30 procent biologische landbouw in Duitsland tegen 2030 - dat is het doel van de federale regering. Maar hoe kan dit worden bereikt, mede gezien de bestaande crises en uitdagingen? Hoe kunnen nieuwe bedrijven worden gecreëerd, oude biologische bedrijven worden behouden en consumenten worden overtuigd van de kwaliteit van de producten? Deskundigen uit de politiek, handel, onderzoek, tuinbouw en andere sectoren kwamen bijeen op het 6e Biologische Forum in Visselhövede om dit onderwerp te bespreken. De discussie werd geleid door Carolin Grieshop, directeur van het competentiecentrum voor biologische landbouw Nedersaksen (KÖN).
Van links naar rechts: Prof. Dr. Nina Langen (uitvoerend directeur van het Instituut voor beroepsopleiding en arbeidsonderwijs van de Technische Universiteit van Berlijn), Christoph Schäfer (teler en voorzitter van Bio Kartoffel Erzeuger e.V.), Hubert Heigl (directeur Landbouw van de Federatie van de Biologische Levensmiddelenindustrie, kortweg BÖLW), Silvia Bender (staatssecretaris bij het Bondsministerie van Voeding en Landbouw), Carolin Grieshop (directeur van KÖN), Marcus Wewer (hoofd Kwaliteitsbeheer Biologisch, REW Groep), en Dr. Holger Hennis (vice-voorzitter van de Duitse Landbouwbond, kortweg DBV).
Prof. Dr. Nina Langen van Universiteit Göttingen gaf voorafgaand aan de discussieronde een lezing. Zij merkte onder meer op dat vooral jongere consumenten bij het winkelen letten op de aspecten smaak, veiligheid en prijs. De smaakverwachting beïnvloedt de smaakperceptie, aangezien externe factoren zoals de naam en de vorm (ronde vormen zouden 'zoeter smaken' dan vierkante) van het product een rol spelen. Bij out-of-home catering zijn punten als verse bereiding en regionaliteit relevanter dan biodiversiteit. Bovendien maken de meeste consumenten geen onderscheid tussen verschillende aspecten van duurzaamheid.
Onderwijs en 'nudging'
Langen pleit voor scholing van het desbetreffende personeel in meerdere aspecten, waarvoor echter de randvoorwaarden door de politici zouden moeten worden vastgesteld. Een andere strategie die zij aanbeveelt is 'nudging'. Dit betekent dat consumenten kunnen worden gemotiveerd om meer biologische producten te kopen door een bewuste positionering en presentatie op de markt. In kantines zou men gerechten met (biologische) groenten als de standaard kunnen aanbieden, en vlees alleen op verzoek kunnen aanbieden. Met andere woorden, de bewuste, voorafgaande beslissing van instanties vereenvoudigdt zo de beslissing van de consument. Dat dit kan werken, blijkt niet in de laatste plaats uit het concept van het Copenhagen House of Food, waarbij het aandeel in de horeca in Denemarken al 90% bedraagt. Berlijn streeft naar een vergelijkbaar project op basis van dit model.
De discussie
Uit het oogpunt van de tuinbouw merkt Christoph Schäfer op dat de producenten niet mogen worden vergeten. De telers mogen in geen geval worden gedwongen om op biologische teelt over te schakelen, maar de kans dat ze dat inderdaad doen, is groter als de randvoorwaarden goed zijn en de afname gegarandeerd is. Hij ziet graag 'flankerende steun van de politiek' en pleit: "We moeten niet meer terug naar een pure aanleveringsmentaliteit."
Staatssecretaris Silvia Bender bevestigt dat de 30%-doelstelling geen dwangmaatregelen zal inhouden, maar dat de politiek de juiste randvoorwaarden voor de telers wil scheppen. Dit is een taak voor de hele federale regering. Daartoe moet de onderzoekssector sterker worden bevorderd en moet de opbrengstkloof tussen de biologische en de conventionele afzetmarkt worden gedicht. In dit verband moeten in de eerste plaats de afzetmarkten in de horeca worden aangepakt. De verenigbaarheid van biologische teelt met andere gebieden moet worden gewaarborgd, vooral wat de duurzaamheidsdoelstellingen betreft.
Dr. Holger Hennies van de Duitse landbouwbond benadrukt dat 90% van de problemen in de conventionele teelt ook in de biologische teelt voorkomen. Het verhogen van de volumes is een manier om de prijzen zo te sturen dat de consument de producten zal kopen. Hij ziet de nieuwe EU-richtlijnen in dit verband als een uitdaging. Hubert Heigl van BÖLW weet zeker dat biologische teelt niet dezelfde opbrengsten zal opleveren als conventionele teelt, maar dat is ook niet het hoofddoel. Er moeten eigenlijk meer stimulansen komen voor de aankoop van biologisch voedsel. Heigl stelt als signaal een verlaging van de btw op biologische producten voor. Maar ook dat willen we niet.
Volgens Marcus Wewer van REWE Group denken retailers hard na over de 30 procent-doelstelling. De sector groenten en fruit bijvoorbeeld gaat al duidelijk in de richting van 30%. Voor andere producten, zoals snacks, is de uitvoering veel moeilijker. Ook de deelname van retailers aan de biologische velddagen ziet hij als positief. Hij beschouwt het als een duidelijk signaal naar de buitenwereld en als een goed teken voor de communicatie tussen handel en de telers. Verder verduidelijkte hij dat de Federale Vereniging van de Duitse Levensmiddelenhandel (BVLH) in haar standpuntnota de doelstelling van 30 procent van harte steunt.
Voor meer informatie:
https://bio-fachforum.de