Het Bundeskartellamt heeft vandaag Tönnies International Management GmbH verboden om een aantal ondernemingen en aandelenbelangen van Vion GmbH en Vion Beef BV over te nemen, met name de slachthuizen in Buchloe, Crailsheim en Waldkraiburg.
Andreas Mundt, voorzitter van het Bundeskartellamt: "De overname van de Vion-locaties zou de marktpositie van Tönnies aanzienlijk hebben versterkt, ten nadele van boeren en de resterende kleinere concurrenten in de getroffen regio's. Naast de reeds dominante positie in de varkensslachterij en -verwerking in Duitsland, zou Tönnies ook een leidende positie hebben verworven in de rundveesector. De overname zou de alternatieve opties voor producenten en kopers beperken en zo de marktpositie en handelingsruimte van de Tönnies Group vergroten. Ook voor afnemers van slachtproducten zouden er landelijk nadelen zijn ontstaan.".
Tönnies en Vion in cijfers
De Tönnies Group, met hoofdkantoor in Rheda-Wiedenbrück, is een familiebedrijf dat gespecialiseerd is in het slachten en uitsnijden van varkens en runderen, de verwerking van slachtbijproducten en de productie van vleesproducten van varkensvlees, zeugen, rundvlees en pluimvee. De Tönnies Group heeft meer dan 20.000 medewerkers en realiseerde in boekjaar 2023 een wereldwijde omzet van circa € 7,8 miljard.
De verkoper, Vion Food Group, is gevestigd in Boxtel (Nederland) en is een internationaal actieve producent van vlees, vleesproducten en plantaardige (vlees)alternatieven. De onderneming heeft productielocaties en handelsbedrijven in Nederland, Duitsland en andere Europese landen. In 2023 realiseerde de onderneming een omzet van circa € 5,1 miljard.
Terugtrekking Vion uit Duitsland
In juni 2024 kondigde Vion aan zich grotendeels terug te trekken uit zijn bestaande bedrijfsactiviteiten in Duitsland en zijn locaties daar te verkopen. Als onderdeel van deze terugtrekking hebben het Bundeskartellamt en de Europese Commissie sinds begin 2024 al verschillende fusievoorstellen met betrekking tot bestaande Vion-locaties onderzocht en goedgekeurd.
Gevolgen voor regionale en landelijke markten
De voorgenomen overname zou gevolgen hebben voor verschillende, onderling concurrerende sectoren binnen het slachten en de verkoop van geslacht vlees. Dit omvat het ophalen van runderen en varkens voor de slacht, het slachten zelf, het versnijden en de verkoop van geslachte producten. Het geslachte vlees en de slachtbijproducten worden verder verwerkt en gedistribueerd binnen een complexe waardeketen, waaronder vleesproducten.
Voor de inzameling en slacht moeten de concurrentierelevante markten regionaal worden gedefinieerd op basis van de respectievelijke verzorgingsgebieden van de slachthuizen. Er werd uitgegaan van een straal van 200 tot 300 kilometer rijafstand. Voor de verdere verwerking en afzet van vleesproducten zijn dit echter ten minste landelijke markten.
Analyse van marktaandelen en locaties
Op basis van uitgebreid onderzoek naar concurrenten en klanten en de evaluatie van de registratiestructuren van slachtdieren aan de hand van registratiegegevens van slachthuizen en federale en deelstaatdatabases, is het Bundeskartellamt tot de conclusie gekomen dat de fusie ertoe zou leiden dat Tönnies een dominante positie zou verwerven of versterken op meerdere regionale slachtmarkten in Zuid- en Oost-Duitsland.
Vion is momenteel marktleider in runderslachterijen in Zuid-Duitsland. De fabrieken in Waldkraiburg en Buchloe houden zich uitsluitend bezig met het slachten en uitsnijden van runderen. De slachterij in Crailsheim is een gecombineerd bedrijf waar zowel runderen als varkens worden geslacht en gedeeltelijk worden uitgesneden. Tönnies exploiteert al slachterijen in aangrenzende gebieden: Altenburg en Kempten (runderen) en Weißenfels (varkens).
Na de overname van de Vion-locaties zou Tönnies in de verzorgingsgebieden van de slachterijen in Buchloe, Waldkraiburg en Kempten marktaandelen van ruim 40 procent verwerven. Daarmee zou het bedrijf een grote voorsprong hebben op de overige, veel kleinere concurrenten.
Bovendien zou de fusie de bestaande dominante positie van Tönnies op de regionale markt voor varkensslachtingen versterken, die wordt bepaald door het verzorgingsgebied van de slachterij in Weißenfels. Tönnies is al ruimschoots marktleider in varkens en zou deze positie verder uitbouwen door de overname van de locatie Crailsheim, waarvan het verzorgingsgebied overlapt met het marktgebied rond de locatie in Weißenfels.
Beperkingen voor concurrentie en alternatieven
Door de fusie zal Tönnies haar marktleiderschap in Duitsland bovendien verder uitbreiden op de afzetmarkt voor de verkoop van varkens (hele dieren of varkenshelften) en varkenskarkassen. Tevens zal zij marktleider worden op de afzetmarkt voor de verkoop van runderen (hele dieren of varkenshelften).
Andere factoren die bijdroegen aan de dominante marktpositie van Tönnies waren onder meer toetredingsdrempels voor potentiële nieuwe concurrenten, schaalvoordelen bij de toegang tot afzet- en inzamelmarkten, de connecties en onderlinge afhankelijkheden van Tönnies met andere bedrijven, de verticale integratie en financiële kracht van de Tönnies Group, en de beperkte alternatieve opties die boeren als producenten hebben. Deze factoren hebben een impact op een markt waar het aanbod van slachtdieren sterker afneemt dan de vraag naar vlees.
Voorgestelde oplossingen afgewezen
Partijen werden in maart 2025 via een hoorzitting op de hoogte gesteld van de mededingingsbezwaren. Eind april dienden partijen vervolgens voorstellen in voor toezeggingen om de mededingingsbezwaren weg te nemen. De voorstellen betroffen de verkoop en verhuur van terreinen aan door Tönnies aangewezen kopers. Vanuit het perspectief van het Bundeskartellamt waren deze toezeggingen echter niet geschikt om het ontstaan of de versterking van een machtspositie op de betrokken markten te voorkomen. Zowel de specifieke voorwaarden van de toezeggingen als het gebrek aan onafhankelijkheid van de beoogde kopers ten opzichte van de Tönnies-groep spraken dit tegen.
De beslissing van het Bundeskartellamt is nog niet definitief. Er kan beroep tegen worden aangetekend, waarna de Hogere Arrondissementsrechtbank Düsseldorf zal beslissen.
Bron: Bundeskartellamt
Vion onderzoekt vervolgstappen
Vion geeft aan kennis te nemen van het afwijzende besluit van de Duitse kartelautoriteit met betrekking tot de voorgenomen verkoop aan Premium Food Group (voorheen Tönnies Group). "Vion respecteert de uitkomst van het besluit."
Het besluit heeft geen directe gevolgen voor de dagelijkse bedrijfsvoering van Vion. "Het transformatieprogramma van Vion heeft tot goede resultaten geleid in de eerste helft van dit jaar en eerder dit jaar is de herfinanciering van het bedrijf succesvol afgerond. Ook de Duitse entiteiten zijn winstgevend gebleven en de locaties blijven presteren volgens de verwachtingen en bedienen hun leveranciers en klanten met ongewijzigde toewijding."
"Ik ben trots op hoe het team in Duitsland het afgelopen jaar succesvol heeft gewerkt aan de voorbereiding van de desinvestering. Hoewel de beslissing anders is dan verwacht, heb ik het volste vertrouwen in ons vermogen om onze markten te bedienen, terwijl we de beslissing van de kartelautoriteit analyseren en onze vervolgstappen bepalen", aldus Tjarda Klimp, CEO van Vion.
Voor meer informatie:
Vion Food Group
Boseind 15
5281 RM Boxtel
088 9953555
[email protected]
www.vionfoodgroup.com