Twee weken geleden kwam iedereen die maar iets met biologisch te maken heeft samen op de Biobeurs in Den Bosch. Bijna iedereen dan. Want minister Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zegt wel dat hij grote plannen heeft met deze sector, maar zijn prioriteiten liggen duidelijk elders.
De presentatie van het 'Actieplan – Groei van biologische productie en consumptie' door de minister afgelopen december was nog wel zo hoopvol. Eindelijk durft onze regering de meerwaarde van de biologische landbouw te erkennen. De biologische principes zorgen voor een gezondere bodem, schoner water, minder emissies, meer biodiversiteit en een betere borging van dierenwelzijn en kan dus een belangrijke bijdrage leveren aan de verduurzaming van de agrarische sector.
Het plan spreekt een ambitie uit van 15% biologisch areaal in 2030. In het licht van de huidige biodiversiteits- en klimaatcrises is dat mager. De Europese Unie streeft bijvoorbeeld naar 25% en Triodos Bank pleit voor tenminste 30%. Maar omdat Nederland nog ver achterloopt op de rest (met 4% biologische landbouw staan we in de EU op plek 22) is de opgave ook met 15% stevig te noemen.
Gezien de presentatie van dit belangrijke plan, die een grote impact heeft op al die schakels in de sector, precies één maand voor de eerste Biobeurs in drie jaar (2021 en 2022 gingen niet door vanwege de COVID19-pandemie), leek het niet meer dan logisch dat de minister daar zijn gezicht zou laten zien. Op deze beurs komt iedere schakel uit de biologische keten bij elkaar. Van boer tot supermarkt en van supermarkt tot bank. Hier ervaar je hoe je mét de natuur kunt boeren.
Maar kent u die grap van de minister die de Biobeurs zou komen openen? Inderdaad, die minister kwam niet want die gaf uiteindelijk tóch de voorkeur aan de 'Grüne Woche' in Berlijn. Een beurs die, anders dan de groene naam doet vermoeden, vooral georganiseerd wordt voor de intensieve, op exportgerichte landbouw en daarmee haaks staat op de duurzame ambities in het actieplan. Hoe moeten we dit interpreteren? Neemt de minister zijn eigen plannen wel serieus?
Om het verhaal van deze tragikomedie af te maken, bleek hem ook dit bezoek aan dit achterhaalde landbouwfeestje niet gegund. Terwijl de landbouwminister traditioneel het nieuwste exportrecord naar buiten brengt tijdens dit evenement, werd minister Adema deze editie vroegtijdig hals-over-kop teruggeroepen naar Nederland om te vertellen dat gangbare boeren in de 'mest' zitten. Momenteel geniet Nederland nog een uitzonderingspositie in de Europese mestwetgeving, maar plots werd bekend dat de EU dreigt om deze per 1 maart aanstaande per direct te laten vervallen. Dankzij deze uitzonderingspositie mogen wij tot 1,4 keer meer stikstof uit dierlijke mest op onze bodems uitrijden dan de rest van Europa. Dergelijke hoeveelheden mest zijn uitstekend voor een hoge productie en daarom een belangrijke pijler onder al die exportsuccessen, maar blijken funest voor het milieu en dus wil de EU er terecht vanaf.
De biologische landbouw erkent haar afhankelijkheid van dat milieu en heeft dan ook vanaf het begin af aan afgezien van het gebruik van deze uitzonderingspositie. Had de minister voor de Biobeurs gekozen, dan had de presentatie van dit nieuws hem dan ook niet met de staart tussen de benen van het spreekwoordelijke podium verjaagt, maar eerder vooral applaus opgeleverd.
Vidar Bakker is relatiemanager bij het landbouwteam van Triodos Bank
Dit opiniestuk is eerder geplaatst in NRC.