Tholen - Een groot deel van de stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen is geteld en de partijen D66 en PVV komen als de twee grootste partijen uit de bus. Het zal er nog even om spannen welke van die twee uiteindelijk de grootste zal blijken. Want het verschil tussen de partijen van Rob Jetten en Geert Wilders is zeer klein en er moeten nog zo'n 90.000 poststemmen geteld worden.
© Robert Van T Hoenderdaal / Buurserstraat386 | Dreamstime.com
Het is de taak van de grootste partij om te starten met de coalitieonderhandelingen. Zolang er nog geen duidelijkheid is over welke partij meer stemmen kreeg, kunnen de onderhandelingen dus nog niet van start. Desondanks wordt verwacht dat in de uiteindelijke coalitie D66 een grotere rol zal spelen dan de partij van Geert Wilders, omdat de PVV door veel partijen niet als potentiële coalitiepartner wordt gezien.
De eerste reacties uit de AGF-sector op de verkiezingsuitslag komen inmiddels binnen en de rode draad is vooral de boodschap: schiet op met de formatie, want de sector heeft duidelijkheid nodig. AGF-telers, handelaren en vervoerders willen weten waar ze aan toe zijn. Dus is de oproep: vorm snel een stabiele coalitie en kom met beleid dat toekomstperspectief biedt.
Glastuinbouw Nederland: goede basis voor stabiel kabinet
De ondernemersvereniging Glastuinbouw Nederland geeft alvast een voorzet voor de coalitievorming en feliciteert naast D66 ook het CDA en JA21 met de verkiezingsuitslag. Deze uitslag biedt volgens de partij een goede basis voor een stabiel kabinet dat koers durft te bepalen.
De komende kabinetsperiode biedt volgens Glastuinbouw Nederland kansen om versnipperd beleid te doorbreken en meer samenhang te brengen in het beleid, onder meer als het gaat om de energietransitie en arbeidsmigratie. Voorzitter Adri Bom-Lemstra: "Wij vragen de formerende partijen te kiezen voor stabiliteit en samenwerking. Voor beleid dat ondernemers perspectief biedt en ruimte geeft aan innovatie."
LTO: agrarische sector snakt naar rust
De Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) doet een vergelijkbare oproep tot een snelle en stabiele coalitievorming. De belangenorganisatie benadrukt dat de agrarische sector snakt naar rust, duidelijkheid en perspectief. "Wat nu bovenal van belang is, is een voortvarende formatie en de totstandkoming van een stabiel kabinet", zegt LTO-voorzitter Ger Koopmans.
Volgens hem staan telers voor grote opgaven die niet langer kunnen wachten, zoals de toelating van groene gewasbeschermingsmiddelen. "We gaan graag in gesprek met politieke partijen en de toekomstige formateur om bij te dragen aan oplossingen voor de maatschappelijke uitdagingen en aan toekomstperspectief voor de agrarische sector en het voedselcluster van Nederland."
NAJK: Geef jonge telers vertrouwen
Ook het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) roept op tot snel handelen. "Politiek Den Haag, vorm snel een stabiele coalitie", zegt NAJK-voorzitter Roy Meijer. Hij heeft ook alvast een boodschap voor de nieuw te vormen coalitie: "Geef jonge boeren en tuinders vertrouwen. Werk samen met ons aan toekomstperspectief voor een innovatief en ondernemend voedselcluster in onze vruchtbare delta."
Volgens de belangenorganisatie voor agrarische jongeren heeft de sector behoefte aan heldere keuzes en helder beleid. "Dit zorgt voor een goed ondernemersklimaat waarbinnen wij kunnen werken aan de uitdagingen die voor ons liggen."
CBL: betaalbare boodschappen
Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) roept ook op tot een snelle maar zorgvuldige formatie en een kabinet dat inzet op langetermijnbeleid, maar richt zich daarbij vooral op het betaalbaar blijven van boodschappen. De branchevereniging benadrukt dat supermarkten en foodservicebedrijven duidelijkheid nodig hebben over het ondernemersklimaat, gezondheid en verduurzaming, om te kunnen bijdragen aan een sterke en duurzame voedselketen.
Het CBL waarschuwt dat hogere boodschappenprijzen deels het gevolg zijn van politieke keuzes en pleit daarom voor een 'Boodschappentoets' bij nieuw beleid, zodat de effecten op voedselprijzen vooraf duidelijk zijn. "Betaalbaarheid en verduurzaming zijn gezamenlijke verantwoordelijkheden van overheid, producenten en supermarkten", aldus het CBL.
TLN: maak keuzes met lef
De ondernemersorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) roept eveneens op tot leiderschap en langetermijnbeleid. Volgens de organisatie heeft Nederland nu behoefte aan richting, zekerheid en daadkracht. "Onze leden hebben recht op voorspelbaar en toekomstbestendig beleid", zegt TLN-voorzitter Elisabeth Post.
De organisatie vraagt het nieuwe kabinet om keuzes 'met lef' te maken en te investeren in de toekomst. Prioriteiten daarbij zijn het verbeteren van infrastructuur, het versnellen van de energietransitie en het stimuleren van digitalisering en innovatie in de sector. "Logistiek is geen voetnoot in het regeerakkoord, maar de basis waarop Nederland draait en groeit."
Verkiezingsuitslag in Westland
In de Zuid-Hollandse gemeente Westland, waar een groot deel van de bevolking werkzaam is in de AGF-sector, werd opnieuw de PVV de grootste. Wel leverde de partij van Geert Wilders daar wat van de voorsprong in. De PVV kreeg in die gemeente 11,5% stemmen minder dan bij de vorige verkiezingen in 2023.
De VVD is opnieuw tweede, al is ook die partij met 3% minder stemmen iets gedaald. Het CDA is de nummer drie, dankzij een stijging van 10,5%. Daarna pas volgt D66, met een stijging van 7,2% ten opzicht van twee jaar geleden. De partij van Rob Jetten scoort dus in de gemeente Westland aanzienlijk lager dan landelijk.
Verkiezingsbeloftes D66
Het partijprogramma en de beloftes tijdens de campagne van D66 lijken aan te sluiten op de wensen uit de AGF-sector. In aanloop naar de verkiezingen sprak Anne-Marijke Podt, landbouwwoordvoerder van D66, met GroentenFruit Huis over de toekomst van de sector. Ze benadrukte dat D66 telers meer perspectief wil bieden, eerlijke prijzen wil garanderen en innovatie en verduurzaming wil stimuleren.
"Telers leveren gezond voedsel en werken vaak innovatief en duurzaam. Toch lopen ze regelmatig vast in complexe regelgeving. D66 wil daarom perspectief bieden: eerlijke prijzen, duidelijke regels en ruimte voor vernieuwing", zei Anne-Marijke. Het is nu aan haar partij en de nog te bepalen coalitiepartners om de gedane verkiezingsbeloftes waar te maken.