"Er zijn altijd momenten dat de prijs belangrijk is, maar we merken toch dat vooral kwaliteit, bewustwording en gezondheid steeds meer de boventoon gaan voeren, waardoor we de markt langzaam zien groeien," duidt Harvest House Commercieel Manager Jaap van den Berg de markt voor biologische kasgroenten. "Het leek even wat minder te gaan, maar de laatste drie jaar zien we dat het steeds beter gaat. Vandaar dat ik zeker groei en potentie zie in biologische kasgroenten, of dat nu in Nederland of in Europa is."
In bijvoorbeeld de Scandinavische landen, Duitsland en het VK is er een grotere focus op biologisch, waardoor het marktaandeel daar ook een stuk groter is, stelt Harvest House bio-kasgroententeler Lowie Verbeek van BioVerbeek vast. Hoewel Jaap ziet dat deze ontwikkeling leidt tot een groeiende lokale teelt in die landen, blijven ook de Nederlandse biologische kasgroenten in trek. "We zien nog steeds een voorkeur voor de smaak en de kwaliteit van het Hollandse product."
Commercieel manager Harvest House Jaap van den Berg
Nederlandse markt blijven ontwikkelen
Een goed vertrekpunt, want alleen de afzet op de lokale Nederlandse markt is ondanks de verschuiving van consumenten richting biologische producten niet voldoende, geeft Jaap aan. "De laatste jaren maken we mooie ontwikkelingen door met de retailers, waardoor de volumes zijn gestegen, maar het is onvoldoende om ons alleen op de Nederlandse markt te richten." Toch blijft die lokale markt wel het uitgangspunt. "We moeten oppassen om te veel op het buitenland te focussen. Het is zaak om ook de lokale afzet te blijven pushen, zodat we de Nederlandse markt blijven ontwikkelen."
Daarbij streeft Harvest House – dat in de laatste jaren flink meer biologische kastelers aan zich wist te binden en inmiddels ongeveer de helft van het Nederlandse biologische kasareaal vertegenwoordigt – er in het algemeen naar meer te verkopen dan er daadwerkelijk geproduceerd wordt. "Daarmee proberen we een soort schaarste te creëren," zegt Lowie. Jaap ziet dat de strategie de afgelopen jaren heeft gewerkt. "Ook als je, zoals bijvoorbeeld begin mei, door de weersomstandigheden even een hogere productie hebt dan er normaal verkocht wordt, merken we dat dit heel snel weer bijtrekt. We zien dat verkopen blijven zoals in de voorgaande weken, waardoor de voorraden afnemen en er op een gegeven moment weer een tekortsituatie ontstaat. En dat is ook onze strategie: we willen geen overschotten moeten dumpen op de gangbare markt."
Groei
Doordat op jaarbasis de vraag de productie blijft overstijgen, wordt nagedacht over uitbreiding, geeft Jaap aan. "In eerste instantie wil je zorgen dat je alles wat je produceert, goed kunt verkopen. De laatste jaren merkten we dat stijging nodig was in productie en aanvoer. Dus, die groei zit er zeker in en lijkt ook te worden ondersteund met vraag uit de retail."
Wat daarbij helpt is dat Harvest House klanten die gangbare kasgroenten afnemen, ook de bio-variant aanbiedt. "Je merkt daar een wisselwerking: omdat je bij die klanten al binnen bent, word je serieuzer genomen," zegt Jaap. Hij geeft aan dat zo'n 80 procent van de bio-kasgroenten bij de retail terecht komt. "Het is zeker een voordeel dat je al bekend bent met deze partijen."
Uitbreiding areaal
Harvest House denkt aan een uitbreiding van zo'n 5 tot 10 hectare in de komende drie jaar. Lowie: "Voor de afzet in alleen Nederland zou 10 hectare misschien veel zijn en ervoor zorgen dat de markt te zeer in zou kunnen storten, maar als je je ook richt op export, kan dat prima."
En ook de telers denken daarover na, geeft Lowie aan. "We willen als Harvest House bio-kasgroententelers graag uitbreiden in areaal. Dat kan door nieuwe kassen te bouwen, daar wordt over nagedacht, al zijn er daarvoor momenteel geen concrete plannen. Maar uitbreiding kan ook komen van nieuwe telers die zich bij Harvest House aansluiten."
Van elkaar leren
Zelf maakte BioVerbeek de overstap van een biologische handelscoöperatie naar Harvest House vier seizoenen geleden. Lowie merkt dat, hoewel hij nog steeds intensief betrokken is bij de handel, hij niet meer de hele afzet zelf hoeft te regelen. "Dat is een groot voordeel en ook de SIG&F subsidie is een aanleiding voor aansluiting. Daarnaast merk ik dat de band met de andere telers steeds beter wordt. We spelen meer open kaart en kunnen dus veel van elkaar leren."
BioVerbeek teelt op 10 hectare voornamelijk tomaten en paprika's en in mindere mate aubergines en komkommers. Het bedrijf denkt na over uitbreiding. Lowie: "Concreet zien we mogelijkheden om Europees gezien verder te groeien." Daarbij stelt hij zich wel de vraag of Nederland de geschiktste locatie is om die uitbreiding te realiseren. Vooral de beschikbare grond zou een struikelblok kunnen zijn. "Een gangbare kas kan bij wijze van spreken op ieder stuk grond dat vlak is, geplaatst worden. Voor een biologische kas is goede grond nodig en dat betekent dat er minder opties zijn, zeker in de buurt van onze teeltlocatie in het Limburgse Velden."
En ook het politieke klimaat en de hoge personeelskosten zijn voor Lowie overwegingen bij dit vraagstuk. "De arbeidskosten zijn de afgelopen jaren gigantisch gegroeid, dat is een grote uitdaging. Het aantrekken van mensen gaat steeds beter, maar daar staat wel een flinke kostenpost tegenover. Dat kun je niet direct terugkrijgen uit een hogere prijs elk jaar." Al blijven de teler en de telersvereniging optimistisch. Jaap: "Het aantal inwoners – ook Europees gezien – neemt nog steeds toe waardoor er voldoende behoefte zal zijn aan kasgroenten en daarbinnen ook aan biologische kasgroenten."
Dit artikel verscheen eerder in editie 5, 39e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.
Voor meer informatie:
Harvest House
[email protected]
www.harvesthouse.nl