Terwijl de Europese wetgeving het gebruik van biologische zaden in de biologische landbouw vereist, is daaraan een gebrek. En dat leidt voortdurend tot ontheffingen voor het gebruik van niet-biologische zaden, waardoor het wettelijke doel niet kan worden bereikt. De Europese Commissie heeft het ambitieuze doel gesteld om derogaties tegen 2035 volledig uit te faseren.
"Om 100% biologisch zaadgebruik in de biologische landbouw te bereiken, moeten we de productie van biologisch zaad in de komende 10 jaar verzesvoudigen. Zo'n enorme toename is alleen mogelijk door onze krachten te bundelen," zegt Dr. Monika Messmer, plantenveredelingsexpert bij FiBL Zwitserland. "Organisaties uit de hele sector werken samen in het kader van het door de EU medegefinancierde innovatieproject LiveSeeding om te helpen het gebruik van ontheffingen te overwinnen en biologische zaden overal in Europa beschikbaar te maken", voegt ze eraan toe.
Vertegenwoordigers van de Poolse zaadsector en LiveSeeding projectpartners. Foto: IPS Konzalting
Europese en nationale beleidsmakers, experts en toonaangevende organisaties uit de biologische zaadsector kwamen op 29 september samen in Poznań (Polen) om de routekaart naar 100% biologisch zaad te bespreken. Deze conferentie werd georganiseerd door het project LiveSeeding en haar partners uit Polen. Het LiveSeeding project bevordert de groei van biologisch zaad en plantenveredeling voor de overgang naar meer duurzame lokale voedselsystemen.
Nieuwe wetgeving
Behalve een einde maken aan derogaties, is de Europese Commissie ook van plan om de wetgeving voor het vermarkten van zaden te hervormen. In de nieuwe wetgeving worden de verschillende wetten en regels voor de productie van zaden samengevoegd tot één verordening.
LiveSeeding projectpartners werken intensief aan biologische veredeling en het testen van biologische rassen. Zij zijn blij met de voorgestelde zaadwetgeving, omdat het voorziet in het testen van biologische rassen onder biologische omstandigheden in alle lidstaten en ruimte biedt voor flexibiliteit bij de registratie van biologische rassen. Daarnaast geeft het een bredere definitie van nieuwe en traditionele instandhoudingsrassen, waardoor meer genetische diversiteit mogelijk wordt. Verder heeft het ook als voordeel dat het de uitwisseling van zaden in natura tussen boeren toestaat en de commercialisering van heterogeen materiaal toestaat door middel van een eenvoudige kennisgeving.
Toch maakt het LiveSeeding Consortium zich zorgen over het feit dat de introductie van VSCU-controles (value for sustainable cultivation and use) voor groente en fruit de markttoegang van biologische zaden kan beperken en vertragen. Volgens de huidige wetgeving zijn VCU-tests alleen verplicht voor akkerbouwgewassen. Het huidige ontwerpvoorstel zou deze aanvullende tests uitbreiden naar groenten en fruit. Dit zou leiden tot extra kosten, verdere vertragingen bij de registratie en een tragere invoering van biologische zaden, wat een rem zou zetten op de biologische sector.
Zorgen om nieuwe gentechnieken
De biologische landbouw heeft een voortrekkersrol gespeeld bij de overgang van landbouwsystemen naar duurzame praktijken, die bestand zijn tegen ongunstige klimaatomstandigheden, de biodiversiteit bevorderen en goed zijn voor de gezondheid van mens en planeet. De naleving van het voorzorgsbeginsel is van het grootste belang om het vertrouwen van de consument te behouden. Hoewel het voorstel van de Europese Commissie nieuwe gentechnieken (NGT's) expliciet verbiedt in de biologische productie, biedt het geen duidelijke basis om GGO-vrije en biologische productie te beschermen met coëxistentiemaatregelen of om een eerlijke verdeling van risico's en lasten te garanderen.
"Het voorstel van de Commissie om nieuwe gentechnieken te dereguleren ondersteunt geen evidence-based en systematische benadering van landbouw en innovatie. Het leidt af van de agro-ecologische oplossingen die nodig zijn om de landbouw duurzamer te maken", aldus Eric Gall, adjunct-directeur van IFOAM Organics Europe. "Ook zou het vrijstellen van bepaalde NGT's van risicobeoordeling, traceerbaarheid en etikettering een stap terug betekenen voor bioveiligheid en consumenteninformatie, en waarschijnlijk geen voordeel opleveren voor duurzaamheid. Daarom dringen we er bij de lidstaten en het Europees Parlement op aan om de traceerbaarheid van genetisch gemodificeerde organismen in de hele productieketen te handhaven en biologische kwekers, boeren en verwerkers de middelen te geven om de aanwezigheid van genetisch gemodificeerde organismen in de biologische productie te voorkomen."
Bron: IFOAM Organics Europe