Binnen afzienbare tijd zal bijna iedere regio waar katoen wordt geproduceerd negatief worden beïnvloed door klimaatverandering. Kleine boeren, die vaak in armoede leven door lage katoenprijzen, kunnen zich niet snel genoeg aanpassen om een betrouwbare productie te garanderen, onthult de nieuwste Cotton Paper, zo meldt Solidaridad.
Het nieuwe paper, gepubliceerd op de Sustainable Cotton Hub, gaat over katoen en klimaat. Het laat zien dat vezels geproduceerd van aardolie (zoals polyester) altijd een bijdrage leveren aan klimaatverandering, maar dat katoen wel klimaatneutraal geproduceerd kan worden. Katoen kan zelfs meer koolstof opslaan dan er vrijkomt bij de productie. Helaas is dat nu nog zelden het geval. De huidige katoenteelt is vaak schadelijk voor het milieu en draagt bij aan klimaatverandering.
Als modemerken en retailers hun relatie met katoenboeren niet veranderen, kan dat grote gevolgen hebben voor de bestaanszekerheid van katoenboeren, het milieu en het kan de toekomst van de katoenteelt in gevaar brengen.
De grootste uitstoot van broeikasgassen vindt plaats tijdens de textielproductie, voornamelijk bij het wassen en verven van textiel en kleding. In de katoenteelt is het gebruik van synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest de grootste bron van uitstoot. Landbouwmiddelen hebben ook vele andere schadelijke milieu- en gezondheidseffecten.
In 2022 hebben grote overstromingen in Pakistan, een van de grotere katoenproducerende landen, ongeveer 40% van de katoenoogst aangetast of vernietigd. De oorzaken van die overstromingen waren zware moessonregens en smeltende gletsjers na een hittegolf. In de VS leidde droogte tot het verlies van ongeveer een miljoen ton katoen in West-Texas, zo'n 4% van de wereldproductie, volgens ICAC, de mondiale katoenorganisatie.
Armoede blokkeert klimaatslimme katoenproductie
De gevolgen van klimaatverandering zijn nu al voelbaar in veel katoenproducerende gebieden. Katoen is kwetsbaar voor veranderingen in temperatuur en regenval en daarom hebben de boeren veel last van de toenemende verstoring van weerpatronen.
Kleine arme boeren zullen zich niet snel genoeg kunnen aanpassen om een betrouwbare productie te garanderen. Deze boeren verliezen inkomsten door misoogsten, waardoor ze in een cyclus van klimaatarmoede terechtkomen. Ze worden geraakt door klimaatverandering en hebben onvoldoende middelen om zich aan te passen.
Alternatieven zoals goedkope plastic vezels, zullen arme boerengemeenschappen van nog meer inkomsten beroven, en zorgen bovendien voor meer vervuiling. Alleen met de steun van modemerken en winkeliers kan katoen een oplossing zijn. Katoen kan netto een positieve bijdrage leveren als regeneratieve landbouwmethoden de nieuwe norm worden. De sleutel is het verminderen van de afhankelijkheid van synthetische bestrijdingsmiddelen en kunstmest, aldus het Katoen en Klimaat Paper. Gezonde bodems leggen koolstof vast en zijn cruciaal om klimaatverandering tegen te gaan. Het voortdurende overmatige gebruik van landbouwchemicaliën maakt bodems ziek en verlaagt het koolstofgehalte in de bodem.
Tijd voor actie van merken en retailers
Daarom is het volgens Solidaridad belangrijk dat modemerken en retailers hun katoen betrekken uit biologische, agro-ecologische of klimaatslimme landbouw. En dan ook al hun katoen, want er is genoeg duurzamere katoen beschikbaar. De omslag vereist ook investeringen in projecten die regeneratieve landbouwtechnieken in de katoenproductie ondersteunen en testen.
"Modebedrijven moeten erkennen dat lage katoenprijzen en de ongelijke macht en waardeverdeling in de keten, de belangrijkste oorzaken zijn dat boeren worden getroffen door klimaatarmoede en zich niet kunnen aanpassen aan het veranderende klimaat", zegt Tamar Hoek van Solidaridad. "We hebben krachtige samenwerking nodig in de hele leveringsketen. Modemerken en retailers, die de grootste marges maken in de mode-industrie, hebben een grote verantwoordelijkheid om die samenwerking op gang te brengen."
Tamar vervolgt: "Modebedrijven kunnen samenwerken met katoenboeren, en ze in staat stellen om zich aan te passen en katoen te verbouwen in een veranderend klimaat. Katoenteelt hoeft niet bij te dragen aan klimaatverandering, en kan zelfs bijdragen aan het opslaan van koolstof in de mondiale garderobe. Dat is prima mogelijk en vraagt om actie."
"Onduurzame katoen is een keuze, een hele slechte keuze. Bij Solidaridad hopen we dat deze Paper de modesector gaat helpen om katoen en de gemeenschappen die ervan afhankelijk zijn, te beschermen tegen klimaatverandering."