
In de top 10 meest gevonden items staan achtereenvolgens sigarettenfilters (31,5%), blikjes (9,9%), snoep- of koekwikkels (9,2%), flesjes (3,5%), dervetten en (vochtige) tissues (2,3%), bekers (2,3%), mondkapjes (2,1%), sigarettenpakjes (1,7%), flesdopjes (1,7%) en zakken en tasjes (1,4%)
4.500 acties, meeste acties in gemeente Amsterdam
In totaal werden er 4500 opschoonacties en gebieden via de website aangemaakt. Van Schiermonnikoog tot Maastricht en van Middelburg tot Enschede ging men gewapend met vuilniszak, grijper en handschoenen op pad om zwerfafval te rapen. Van alle gemeenten in Nederland, werden in Amsterdam de meeste opschoonacties georganiseerd, maar liefst 272 in totaal. Via de app werd het meeste zwerfafval geregistreerd in de gemeenten Veldhoven (13.708 item), Hoorn (8.675 items) en Papendrecht (6.241 items).
Top 10 meest gevonden merken
In totaal werden er 87.794 items vastgelegd. Ook hield de app bij welke merken het meest zijn gevonden. Dat zijn Red Bull, McDonald's, Heineken, Antaflu, Marlboro, Coca-Cola, Albert Heijn, Slammers, Jumbo en Fanta. Red Bull, McDonald’s en Coca-Cola willen hier verandering in zien en zijn daarom dit jaar actief de dialoog aangegaan met Nederland Schoon en Plastic Soup Foundation. Helene van Zutphen, directeur van Nederland Schoon: “In aanloop naar de Landelijke Opschoondag hebben diverse bedrijven, waaronder deze, zowel hun medewerkers als consumenten opgeroepen in actie te komen tegen zwerfafval. Daarbij zijn zij al jaren bezig met het verduurzamen en verminderen van verpakkingen. Door de samenwerking op te zoeken hopen we dit proces te kunnen versnellen. Alleen door samen te werken kunnen we impact maken.”
Ook McDonald’s blijft zich inzetten tegen zwerfafval vertelt Erwin Dito, Managing Director McDonald’s Nederland: “We zijn heel trots op de actieve deelname aan de Landelijke Opschoondag, door onze restaurantteams, collega’s in het land en vrijwilligers. Voor onze restaurantteams is het elke dag Landelijke Opschoondag. Fijn dat zij nu hulp kregen. Per restaurant hebben wij dagelijks een medewerker beschikbaar die meermaals een opschoonroute loopt rondom onze restaurants. Met de verzamelde data uit de Litterati-app kunnen we op restaurantniveau de opschoonroutes optimaliseren. Ook rondom World Cleanup Day willen wij graag oproepen om de Litterati-app te gebruiken en namens McDonald’s zwerfafval te verzamelen. Zo kunnen we het effect weer gaan meten en waar nodig opnieuw maatregelen treffen. Bij alles wat we doen staat samenwerken centraal. Met onze gasten en met de gemeenten. We doen graag samen meer voor minder afval en een nog schonere buurt.
Red Bull voert in de maand maart een recyclecampagne waarin ze consumenten oproepen hun lege blikje in de prullenbak te gooien. Op basis van de verzamelde data gaat Red Bull op een heuse ‘recycle-missie’ en reizen met recycle mini’s naar de hotspots in het land om de recycleboodschap te verspreiden.
Eva Amsterdam, manager duurzaamheid bij Coca-Cola in Nederland: “Het is goed om te zien dat zoveel mensen hebben meegedaan aan de Landelijke Opschoondag, maar de cijfers zijn zorgelijk. Onze lege verpakkingen horen niet thuis in de natuur. Juist leeg zijn ze ook waardevol. Het is natuurlijk wel aan ons om dat waar te maken. Onze verpakkingen zijn 100% recyclebaar en de lege verpakkingen gebruiken wij als grondstof om er nieuwe verpakkingen van te maken. Onze kleine flessen zijn sinds eind 2020 al van 100% gerecycled plastic en dit jaar gaan ook onze grote plastic verpakkingen over. Wij blijven werken aan het nog verder verduurzamen van onze verpakkingen en blijven samenwerken met alle partijen om te voorkomen dat ze op straat belanden."
Het hele jaar door zwerfafvalvrij
Nederland Schoon en Plastic Soup Foundation zijn blij dat ook dit jaar zoveel bedrijven, organisaties én consumenten zich hebben ingezet op de Landelijke Opschoondag, ook al was de opzet door corona anders dan voorgaande jaren. Maria Westerbos, directeur van Plastic Soup Foundation: “Ik vind het geweldig om te zien dat er zoveel acties zijn georganiseerd en dat ook in kleine groepjes een groot verschil gemaakt kan worden. Ik wil daarom iedereen aanmoedigen om niet alleen op de Landelijke Opschoondag naar buiten te gaan voor een ‘opschoonommetje’, maar het hele jaar door de buurt zwerfafvalvrij te houden, een schoongebied aan te maken en zwerfafval vast te leggen met Litterati zodat we producenten en politiek aan kunnen zetten tot concrete oplossingen. Ik kijk terug op een succesvolle 19e editie en kijk uit naar een geslaagde World Cleanup Day!”
Zwerfafvalonderzoek
Met de gegevens uit de Literatti-app kunnen Nederland Schoon en Plastic Soup Foundation nu aan de slag. Deze verzameling van gegevens wordt gebruikt voor onderzoek naar zwerfafval, waarbij ook gezocht wordt naar structurele, effectieve oplossingen. Bovendien worden de data gedeeld met bedrijven die hier vervolgens concrete acties op kunnen ondernemen, specifiek op het gebied van zwerfafval. Bijvoorbeeld het inzetten van een extra werknemer om zwerfafval te rapen of samenwerkingen aan te gaan met gemeenten om krachten te bundelen voor een schone buurt.