In een steekproef met snoepgroenten van Pesticide Action Network Netherlands (PAN-NL) zijn 8 pesticiden gevonden, waaronder meerdere PFAS-pesticiden en pesticiden die hormoonverstorend zijn. Als de pesticidenresten in potjes peutervoeding zouden zijn gevonden dan hadden 4 van de 20 geteste snoepgroenten uit de handel genomen moeten worden. In 16 van de 20 snoepgroenten werden geen pesticidenresten gevonden. "Dat is wel beter dan verwacht."
© Flaysor | Dreamstime
Margriet Mantingh, voorzitter PAN-NL: "PAN-NL wil dat voor verse producten als snoepgroente, gericht op jonge kinderen zoals peuters, dezelfde veilige norm wordt gehanteerd als voor potjes peutervoeding. Onze testen laten zien dat dat ook kan. Supermarkten moeten zorgen dat al hun snoepgroente aan de peuternorm voldoet. Je wilt als supermarkt toch geen kinderproducten met PFAS verkopen."
Lees hier het volledige rapport.
Wetgeving: extra bescherming voor kinderproducten nodig
In de RICHTLIJN 2006/125/EG zijn regels gesteld met betrekking tot verpakte (potjes) voeding voor zuigelingen en peuters tot 4 jaar. Met betrekking tot de residulimieten voor pesticiden zijn er extra lage limieten voor deze jonge kinderen omdat, zo staat in de wet aangegeven "op basis van de twee adviezen van het Wetenschappelijk Comité voor de menselijke voeding van 19 september 1997 en 4 juni 1998 twijfel is gerezen over de adequaatheid van de bestaande waarden voor de aanvaardbare dagelijkse inname, hierna „ADI" genoemd, van bestrijdingsmiddelen en residuen van bestrijdingsmiddelen, met het oog op de bescherming van de gezondheid van zuigelingen en peuters."
Er geldt sindsdien voor verpakte baby- en peutervoeding een residulimiet van 0,01 mg/kg. Dit komt in de praktijk neer op gebruik van onbespoten (biologische) producten omdat bij het gebruik van pesticiden deze limiet al snel wordt overschreden. Voor verse groente geldt deze veilige norm echter niet, ook niet voor producten die veel gegeten worden door kleine kinderen, zoals snoepgroenten. Dat vindt PAN vreemd, want een pesticide is niet minder gevaarlijk als die in een verse wortel zit dan in een wortel in een potje.
Onderzoek snoepgroente
PAN-NL liet bij een gecertificeerd laboratorium 20 snoepgroenten testen, gekocht bij de vijf grootste supermarkten Albert Heijn, Jumbo, LIDL, Aldi en Plus. Het betroffen snoeptomaatjes, snoepkomkommers, snoeppaprika's en snoepwortels, allen uit Nederland. 16 van de 20 snoepgroenten bleken vrij van pesticidenresten. Bij 4 van de geteste snoepgroenten werden in totaal 8 resten van pesticiden en een metaboliet gevonden boven de limiet voor verpakte baby- en peutervoeding van 0,01 mg/kg. De norm werd tot een factor 10 overschreden.
PFAS en hormoonverstorende stoffen
Op de snoeppaprika's van Albert Heijn vonden ze 3 pesticiden waaronder een PFAS-pesticide en een Kandidaat voor Vervanging. Op de snackkomkommers van de Aldi vonden ze 3 pesticiden waarvan 1 PFAS-pesticide, 2 hormoonverstorende stoffen en 2 Kandidaten voor Vervanging. Kandidaten voor Vervanging zijn pesticiden die zo giftig zijn dat ze van de Europese Commissie dringend vervangen moeten worden. Op de snoeppaprika's van Lidl werd spirotetramat gevonden, wat in Nederland niet is toegelaten in de paprikateelt. Op de snackworteltjes van Jumbo vonden ze één pesticide die geen officiële gevarenclassificatie heeft.
"Kinderen zijn extra gevoelig voor pesticidenresten omdat hun lichaam, met name hersenen, hormoonstelsel, immuunsysteem en voortplantingsorganen nog in volle ontwikkeling zijn en daardoor extra kwetsbaar. Deze stoffen horen dan ook absoluut niet thuis in producten die veel gegeten worden door jonge kinderen."
Relatief schoon
Toch wil PAN-NL niet alleen maar negatief zijn. Dat 16 van de 20 geteste snoepgroenten pesticidenvrij zijn, is een positieve meevaller. Bij Plus bleken zelfs alle 4 de geteste snoepgroenten pesticidenvrij. PAN-NL en de NVWA doen vaker testen op groente en fruit en op basis daarvan waren meer pesticidenresten verwacht. Zo zitten paprika's en komkommers in de top 5 van groenten met de meeste pesticidenresten. Een gemiddelde paprika bevat 2 soorten pesticiden. Voor kinderen blijft het belangrijk om veel groente te eten.
Margriet Mantingh: "Dat in 16 van de 20 snoepgroenten geen pesticiden zijn gevonden, is een meevaller. Het is echter maar een steekproef. Het kan te maken hebben met tijd van het jaar, herkomstland, de droge zomer, toeval of dat supermarkten al een beleid voeren op schonere producten voor kinderen. We hopen uiteraard op dat laatste al hebben supermarkten dit bij navraag niet bevestigd."
Bron: PAN-NL
Reactie van het Voedingscentrum
In de aflevering van Kassa op 1 november bracht Pesticide Action Network Netherlands (PAN-NL) een rapport uit over bestrijdingsmiddelen op snoepgroenten. Het Voedingscentrum wilde graag aanschuiven in de uitzending, maar door omstandigheden was niemand beschikbaar. Vandaar dat ze een schriftelijke reactie delen.
Zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen
"Als Voedingscentrum zien wij het liefst dat er zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen nodig zijn in de voedselketen, niet alleen bij snoepgroente, maar bij alle groente en fruit. Wij vinden namelijk dat álle groente en fruit veilig moeten zijn voor iedereen, en zeker voor kinderen en zwangeren. Minder gebruik van bestrijdingsmiddelen draagt bij aan de veiligheid van ons eten en aan een gezonde leefomgeving."
"Het is dan ook positief dat in het onderzoek van PAN-NL bij het overgrote deel van de snoepgroenten geen resten van bestrijdingsmiddelen zijn gevonden boven de strengere norm die geldt voor babyvoeding (0,01 mg/kg). Als er wel resten zijn gevonden, blijven die binnen de wettelijke norm voor regulier groente en fruit. Tegelijkertijd is er wel een niet-toegestane stof aangetroffen, en dat is zorgelijk."
Verwarrende regels
"Het Voedingscentrum snapt dat zwangeren en ouders/verzorgers zich zorgen kunnen maken over resten van bestrijdingsmiddelen op snoepgroente naar aanleiding van het rapport van PAN-NL. Zeker omdat deze groenten vaak worden gepromoot voor jonge kinderen. Het blijft belangrijk om kritisch te blijven, want kinderen verdienen de beste bescherming. De verantwoordelijkheid voor de wettelijke normen voor bestrijdingsmiddelen ligt op Europees niveau."
"Voor verse producten, zoals snoepgroente, geldt niet dezelfde norm als voor babyvoeding. Dat komt doordat verse groente en fruit niet specifiek worden gelabeld voor een bepaalde doelgroep, zoals baby's of peuters. Hoewel dit onderscheid juridisch verklaarbaar is, is dit in de praktijk verwarrend. Of een kind nu een verse tomaat eet of een babyhapje waarin een tomaat is verwerkt: de risico's van eventuele resten bestrijdingsmiddelen zijn hetzelfde."
"Voor alle groente en fruit geldt: er is ook rekening gehouden met zwangeren en kinderen
Het is daarbij goed om te benadrukken dat bij het vaststellen van de huidige normen voor bijvoorbeeld resten van bestrijdingsmiddelen óók rekening wordt gehouden met kwetsbare groepen zoals zwangeren, baby's en jonge kinderen. De kans dat een rest een gezondheidsrisico vormt is met de huidige kennis klein."
"We willen vooral benadrukken dat groente en fruit essentieel zijn voor de gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Ze eten er nu vaak nog te weinig van. En ook tijdens de zwangerschap is voldoende groente en fruit eten belangrijk. We snappen de zorgen heel goed. Maar we hopen ook dat mogelijke zorgen (aanstaande) ouders/verzorgers er niet van weerhoudt om verschillende soorten verse groente en vers fruit te kopen. Want dat die goed zijn, is een ding dat zeker is."
"Mensen kunnen ervoor kiezen om biologische producten te kopen. Dan zijn er geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Wij informeren over de verschillen tussen biologisch en niet-biologisch. Maar we geven geen advies over wat je zou moeten kiezen. Dan zouden we de indruk wekken dat het ene veiliger is dan het andere bijvoorbeeld. Bovendien is biologisch niet voor iedereen betaalbaar of verkrijgbaar."
Bron: Voedingscentrum