Geachte Mevrouw de minister,
Het zijn uitdagende tijden voor een minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. Het goede nieuws? Met enkele goed overwogen maatregelen kan u meerdere keren scoren en zowel voor een meer veerkrachtige landbouw kiezen als voor een schoner leefmilieu.
De Duitse Heinrich Böll-stichting zet u op weg met zijn bodematlas, waarover de Standaard vorige week nog berichtte. Die bevat enkele zeer sterke waarschuwingen. Volgens de Stichting verliezen we elk jaar wereldwijd 24 miljard ton aan vruchtbare bodem. Naast de verstedelijking en ontbossing liggen slechte landbouwtechnieken aan de oorzaak: industriële veeteelt, de teelt van gewassen voor biobrandstoffen of het overvloedig gebruik van meststoffen. Dat laatste draagt trouwens niet eens in aanzienlijke mate bij tot de opbrengst van de grond.
Kurt Sannen, voorzitter BioForum Vlaanderen.
Agro-ecologische landbouw
Enkele jaren geleden concludeerden meer dan vierhonderd wetenschappers wereldwijd dat vooral agro-ecologische landbouw een cruciale rol zal spelen in de voedselvoorziening van een steeds grotere wereldbevolking (IAASTD-rapport). En ook Olivier De Schutter pleit al jaren voor een agro-ecologische aanpak van de hongerproblematiek.Meerdere Europese landen hebben dit begrepen en zetten in op het stimuleren van biologische landbouw. Koploper is Oostenrijk met vandaag al 17% bio-areaal. De minister van Landbouw van de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen gaat vanaf volgend jaar de premies voor omschakelende boeren doen stijgen met 20 tot 30%, om het huidige aandeel van 5% op te krikken.
De Deense regering presenteerde onlangs een plan om de biologische landbouwoppervlakte tegen 2020 te doen verdubbelen. Ze streven bovendien naar 60% bio in de 800.000 maaltijden die elke dag in dagverblijven, overheidsinstellingen en ziekenhuizen geserveerd worden. De Deense regering trekt daarvoor ruim 53 miljoen euro uit.
Wallonië is er in geslaagd om in enkele jaren te groeien tot 8,1% en streeft naar 14% bio-areaal in 2020. De Waalse minister trekt voor zijn Strategisch Plan Bio 2 miljoen euro uit. Nederland investeert in 2015 één miljoen euro extra in biologisch onderzoek en vraagt de Nederlandse Ketenorganisatie Bionext een vraaggestuurde invulling te geven aan dit onderzoeksbudget.
Waar is de visie op de toekomst?
Vlaanderen, uw bevoegdheid, bengelt aan het einde van de Europese rij met een schamele 0,8% bio-areaal. Toch staat u op het punt lineair te besparen op het Strategisch Plan Bio. U reserveert voor komend jaar amper 300.000 euro voor onderzoek ten voordele van biologische landbouw. De hectaresteun voor bio-bedrijven verlaagt en de controlekost zal nog maar gedeeltelijk terugbetaald worden. U maakt het bio-bedrijven dus nog moeilijker, en ze zijn al niet met veel. De jaarlijkse positieve groeicijfers die uw voorgangers jaar na jaar hebben gepresenteerd, verdoezelden de minimale groei in productie en betroffen vooral de verkoop. Ja, de consument wil bio-voeding.Uw besparing mist volgens ons - en de Bodematlas geeft ons hierin gelijk - visie op de toekomst. Onze bodems zijn wereldwijd bedreigd. Waarom anders zou de VN 2015 uitgeroepen hebben tot het Jaar van de bodem? Investeringen in bio-landbouw zijn dus cruciaal.
Trouwens, een aangepast landbouwbeleid vermijdt toekomstige rode of oranje brieven. Indien u nu een kader schept dat rekening houdt met de tanende bodemvruchtbaarheid, met het voortschrijdende verlies aan biodiversiteit en met de nood aan CO2-opslag in de bodem, dan kan u duidelijkheid en zekerheid bieden aan wie nu investeert voor de komende decennia. Hoeveel geeft de Vlaamse overheid uit aan onderzoek ten voordele van de gangbare landbouw? Hoeveel hebben de verschillende mestactieplannen Vlaanderen al gekost? Of hoeveel investeert Vlaanderen in het Vlaams Instituut voor Biotechnologie? Is dat niet een bedrag met 8 cijfers?
Het Jaar van de bodem geeft u voldoende rugdekking om in te zetten op wat echt telt. Een dode bodem levert geen voedsel meer. En geld kan je niet eten.
Met vriendelijke groet,
Kurt Sannen
voorzitter BioForum Vlaanderen vzw
Klik hier voor de bodematlas van de Duitse Henrich Böll-stichting.