Afgelopen maandag 6 februari waren onderzoekers van het SPRINT-project uitgenodigd op de Kollumerwaard in Munnekezijl. Een breed publiek, waaronder biologische boeren van de vereniging BioWad, was aanwezig om de eerste resultaten te bekijken en te bespreken.
SPRINT is een onderzoeksprogramma dat in een tiental landen wordt uitgevoerd. Het doel is om te kijken of en hoe het gebruik van chemische middelen op het platteland (met een klein stukje stad) de leefomgeving beïnvloedt. Dat wordt niet alleen met modellen maar ook met metingen onderzocht.
Violette Giessen en Paula Harkes namen het publiek mee langs de eerste bevindingen van het onderzoek dat sinds 2021 een groot scala van monsters heeft opgeleverd. Boeren (gangbaar en biologisch), buren en (overige) consumenten zijn benaderd om grondmonsters, bloed/pies/poepmonsters van mens en dier, huisstof, voedingsmiddelen et cetera af te staan zodat dit getest kon worden op een groot aantal chemische middelen die gebruikt worden in de gangbare landbouw.
"Hoewel alle resultaten nog niet verwerkt zijn en het onderzoek steekproefsgewijs is aangelegd, krijg je hiermee niet alle data nog boven water, maar waarschijnlijk kom je verder dan modellen die nu gebruikt worden", schrijft Pyt Sipma (secretaris Biowad), die bij de bijeenkomst aanwezig was.
"Een paar observaties: overal wordt residu in gevonden (behalve melk al waren dit twee monsters), naast gangbare middelen werden ook middelen gevonden die inmiddels niet meer worden gebruikt in de landbouw. Alle concentraties vielen binnen de MRL (max residu level)."
Meer vragen dan antwoorden
"Het aantal middelen en concentraties waren het hoogst bij gangbare boeren en het laagst bij biologische boeren (ongeveer tien keer lager). Dat lijkt een inkopper, maar hoe zit het dan met de buur en burger. Deze zaten net onder de gangbare boeren score. Kun je daaruit afleiden dat dus niet alleen de omgeving, maar ook andere factoren van invloed zijn? Wat ‘haal je binnen’ via eten, kleding et cetera? En waarom scoort de biologische boer fors lager terwijl zij ook midden in het landelijk gebied leven en werken?
Uiteindelijk een goede basis om verder te gaan met de onderzoeken, maar wel met aandacht voor hoe je dit verder brengt en wat de cijfers ons vertellen. De mensen die zich hebben aangemeld bij SPRINT hebben hun nek uitgestoken, de eerste resultaten geven misschien meer vragen dan antwoorden. Het is nu belangrijk om het verhaal goed te vertellen, niet te polariseren. Hier staan we, waar willen we naar toe?"