Gangbare en biologische mosselen worden in Nederland op dezelfde manier gekweekt. Maar alleen als iedereen in de keten een Skal-certificaat heeft, mogen mosselen ook daadwerkelijk als biologisch worden verkocht. Jos Steketee van De Mosselkwekerij heeft ervoor gekozen zich te laten certificeren. "Ik vind het belangrijk dat consumenten weten dat alles wat we doen natuurlijk is."
Zelf vertegenwoordigt Jos de derde generatie mosselkwekers, maar de vierde staat al in de startblokken. Zijn zoon zit namelijk op de Zeevaartschool. "In deze bedrijfstak zijn het toch vaak de zonen die gaan varen", lacht Jos. "Aan de wal zijn er wel vrouwelijke nazaten actief." Ruim zestig jaar kweekt de familie inmiddels al mosselen. "We zijn kwekers, geen vissers", benadrukt hij. "Je moet het eigenlijk zien als boeren op zee."
Foto: De Mosselkwekerij
Kwekers zoeken de optimale omstandigheden voor de mossel op. Dat betekent dat die tijdens de groeiperiode enkele malen wordt verplaatst. "Je kunt mosselen niet op een perceel neerleggen en twee jaar later terugkomen. De kans is heel groot dat ze dan zijn weggespoeld."
Het mosselzaad wordt eerst geoogst en vervolgens ergens anders uitgezaaid. "Daar liggen ze tot de winter, want dan krijgen we stormen. Daarom brengen we ze naar een perceel waar ze beschermd en beschut liggen voor zware stormen en stromingen. Na een jaar vissen we ze weer op en brengen we ze naar een perceel in een voedselrijk gebied waar ze kunnen opgroeien tot een mooie romige, volle mossel. Na een jaar is de mossel echt volgroeid en rijp voor de verkoop. We hebben zo'n mossel wel drie keer vast voordat-ie volgroeid is."
Natuur doet het werk
Voor Jos is het belangrijk dat consumenten weten dat alles wat mosselkwekers doen natuurlijk is. "Wij werken in de natuur en die doet voor ons al het werk. Wij zetten ons maximaal in om die mosselen zo goed mogelijk te verzorgen, maar wij kunnen ze niet bijvoeden. We hebben geen invloed op de hoeveelheid voeding die in het water zit."
Sinds vorig jaar verkoopt Jos zijn eigen biologische mosselen onder de naam De Mosselkwekerij. Dat gebeurt via de eigen website en via een mosselautomaat op de Koningin Julianahaven in Yerseke. "Het is eigenlijk net als de boer die op zijn erf een automaatje heeft staan voor de rechtstreekse verkoop aan consumenten."
Voor de mosselkweek had hij al sinds 2014 een bio-certificaat. Tijdens een inspectie wees de inspecteur hem erop dat je voor de verkoop van biologische mosselen een certificaat als handelsbedrijf nodig hebt. "Dat hebben we meteen aangevraagd. Nu mogen we ook 'bio' op de verpakking zetten." De term 'biologisch' is immers wettelijk beschermd.
Zeeuws
De keuze om in 2014 voor een certificaat te gaan, werd ingegeven door die ene handelaar die biologische mosselen verkocht. "Als we daarop inhaken, hebben we een voorkeurspositie, dachten we toen. Maar al snel bleek de waarde van biologische mosselen niet veel hoger te zijn dan die van gewone mosselen. De vraag naar bio-mosselen was heel klein."
Een andere beweegreden was de komst van een ander certificaat: Zeker Zeeuws. Na ophef over buitenlandse mosselen die als Zeeuwse mosselen werden verkocht, was er behoefte aan een keurmerk dat de Zeeuwse herkomst verzekerde. Volgens Jos was het voor Zeker Zeeuws het makkelijkst als iemand een Skal-certificaat had voor de mosselkweek in Nederland. "Dat konden zij direct koppelen. Dus de mosselen die wij binnen ons bedrijf kweken, zijn allemaal Skal-gecertificeerd en hebben ook het keurmerk Zeker Zeeuws. Voor het importeren van biologische mosselen moet je weer een ander certificaat hebben."
Niets extra's
Sindsdien hebben ze het certificaat toch steeds verlengd. "Ook omdat we dachten dat er later meer vraag zou komen. Als we naar de markt keken, zag je dat de groei van biologische producten toenam. We hoeven eigenlijk niets extra's te doen. Alle Nederlandse mosselen voldoen aan de voorwaarden van biologisch. Alleen vraagt de één een certificaat aan en de ander niet. Wij vinden het zelf wel mooi om met een keurmerk uit te kunnen stralen dat we duurzaamheid belangrijk vinden."
Volgens Skal zijn de omstandigheden in de Oosterschelde en de Waddenzee zo goed dat alle mosselkwekers aan de bio-wetgeving kunnen voldoen en zich kunnen laten certificeren. De NVWA controleert wekelijks de waterkwaliteit en de impact op het milieu is op sectorniveau geborgd via het Mosselconvenant, een convenant tussen de mosselsector, LNV en milieuorganisaties.
Het leidt bij consumenten soms wel tot verwarring dat alle Nederlandse mosselen aan de voorwaarden voldoen, maar niet iedereen gecertificeerd is. Het MSC-certificaat voor een gecertificeerd duurzame visserij is wel sectorbreed afgegeven. Volgens Jos is de productorganisatie wel in gesprek geweest met Skal om een groepscertificaat aan te vragen voor de hele sector. "Zover ik weet was dat niet haalbaar. Maar er zijn steeds meer collega's die hun bedrijven laten certificeren, want steeds meer handelsbedrijven werken met biologische producten."
Voetafdruk
Voor een biologisch certificaat is het nodig de bedrijfsvoering duurzamer en milieuvriendelijker te maken, maar in Nederland is dit al geborgd via het sectorbrede MSC-certificaat. Toch is Jos volop bezig met het verkleinen van de voetafdruk van zijn bedrijf. "Dat is ook nodig voor de vergunningverlening van onze activiteiten. Er zijn allerlei normen waaraan we moeten voldoen, bijvoorbeeld als het gaat om stikstofuitstoot. Op dit moment gaat dat nog goed, maar we verwachten dat die regels in de toekomst steeds meer worden verscherpt."
Net als altijd zal de sector moeten meebewegen met de veranderende eisen. "Dat is niet altijd even makkelijk, ook omdat we een tienjarige vergunning hebben die iedere drie, vier jaar aangepast wordt. Het is weleens lastig om daar je investeringen op te doen. Maar goed, zo gaat het altijd. Dus zo leven we."
Voor meer informatie: 
De Mosselkwekerij
Krab 11e
4401 PA Yerseke
06 51191280
info@demosselkwekerij.nl
www.demosselkwekerij.nl
Bron: Skal