Al ruim 10 jaar verplicht Vlaanderen de installatie van een emissiearm systeem in alle nieuwe varkens- en pluimveestallen. In haar UGent/ILVO doctoraat over de efficiëntie van ammoniakverwijdering bij de huidige beschikbare biologische luchtwassers, met name in varkensstallen, maakt Caroline Van der Heyden onder meer duidelijk in welke mate de systemen hun verwijderingsefficiëntie verliezen de parameters suboptimale waarden aangeven. "Luchtwassers worden via gevoelige sensoren volautomatisch aangestuurd. Zeer geregeld onderhoud en opnieuw kalibreren is een must", zegt Caroline Van der Heyden.
Via dit doctoraat is voor het eerst in Vlaanderen een rekenmodel opgesteld dat de aparte factoren kan isoleren en in kaart kan brengen of en in hoeverre de luchtzuivering functioneert.
Wettelijke context
Via zowel Europese als regionale regelgeving met betrekking tot luchtkwaliteit is de laatste decennia de druk verhoogd om emissies uit de veehouderij verder te beperken en de impact van de individuele varkens- en pluimveebedrijven op de omgeving te beheersen.
Sinds 2004 verplicht Vlaanderen ook alle nieuwe niet-biologische varkens- en pluimveestallen om ammoniakemissiearm te bouwen. Dat wil zeggen: volgens één van de goedgekeurde stalsystemen die op een officiële lijst staan. Deze lijst wordt goedgekeurd door de minister van landbouw op advies van het Wetenschappelijk en Administratief Team. Met haar referentiewerking zorgt ILVO voor technisch-wetenschappelijke onderbouwing. Een luchtwassysteem voor stallucht moet in Vlaanderen een minimale ammoniakreductiecapaciteit hebben van 70 procent.
Luchtwassers makkelijker te optimaliseren
Om de milieu-impact van stallucht te verminderen en de potentiële hinder voor omwonenden te beperken plaatsen veehouders vaak een biologische luchtwasinstallatie (in het geval van gangbare bedrijven ook chemische). In beide categorieën zijn er tientallen systemen en merken op de markt. Ze verwijderen ammoniak en andere vervuilende stoffen (geur, fijn stof) uit de uitgaande stallucht, door absorptie in aangezuurd water en navolgende chemische en/of biologische omzettingen.
Twee unieke tools zijn nu ontwikkeld. Om de ammoniakverwijdering vast te stellen is ook voor het eerst een continu meetsysteem ingezet dat een hele afmestcyclus van varkens overspant. Tot nu toe deed men enkel puntmetingen. De dag-nacht variaties, de verschillen gerelateerd aan diergrootte, diergedrag, stalmanagment en dergelijke kunnen dus gerelateerd worden aan de luchtwassingsdata. Bij varkens neemt de ammoniakemissie in de stallucht lineair (en niet exponentieel) toe tijdens de afmestcyclus.
Een andere strategie om de werking van een biologische luchtwasser te verbeteren is het inoculeren van biologische wassers met actief slib uit een waterzuivering. Actief slib is gratis te verkrijgen bij de meeste waterzuiveringsinstallaties en het toedienen in luchtwassers vraagt dus enkel wat extra werk. "Door inoculatie krijg je meteen een meer geschikte microbiële populatie in de installatie, een snellere opstart van nitrificatie, minder nitrietaccumulatie en daardoor een lagere lachgasuitstoot", zegt Caroline Van der Heyden. De werking van de installatie wordt dus geoptimaliseerd én de uitstoot van het schadelijke broeikasgas wordt beperkt.
Bron: ILVO Vlaanderen