"Biologisch fokken weer terugbrengen op boerenbedrijf"
Verslag eerste bijeenkomst fokgroep dubbeldoelkip Vredelinger
De bijeenkomst werd georganiseerd bij Fruittuin van West van Wil Sturkeboom in Amsterdam, waar overtollige Vredelingerhaantjes worden opgefokt voor vlees. Die scharrelen daar tussen de fruitbomen en slapen in verrijdbare hokken. De bezoekers kunnen er van genieten, ook zien zij de kleine kuikentjes als door een winkelraam.
De fokkers gaan in de loop van het jaar fokhanen uit te wisselen met collega's en dan kunnen zij voor volgend jaar hun eigen nieuwe kippen fokken. Heel bijzonder in een tijd waar de fokkerij toch bijna geheel in handen is van een paar multinationale bedrijven. Met het fokken van de Vredelingers komt de fokkerij weer terug op het boerenbedrijf en wordt een meer bedrijfseigen kip gefokt. Vooral voor de biologisch-dynamische bedrijven die meedoen is dit belangrijk, zo wordt de kip meer opgenomen in de bedrijfskringloop en haal je niet steeds vreemde dieren binnen. Maar er zitten ook biologische boeren in de groep, die vinden het ook belangrijk dat er gewerkt wordt aan een echt biologische kippenfokkerij en ook aan een meer regionale productie en afzet van eieren en vlees. Belangrijk voor allen is ook het maatschappelijk probleem van het doden van de broertjes van de meeste gangbare legkippen. Dat willen deze boeren liever niet meer. Daarom ook de keuze voor de Vredelingers, dubbeldoel, voor eieren én het vlees.
Alle bedrijven zijn multifunctioneel, doen aan zorg, recreatie, maken zuivel en of hebben een boerderijwinkel bijvoorbeeld. Hier passen deze kippen prima bij. Dirk Osinga van de Noorderhoeve in Schoorl wil de kippen zoveel mogelijk integreren in het bedrijf, in de tuinderij, de zorg et cetera. Meine Koopmans en student Yoram vd Reep van de Novalishoeve op Texel willen de kippen meer jaren laten leggen om zo minder haantjes te hoeven opfokken. Langer leggen kunnen ze prima want bij Maud Aarts van de Buitenwerkplaats bij Starnmeer leggen de 8 kippen van vorig jaar nog 6-7 eieren. Jeroen Pott van Maartenhuis (Texel) heeft nu 80 kippen aan en tegen de leg en Kees van de Sman is net begonnen als bedrijfsleider op de belevingsboerderij De Kleine Duiker in Barendrecht en heeft 100 kuikens gekocht die nu 8 weken oud zijn. Eerst wilde hij alleen leghennen maar nu hij ziet dat ook de hanen een plekje zouden moeten krijgen, wil hij die ook wel gaan opfokken. De klanten moet hij dat dan nog wel even uitleggen natuurlijk. Arie van de Berg uit Schipluiden kon er niet bij zijn maar melde wel dat hij met nog twee melkveebedrijven in gesprek is om elk tot 250 Vredelinger legkippen te willen gaan houden en de 'boereneieren' in Rotterdam en omstreken te verkopen. Zo bruist het in deze groep prille fokkers van ideeën.
De basisfokkerij van de Vredelingerkip vindt nu nog plaats in Amersfoort. Daar worden de vijf verschillende families naast elkaar gehouden waaruit nu steeds meer nieuwe groepen van één familie naar verschillende bedrijven worden verkocht. De kippen leggen ongeveer 250 eieren per jaar en de haantjes wegen na een opfok van 18 weken gemiddeld 1,3 kilogram geslacht. Momenteel zijn er nu 30 bedrijven met 10 tot 100 Vredelinger kippen door heel Nederland. Er ontstaan nu vier fokgroepen, één rond Rotterdam, één in de kop van Noord-Holland en Texel, één in regio Dronten-Steenwijk-Ommen en ook rondom Amersfoort lopen verschillende koppels. Daarnaast zijn er nog verschillende 'losse' bedrijven die nu nog niet direct zelf nieuw willen aanfokken maar wellicht in de toekomst wel.
Ook in Duitsland is een dergelijk project aan de gang onder leiding van Inga Gunther uit Überlingen (Zuid Duitsland). Zij fokken dubbeldoelkippen meer vanuit vleeskippen met een lager legpercentage maar wat meer vleesaanleg. In Duitsland komt steeds meer vraag naar 'das bauern-ei', van kippen uit relatief kleine koppels van circa 250 dieren die lekker in de wei lopen. Dit als tegenhanger van de eieren uit de steeds grootschaliger biologische legkippenbedrijven met tienduizenden kippen. Dit zien veel mensen niet meer als biologisch, zij willen weer terug naar de boer. In Berlijn betaalt men 50 eurocent voor zo'n ei. De boeren krijgen er 43 eurocent. Is dit in Nederland ook mogelijk? Het is hier nu nog wel ook vooral een niche product en prijzen boven de 30 eurocent per ei voor zo'n BD-ei in de winkel is normaal. Als niche kan het ook goed renderen. Dit is in 2012 ook beschreven door Ferry Leenstra van Wageningen UR. In Amsterdam probeert Wil de haantjes efficiënt af te mesten naast ook echte vleeskuikens. Tja dan zie het verschil van het uit elkaar getrokken gangbare systeem van super hybride legkippen en supersnelgroeiende vleeskippen waardoor de broertjes van de legkippen niks meer waard zijn en de moederdieren van de vleeskuikens een hongerleven moeten leiden omdat zij anders te dik worden. De Fruituin van West is een mooie plek om dit aan de consumenten uit te leggen. Men loopt daar tussen de kippen eieren te rapen en zich te vergapen aan de 'funny walk' van de jonge haantjes.
Waar dit allemaal naar toe zal leiden weten de initiatiefnemers nog niet. Projectleider Wytze Nauta: "Elk jaar beginnen er nu meer grote en kleine bedrijven met onze Vredelinger kippen, in vaste hokken maar ook veel in mobiele hokken in de wei. Er is vraag naar biologisch gefokte kippen. Het is prachtig om te zien hoe allerlei mensen enthousiast mee gaan doen. Biologisch fokken en dit weer meer terugbrengen op het boerenbedrijf, dat is wat we nodig hebben in een wereld waar ook de dieren steeds meer een eenheidsworst worden. Er ontstaat zo meer variatie en een diervriendelijke fokkerij van kippen die passen in een extensieve omgeving en een veranderende samenleving."
Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door alle nieuwe fokkers en De Grote Kamp, Udea en Stichting Biologische Veeverbetering
Voor meer informatie: biokip@ziggo.nl en www.biologischefokkerij.nl