We zijn afgelopen donderdag begonnen en doen zo'n 8 a 9 bedrijven per dag aan. Het doel van LekkereTrek is om mensen via de straathap te verleiden anders te eten. Wanneer mensen op straat anders eten dan gaan ze thuis ook anders eten, dat is mijn overtuiging. Als je op straat een heerlijke hamburger van Friesroodbont eet, dan leg je thuis niet een diepvriesburger van gemalen darmen, hersenen en botten op je bord. We werken volgens de principes van SLowfood, dus heerlijk (verleiden door smaak), eerlijk, (voor mens, dier en natuur), regionaal en seizoensgebonden.
Geitenmelker Melle de Vries uit Sibrandahus, die z'n melk via de coöperatie afzet.
Wat komen we tegen
De circa 50 biologische producenten in Friesland, zijn zeer divers. Van grote boeren die pootaardappelen verkopen tot een producent van eerlijk likeur. Van Waddenvissers tot groentekweker in een koude kas. We vragen aan iedereen voor welke uitdagingen het bedrijf staat de komende jaren en voor welke uitdaging de biologische sector in Friesland staat.Een ding is duidelijk, de meeste biologische producenten zijn 'siepels', zoals ze in het Fries zeggen. Eigengereid en onafhankelijke denkers. Dat moet je ook wel als je al 20 jaar of meer tegen de stroom oproeit. De andere kant is dat samenwerking van de grond krijgen uiterst moeilijk is. Met name op logistiek gebied kan het veel beter. Als voorbeeld geldt Leeuwarden. Uitgezonderd op vrijdag op de markt zijn er in Leeuwarden niet tot nauwelijks Friese biologische producten te verkrijgen. Bioweb-Fryslan speelt natuurlijk een mooie rol naar de consumenten, maar in de Hoofdstad van de smaak is doordeweeks geen Biologisch Fries product. Te gek voor woorden toch?
Bij Bioweb Fryslan, uit Rypstjerk, samen met een deel van het team dat de logistiek verzorgt naar de consumenten in Friesland.
Skal
Een telkens terugkerend thema is de Skal-certificering. Wordt volgens de ene producent de randen van de Skalnorm opgezocht, door soms met gangbare mest te bemesten en bepleit een betere controle. Een andere producent van sappen en jam klaagt dat er voor de vierde keer de etiketten opnieuw gedrukt moeten worden, omdat er een punt of komma verkeerd staat. De regels voor etikettering worden volgens hem bepaald door de voedselindustrie die de kosten over veel groter aantallen kan omslaan en op deze manier de kleine producenten uit de markt drukt.Onderweg langs de Friese wegen en paden.
Uitdagingen
De uitdagingen waar de producenten voor staan zijn zeer divers. We schrokken van een zachtfruitkweker die vertelde dat de Suzukivlieg, die z'n eitje in alle zachtfruit legt en die nauwelijks of niet biologisch te bestrijden is voor een ramp zorgt. Omdat de afgelopen winter uitermate zacht is houden de zachtfruitkwekers hun hart vast. Veel duurder biologisch fruit is te verwachten.Voor de Waddenkustvissers Jan en Barbara is de grootste uitdaging ander voedsel te oogsten dan de diklipharder en de zeebaars, die meer en meer uit de Waddenzee verdwijnen. Kokkels, zeesla en krabben moeten de plaats innemen.
Raapzaadolie-producent Wilman uit Engwierum staat weer voor heel andere uitdagingen. Op tijd de aardappels in de grond, die hij ook verbouwd evenals Waldbientjes, die gangbaar gekweekt worden. Biologisch kweken geeft een prijs die de consument volgens Wilman niet bereid is te betalen. Hij vindt z'n beslissing logisch in plaats van biologisch.
Bij Jacob Wilman, raapzaadolie-producent uit Engwierum, voor de oliepers.
Net begonnen kweker van oude rassen Henk Zuidema ziet het als uitdaging op de streekrassen blijvend op de kaart te zetten. Zijn allochtone Hongaarse Magalica varkens hebben het prima naar hun zin in Jistrum. Een kritische noot uit de markt is dat sommige samenwerkingsverbanden alleen de krenten uit de pap halen met streekvoedsel terwijl kwekers financieel op hun tandvlees lopen en geen financiële ondersteuning krijgen.
Komende woensdag (22 april) gaat de LekkereTrek truck verder Friesland in. Ik ben bezig met een truck voor Groningen van de grond te krijgen. Voor visionairs en idealisten is een bezoek aan de website voor de Groningse foodtruck onontbeerlijk.