Nederland dreigt grip te verliezen op zijn economische toekomst. Daarom kiest het demissionaire kabinet voor een nieuw industriebeleid, waarin focus op de meest kansrijke markten voor Nederland komt te liggen.
"Onze oude strategie van alles tegelijk willen doen, betekent nergens écht winnen. In een wereld waar snelheid, schaal en focus bepalen wie wint, is kiezen de enige oplossing om onze banen, welvaart en onafhankelijkheid te versterken", aldus minister Karremans van Economische Zaken.
De markten waarop Nederland zich gaat focussen zijn geselecteerd op (1) economische potentie, (2) strategische economische positionering en (3) bijdrage aan het oplossen van maatschappelijke opgaven.
- Halfgeleiders: groeit met 8,7% per jaar en zijn onmisbaar voor AI, de energietransitie en digitale veiligheid. Heeft veel niches waar Nederland een koploperspositie in heeft of kan verkrijgen, zoals quantum en fotonica.
- Biotechnologie: kent sterke niches zoals cel- en gentherapie (15,4% groei per jaar) en alternatieve eiwitten (14,1% groei), en levert nieuwe medicijnen, circulaire materialen en draagt bij aan voedselzekerheid.
- Defensiegerelateerde toepassingen: in het bijzonder 6G, radar, lasersatelietcommunicatie en quantum, en de bijdrage van deze groeimarkten aan het oplossen van maatschappelijke opgaven.
- Digitale diensten (met name AI): groeit met gemiddeld 16,8% per jaar en versterkt onze digitale autonomie, met toepassingen in zorg, energie en veiligheid.
- Machinebouw: zoals machines voor de agri-foodsector (17,1% groei per jaar), MedTech (5,2% groei per jaar) en chipmachines, en draagt bij aan zorgoplossingen, automatisering en verduurzaming.
- Innovatieve chemie: groeit enorm snel, zoals biobrandstoffen (21,9% per jaar) en circulaire, biobased en geavanceerde materialen (27% per jaar), en draagt bij aan verduurzaming en het verminderen van fossiele afhankelijkheid.
Met de nieuwe aanpak wordt per 1 januari 2026 het huidige topsectorenbeleid afgerond. "Het nieuwe industriebeleid focust op zes markten waarin we wereldwijd kunnen winnen en waarvoor we als Nederland een sterke uitgangspositie hebben: halfgeleiders, biotechnologie, defensiegerelateerde toepassingen (zoals 6G, radar, lasersatelietcommunicatie, quantum), digitale diensten (met name AI), machinebouw en innovatieve chemie. Dit betekent dat we programma's gaan creëren ter versterking van deze markten, zoals al eerder is gedaan voor de halfgeleiderindustrie met project Beethoven."
Voor het overige bedrijfsleven en de voormalige topsectoren blijven generieke innovatieregelingen zoals de WBSO, fiscale regelingen en andere financiering voor bijvoorbeeld verduurzaming bestaan, maar zijn er geen of minder toegespitste programma's. "Ook blijven we voor alle markten en sectoren werken aan een stevig fundament voor ondernemerschap en groei voor alle bedrijven die Nederland draaiende houden."
Het nieuwe industriebeleid moet zorgen voor een industrie die in 2030 minstens 15% van het bbp vertegenwoordigt en tot gezamenlijke R&D-investeringen van minimaal 3% van het bbp. De komende maanden worden de programma's per markt verder uitgewerkt. Daarbij kijkt het kabinet ook hoe extra middelen vrijgemaakt of herverdeeld kunnen worden.
Bron: Ministerie van Economische Zaken