Hier spreekt een ervaren zakenman, gepokt en gemazeld door de harde economische wetmatigheden van de landbouw. En een teler die voor maximale productie moet gaan. Jaarrond leveren hij en zijn broer zes dagen per week witte, rode, groene en spitskool aan de supermarkten.
De natuur kan het prima zelf
En toch, in de loop van ons gesprek, laat hij ook een zachtere kant zien: die van de bevlogen boer die na tien jaar biologische teelt geniet van de samenwerking met de natuur. "Wat ik mooi vind aan biologisch werken? Dat ik tegenwoordig een goed rendement haal zonder gebruik van gif. Ik heb ervaren dat de natuur het vaak prima zelf kan. Met de jaren ben ik me daardoor minder druk gaan maken over teeltproblemen waarbij ik voorheen meteen zou ingrijpen. Sterker nog. Ik zie regelmatig dat de biologisch geteelde kool op mijn akkers prima groeit, terwijl die op niet-biologisch bewerkte akkers daarbij achterblijft. Dan besef ik dat mijn grond inmiddels beter is dan die van collega's. Op zo'n moment voel ik dat ik goed bezig ben voor de natuur."Kool en Noord-Holland zijn al zeker sinds 1870 onlosmakelijk met elkaar verbonden. Generatie op generatie boeren teelt zomer na zomer miljoenen kilo's witte, rode, spits- en boerenkool op de kalkrijke, vruchtbare gronden dicht bij zee. Robert Kos en zijn broer Gertjan staan eveneens midden in die traditie. Tot zestig jaar geleden gebeurde de koolteelt volledig natuurlijk. En inmiddels bewerken ook de gebroeders Kos de helft van hun honderd hectare koolland opnieuw zonder kunstmest en kunstmatige gewasbeschermingsmiddelen.
Is Robert Kos overtuigd van biologisch telen en volgt de andere helft van zijn land nu ook?
"Alleen als mijn afnemers daarom vragen. Daarvan ben ik afhankelijk. Als iedereen dus voortaan in de supermarkt om biologische kool vraagt, volgen de inkopers vanzelf. Nu interesseert het hen niet hoe ik mijn kool teel. In de wereld van de supermarkten draait het alleen om de prijs en om op tijd leveren. In de biologische sector wordt het extra vakmanschap dat biologisch telen vraagt nog enigszins gewaardeerd. Daarbuiten niet. Inkopers zijn prima mensen, maar ze hebben absoluut geen idee wat erbij komt kijken om goed voedsel te produceren. Ze worden, net als ik, alleen afgerekend op het financiële resultaat. Zolang de supermarkten elkaar continu op prijs beconcurreren, zie ik die houding niet zo snel veranderen."
Ben jij bereid iets meer te betalen?
Het zoontje van Robert scheurt op zijn skelter rondjes op het grote erf voor het bedrijf. Is zijn toekomst misschien een reden voor meer biologische teelt?
"Ik doe het niet voor de kinderen. Die gaan toch hun eigen weg. En wie zegt dat hij in de landbouw gaat werken? Volgens mij is de toekomst van de Nederlandse landbouw helemaal niet zo rooskleurig. Veel boeren stoppen en jongeren zien in de landbouw geen toekomst meer. De continue nadruk op lage prijzen en het gebrek aan waardering voor kwaliteit maakt de landbouw kapot."
"Biologische teelt heeft misschien wel toekomst, maar alleen als de boeren ook economisch de ruimte krijgen om die kant op te gaan", stelt Robert. "Zolang de consument blijft kiezen voor het goedkoopste product verandert er niets. Kiezen voor biologisch geeft een belangrijk signaal aan de supermarkten. Je zegt daarmee: 'ik wil kwaliteit en ben bereid daar iets meer voor te betalen'. Biologische kool uit Noord-Holland kopen, bijvoorbeeld, betekent dan meteen een investering in de vruchtbaarheid van onze akkers."
"Meer biologische landbouw vraagt tevens om voldoende beschikbaar en vooral betaalbaar land", stelt Robert tot slot. "Biologisch telen kost namelijk meer ruimte, omdat je per hectare minder opbrengst hebt. En niet steeds dezelfde groenten op een akker kunt telen. Je moet elk jaar met groenten, granen en met gras ingezaaide akkers kunnen rouleren. Voldoende ruimte voor meer biologische landbouw: daarin zit voor mij de toekomstige meerwaarde van BioValley."
Voor meer informatie: www.biovalley.nl