Aan de rand van Natura 2000-gebied de Bekendelle, midden in het kleinschalige coulissenlandschap van Winterswijk, runnen Martijn en Ursula te Brake hun melkveebedrijf. Op het eerste gezicht een traditioneel boerenbedrijf, maar wie verder kijkt, ziet een stel dat met visie en overtuiging werkt aan een duurzame toekomst. Zij schakelen hun bedrijf om naar biologische landbouw – weloverwogen, stap voor stap, en met hulp van de extensiveringsregeling. DLV Advies sprak met hen over toekomstgericht ondernemen in een kwetsbaar gebied.
Ursula en Martijn namen hun bedrijf twaalf jaar geleden over van Wim en Ria Tervoert. ''Met onze doorgevers", zegt Ursula met een glimlach, "hebben we nog steeds nauw contact. Onze voorgangers zijn nu opa en oma van onze kinderen. Het is bijzonder hoe zo'n overdracht niet alleen zakelijk, maar ook persoonlijk kan zijn." "We zijn hen nog steeds ontzettend dankbaar dat we in 2012 de kans kregen om melkveebedrijf Hoeve 't Ros te pachten," vertelt Martijn. Sindsdien wonen ze op deze prachtige locatie in het Woold, bij Winterswijk. Hun 68 hectare grond grenst direct aan Natura 2000-gebied de Bekendelle. "Onze manier van boeren, onze visie op de toekomst én de unieke ligging van het bedrijf waren voor ons samen de aanleiding om mee te doen aan de extensiveringsregeling", geven beide ondernemers aan.
Praktische aanpassingen
De omschakeling naar biologisch boeren vraagt om concrete veranderingen op het erf. Zo kreeg het jongvee een nieuwe stal, werd er overgeschakeld op het voeren van eigen melk in plaats van poedermelk en werd een groter deel van het land ingezaaid met kruidenrijk grasland. Het gebruik van kunstmest en krachtvoer is sterk verminderd. Martijn: "We zijn veel meer bezig met vers gras en kringloopdenken. Met name de stroken kruidenrijkgrasland werken verbazend goed. Onze koeien vinden het heerlijk. Ze laten hun brokken ervoor staan. Ik hoef geen kunstmest meer te strooien en de koeien geven meer melk. Wat wil je nog meer. Het vraagt wel om planning, maar levert ook voldoening op." Ursula voegt daaraan toe: "We willen dat koeien ouder worden, zich natuurlijk gedragen en efficiënter produceren. Omschakelen betekent niet alleen andere middelen gebruiken, maar vooral anders denken. Je moet loslaten dat alles maakbaar is. Minder sturen, meer vertrouwen op natuurlijke processen. En die benadering past goed bij ons."
Extensiveringsgroep Winterswijk
In de extensiveringsgroep Winterswijk doen zes bedrijven mee aan de regeling. Martijn: "Via Adriaan Dubbeldam, directeur bij DLV Advies, werden we op de hoogte gebracht van deze regeling. Vier ondernemers komen hier uit de regio en twee ondernemers zitten wat verder uit de buurt. In eerste instantie vonden we het jammer dat we de groep niet rond konden breien met melkveehouders uit onze eigen omgeving, maar juist het verschil in regio of bedrijfsomvang maakt het juist interessant. Hoewel we ieder onze eigen koers varen, is er sprake van een waardevolle uitwisseling. We hoeven niet samen te werken in de bedrijfsvoering, maar we leren veel van elkaars keuzes en ervaringen."
Zichtbare resultaten
De effecten van hun aanpak worden al merkbaar. "Onze ureumwaarden zijn gedaald, er is duidelijk meer biodiversiteit in het grasland, en het landschap wordt zichtbaar aantrekkelijker." Daarnaast merken ze dat de oudere koeien beter produceren en dat het extensieve systeem ook bedrijfseconomisch kansen biedt. "We hoeven minder in te kopen en het werk voelt zinvoller," zegt Martijn. In oktober is de omschakeling naar SKAL-gecertificeerd biologisch een feit. "We willen hier blijven boeren, ook na afloop van de regeling. Dat betekent blijven zoeken naar een goede balans tussen ecologie en economie."
De extensiveringsregeling wordt gefinancierd door ELFPO Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.
Bron: DLV Advies