35 kerngezonde koeien van de boerderij Louwsmar uit Tytsjerk dreigen in januari onnodig naar het slachthuis te moeten. Door bureaucratie en onduidelijkheid over zogenaamde fosfaatrechten wacht de slacht voor tientallen kerngezonde, zeldzame koeien en verdwijnt levend erfgoed van de Friese weilanden. De vier kinderen van het boerenechtpaar zijn ten einde raad en vragen daarom nu het publiek om hulp. Zij zijn een doneeractie gestart. Een dag na de start was het benodigde bedrag al behaald. Het geld is nodig om de koeien te redden en de biologische boerderij voor een faillissement te behoeden.
Fosfaatrechten funest
In Nederland is een ingewikkeld stelsel van fosfaatrechten ingevoerd en koeien stoten fosfaat uit. Boeren in Nederland, die een bedrijf willen uitbreiden, moeten zogenaamde fosfaatrechten kopen. Na jaren van juridische en politieke procedures is de hoop opgegeven dat voor duurzame voorlopers een uitzondering wordt gemaakt. Voor veel van deze boeren voelt dit als onrechtvaardig. Zoals voor de Engwerda’s. Het grondgebonden, biologisch en met zeldzame runderrassen gehouden bedrijf voldoet aan alle duurzaamheidscriteria die de politiek en maatschappij graag zien.
Als peildatum voor de omvang van boerderijen geldt het aantal dieren dat ze hadden in juli 2015. In dat jaar hadden de Engwerda’s minder koeien dan nu. Een nieuwe stal was nog in aanbouw. Deze stal was aangeschaft om uit te breiden, het melkquotum was immers losgelaten en de fosfaatrechten bestonden nog niet, zodat de biologische boerderij in gezonde staat kon worden overgedragen aan de volgende generatie. De investeringen in combinatie met de fosfaatrechten leiden nu echter tot financiële nood.
Uitstoot verwaarloosbaar
Als oplossing wordt nu gekeken om beesten te verkopen, waarschijnlijk voor de slacht. Meindert Engwerda (32), zoon van het boeren echtpaar: "Het is niet te verkroppen dat deze kerngezonde koeien naar de slachter moeten terwijl er juist zoveel moeite wordt gedaan om dit karakteristieke ras voor uitsterven te behoeden. Een uitzondering van enkele honderden zeldzame melkkoeien heeft een verwaarloosbare impact op het beleid, gezien het totaal aantal melkkoeien van 1,7 miljoen in Nederland. Het huidige beleid werkt schaalvergroting in de hand. Het diverse boerenlandschap gaat verloren als dit soort kleinschalige boerderijen verdwijnen."
Noodkreet
"Toch wil minister Schouten geen uitzondering maken voor boeren die hun bedrijf grondgebonden, biologisch, of met zeldzame koeien houden. Dit terwijl tijdens de wedstrijd de regels voor deze boeren totaal onduidelijk waren en zelfs zijn aangepast", vertelt Engwerda. "Het is niet te bevatten, maar na jaren van frustratie en actie weten wij als kinderen het ook niet meer. Als laatste redmiddel zijn we deze inzamelingsactie begonnen."