Supermarktketen Albert Heijn wil samen met leveranciers stappen zetten op weg naar een duurzamere productie. Daarbij draait het onder meer om reductie van energiegebruik. Dat valt in de glastuinbouw nog niet zo mee, erkent AH in het Duurzaamheidsverslag over 2023 waarin men ook de plannen voor 2024 ontvouwt.
Eén van die plannen is vermindering van het gasgebruik per product, overigens niet exclusief voor de glastuinbouw, maar bijvoorbeeld ook voor bakkers, bij wie de ovens ook niet zonder brandstof warm willen worden.
In het verslag staat: "Telers die gebruik maken van verwarmde kassen zijn sterk afhankelijk van aardgas. We houden ook rekening met andere uitdagingen, zoals netcongestie, beperkte beschikbaarheid van aardwarmte in sommige regio's en het feit dat alternatieven zoals waterstof nog niet volledig toepasbaar zijn. Hier is ook een rol weg gelegd voor de overheid om bijvoorbeeld boeren en telers te steunen in de weg naar fossielvrije glastuinbouw."
Tomaten uit Marokko of Nederland?
Bij het nemen van maatregelen om uitstoot tegen te gaan, ervaart Albert Heijn 'soms dilemma's', deelt men bij bovenstaand kopje in het verslag. "Het kan namelijk zijn dat een bepaalde keuze een positieve impact heeft op 1 uitstootgebied, maar een negatieve impact op een ander."
Met andere woorden, de gestookte teelt in Nederland inruilen voor teelten in het buitenland waar ze weer hun eigen problemen hebben, is niet per se duurzamer. Al staat dat niet zo in het verslag, waar het bij het stukje over tomatenimport niet gaat over bijvoorbeeld watergebruik of gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Wel lezen we lezen:
"We halen onze verse producten idealiter van zo dichtbij als mogelijk en zo ver weg als nodig. Maar de keuze is niet altijd even gemakkelijk gemaakt. Soms is de belasting van het milieu lager als we onze tomaten laten groeien onder de Marokkaanse zon en daarna naar Nederland vervoeren, dan wanneer we tomaten laten groeien in een gasverwarmde kas in Nederland."
Vervolgens gaat het onder meer over de uitstoot per vervoermiddel, bijvoorbeeld belangrijk in de sierteelt. In 2023 stopte AH met het invliegen van onbewerkte groenten en fruit, waarmee jaarlijks ruim 24.000 ton CO2-equivalenten bespaard worden. Ook komen steeds meer bloemen per boot in plaats van het vliegtuig van Kenia naar Nederland.
In een pilot met een van de AH-leveranciers test de supermarktketen de kwaliteit van de bloemen die met bootvracht naar Nederland. Dit is een delicaat proces waarbij de temperatuur en vochtigheid goed moeten worden beheerst.
CO2-voetafdruk per product communiceren
Meer dan 400 groenten- en fruittelers zijn bij AH aangesloten bij het Beter voor Natuur & Boer-initiatief waarbij de supermarktketen samen invulling probeert te geven aan onder meer de thema's biodiversiteit en klimaat. Sinds 2021 vraagt AH aan boeren en telers uit de Beter voor Natuur & Boer-programma's om klimaatgegevens. Ze vullen jaarlijks informatie in over hun bedrijfsvoering, waarmee AH de CO2-voetafdruk van hun producten berekent. Deze informatie wordt door een onafhankelijk bureau voorzien van een validatie.
De uitstoot van kip, eieren, varkensvlees, zuivel en kaas heeft AH hierdoor naar eigen zeggen 'heel scherp in beeld'. Voor de categorie AGF volgt deze informatie in 2024, vanaf week 20. De supermarktketen belooft in 2024 de CO2-e-uitstoot te gaan vermelden op eigenmerkproducten en bij recepten. "Zo willen we klanten informatie geven over de CO2-e-uitstoot of een inschatting daarvan."
Hoe dat er voor groenten en fruit precies uit gaat zien, is ook voor AH zelf nog wel een vraag erkent Hoofd Kwaliteit & Duurzaamheid Anita Scholte op Reimer bij Groenten & Fruit. De verschillen tussen telers, met of zonder bijvoorbeeld aardwarmte, zijn groot. Ook leveren soms meerdere telers los aan voor een productgroep. AH gaat met een eigen berekening van CO2-scores werken en niet met de Horti Footprint waaraan de glastuinbouwsector zelf werkt. De AH-berekening vindt plaats op basis van het Greenhouse Gas Protocol.
Aanpassing zachtfruitketen
Albert Heijn deelt in het verslag nog heel wat meer duurzaamheidsprestaties. Bij eentje staan we met onze AGF-bril op nog stil. Het gaat om een inkorting van de zachtfruitketen. Zachtfruit wordt sinds vorig jaar direct bij de teler verpakt en klaargemaakt voor de winkel, en gaat niet eerst nog naar Bakker Barendrecht om van daaruit gedistribueerd te worden. Hierdoor liggen zachtfruitproducten 30 uur verser in de AH-schappen dan voorheen. Het levert een toename van 15% in uitgeleverde versheid op en zorgt volgens AH voor een vermindering van meer dan 400.000 kilogram voedselverspilling.
Het hele duurzaamheidsverslag over 2023 van Albert Heijn is hier in te zien.