Alle drie de ondernemers hebben een scherp oog voor marktontwikkelingen, en passen hun productiewijze daarop aan zonder hun principes te verloochenen. Ze zijn goede waarnemers en optimaliseren hun productie van varkens, koolgewassen of eieren met oog voor landschap en bodem. Daarmee dragen ze bij aan het verder verduurzamen van de (biologische) landbouw.
De jury is ook bijzonder blij dat de Rabobank besloten heeft om de Ekoland Innovatieprijs financieel te ondersteunen. Dat geeft de prijs meer zeggingskracht. De jury hoopt dat daarmee meer boeren de innovaties van deze drie prijswinnaars zullen overnemen. De jury van de Ekoland Innovatieprijs 2017 bestond uit Gea Bakker-Smit, Geertje Schlaman, Jan Bokhorst, Jan Jonkman, Maria van Boxtel en Kees van Veluw.
Derde prijs: Bio Brass
"Bio Brass is een innovatieve en zelfstandige onderneming, een samenwerking van vier grondpartners/akkerbouwers. Bio Brass verzorgt voor deze telers de teelt van bloemkool, broccoli en slasoorten. De partners Gerjan Snippe, Douwe Monsma (Landbouwbedrijven NZ27), Piet van Andel (BD bedrijf maatschap Van Andel en Norder) en Jaco Burgers (BV ERF) werken vernieuwend samen door de specialisatie in teelt en verwerking van biologische kool- en bladgewassen te combineren met een gezamenlijke vruchtwisseling. De teelt bij de vier grondpartners wordt verzorgd door Bio Brass, kolen en bladgewassen worden meteen af land klaargemaakt voor grote afnemers in de retail, zodat een extra markt is veroverd met leveringszekerheid en gerichte afspraken.Bio Brass slaagt erin ook innovatief samen te werken met afnemers. Efficiënt en met volume, waarbij het winkelschap als basis dient. Bio Brass past het teeltplan aan op dagverse levering van kwalitatief goede producten aan de retail, de retail past het winkelschap aan aan het seizoen en de producten van Bio Brass. De kracht van Bio Brass zit in de nauwkeurige afstemmingsmogelijkheid tussen teelt, verwerking en aflevering, waarbij veel af land wordt verwerkt, verpakt en getransporteerd om versheid te waarborgen. Samenwerken geeft een ruime vruchtwisseling, schaalvoordelen en helpt bij gerichte investeringen in machines en mensen voor het behalen van een optimaal resultaat.
De verbinding met marktpartijen biedt kansen die Bio Brass goed oppakt: nieuwe rassen, teelt, verwerking en nieuwe smaken plus marketing en verkoop van rode bieten. Vernieuwende marktconcepten als 'baby bietjes', gekookte bieten en bieten gemarineerd in bijzondere smaken zorgen voor een verhoogde verkoop van Nederlandse biologische bieten. Met deze concepten sluit Bio Brass uitstekend aan bij de moderne consument, terwijl het gewas rode biet ook uitstekend in het biologische teeltseizoen past. Door de retail zo een kans te geven producten geheel biologisch te vervangen, opent Bio Brass nieuwe markten.
Bio Brass werkt aan een verbinding met grondpartners, retail én consumenten. Met 'De Beleving' – een ontvangstplek, restaurant en demonstratieveld met vruchtwisseling midden in de polder - vertelt Bio-Brass op seizoensgericht het verhaal over biologische teelt. Bio Brass heeft in 10 jaar tijd een innovatieve manier van telen, verwerken en verkopen in verbinding gerealiseerd. Zo brengen ze biologische producten voor relatief lage meerkosten in het supermarktschap, en vergroten ze de markt voor biologische producten. Met hun innovatieve samenwerking, uitstekende specialisatie en moderne marktaanpak is Bio Brass een voorbeeld voor andere bedrijven in de biologische sector en een terechte derde prijswinnaar van de Ekoland Innovatieprijs 2017."
Tweede prijs: familie Slingenbergh
"Joost en Suzan Slingenbergh startten zes jaar geleden hun biologische pluimveebedrijf. In biologisch pluimvee is regionaal voer uit Europa verplicht. Joost Slingenbergh pakte deze uitdaging op en experimenteert volop met het telen en winnen van eiwitrijk voer uit eigen gewassen. Het bedrijf werkt minder met eiwit uit soja, maar innoveert met eiwit uit grasklaver, een gewas dat uitstekend in de vruchtwisseling van een akkerbouwer past. In samenwerking met het Louis Bolk Instituut en Milieudefensie investeert de jonge pluimveehouder Slingenbergh in nieuwe, innovatieve manieren om de eiwitten uit grasklaver te ontsluiten: het product wordt gedroogd en onder hoge druk geplaatst zodat de cellen geëxpandeerd zijn, waardoor de eiwitten beter opneembaar zijn voor de kippen. Uit de eerste proeven blijkt het goed mogelijk tot zo'n 20% van het standaard legvoer te vervangen door geëxpandeerde grasklaver-brok uit de regio, terwijl de productie van eieren en voerkosten hetzelfde blijven als bij 100% legvoer. Zo vervangt eiwit uit klaver de soja-eiwitten en teelt Slingenbergh een klein gedeelte van zijn voer zelf, maar realiseert hij vooral interessante mogelijkheden voor regionale koppelbedrijven met akkerbouwers. Deze innovatie is daarmee interessant voor zowel biologische als gangbare veehouders. Deze ook financieel kostbare experimenten deed Slingenbergh terwijl hij zijn bedrijf opbouwt – hij is zes jaar geleden gestart – een bewonderenswaardig nieuwsgierige en vernieuwende houding.Slingenbergh vond in het buitenland een innovatieve stroverdeler, de Ministro, die naast stro ook snijmais als groenvoer voor de kippen verdeelt. Dit extra ruwvoer lusten de dieren graag en achtergebleven strooisel-mais bindt stikstof en fosfaat voor een betere mestkwaliteit die interessanter is voor plantentelers.
Daarnaast innoveert Slingenbergh met bomen in de uitloop onder de naam Boomgaardei en met stroken maaien. Hij koos bewust voor oudhollandse boomrassen en merkt een nieuw fenomeen: er grazen minder ganzen in zijn grasland, terwijl de kippen ervan genieten onder de bomen te lopen.
Slingenbergh innoveert ook in de vermarkting van zijn eieren: hij biedt met van nature verschillend gekleurde eieren van diverse kippenrassen in een uniek eierdoosje een nieuw en aantrekkelijk marktconcept. Joost zocht bewust samenwerking met designstudenten om zijn unieke producten aantrekkelijk te maken voor een niche-markt met hogere prijzen.
Joost en Suzan Slingenbergh laten zich inspireren door zijn ouders en biologische pluimveehouders als Wim Vredevoogd, maar heeft ook zelf een onderzoekende en nieuwsgierige houding die innovatie mogelijk maakt. Zo pakt hij in zijn nog korte carrière als biologisch pluimveehouder al veel aan, ook ten gunste van de biologische pluimveehouderij als geheel. Daarom verdienen Joost en Suzan Slingenbergh de tweede prijs van de Ekoland Innovatieprijs."
Eerste prijs: Ekovar
"Lida en Ruud, zoon Jan en schoondochter Francisca Wennekers runnen samen Ekovar in het Noord-Hollandse Schagen. Ekovar, een modern varkensbedrijf, combineert biologische varkenshouderij met weidevogelbeheer op de omringende graslanden, waar plas-dras voor de weidevogels tegelijk een fijne modderpoel is voor de zeugen. De innovatieve Dijkstal is één met het landschap, gebouwd als 'dijk' om het erf en sluit landschappelijk aan bij de Westfriese Omringdijk waaraan het bedrijf ligt. De familie Wennekers ontwikkelde het idee voor de dijkstallen in samenwerking met architectenbureau Faro en voelt zich uitgedaagd om passend bij het landschap te ondernemen. Bezoekers kunnen via ramen in de 'dijk' een kijkje in de stallen nemen. Met de Dijkstal realiseert de familie Wennekers een goede leefruimte voor de varkens, met de innovatieve combinatie van plas-dras en modderpoel en van varkenshouderij en weidevogelbeheer zijn ze uniek in Nederland.Ekovar levert 4.200 varkens per jaar, vanwege ziekte-insleep steeds in groepen van zo'n 200 dieren oftewel één vrachtwagen. Ekovar is het eerste Nederlandse biologische varkensbedrijf met meerdere Nedap-voerstations voor de vleesvarkens, gekoppeld aan een automatisch weegsysteem en in de toekomst uitgerust met dieridentificatie. Met de investering in deze systemen loopt het bedrijf voorop en kan het gericht sturen op vleeskwaliteit, stijgend rendement, betere voerconversie en minder CO2-uitstoot. Met de nieuwe stalinrichting is het afleveren van het juiste gewicht varken veel gemakkelijker geworden. Dat betekent meer bonussen en minder werk. Ekovar is een betrouwbare leverancier voor de Groene Weg en innoveert door lokaal te leveren aan slagers onder de naam Dijkvarken. Ook zoekt de familie Wennekers door zelf te fokken naar bedrijfseigen dieren. Na goed waarnemen van varkensgedrag houdt Ekovar de vleesvarkens van boven de 35 kilo in grote groepen, waarin de dieren voldoende individuele ruimte krijgen en elkaar beter kunnen ontwijken.
Vaste partners en losse partners – akkerbouwers - nemen de mest af en leveren stro terug. Experimenten met voer of het sluiten van de kringloop in de regio doet Ekovar niet: voerbewerkingen zoals fermenteren en poffen worden uitgevoerd door voerleverancier Agrifirm, en ook dit verbetert bij Ekovar de resultaten. Ekovar voert kuilgras uit het omringende natuurgebied aan de zeugen: maaien leidt tot succesvol weidevogelbeheer in het grasland en in de uitloop voor de varkens.
Ekovar toont consumenten via het Varkenspad – een wandelpad met trekveer door de zeugenweide – grootschalige biologische varkenshouderij in evenwicht met natuur en landschap. Een technisch en qua landschaps- en bedrijfsinrichting zeer modern bedrijf met uitstekende ondernemers: Ekovar biedt een goede toekomst aan zoon Jan en zijn vrouw Francisca. Een terechte winnaar van de Ekoland Innovatieprijs 2017."