Door het neerslagtekort van de afgelopen maanden is veel landbouwgrond schraal en droog. Veel boeren hebben last van de aanhoudende droogte en moeten continue beregenen om de schade te beperken. Desondanks zien veel biologische boeren dat hun bodem de droogte goed doorstaat: het organische materiaal in de grond houdt meer vocht vast. Dat terwijl in Nederland veel bodems het gehalte organische materiaal juist fors daalt. Een groot risico voor de toekomstige landbouw, aangezien 95% van ons voedsel uit de bodem komt. Om te voorkomen dat de bodemkwaliteit verder wordt aangetast, moeten we meer investeren in onze bodem, zo stelt de brancheorganisatie van de biologische sector Bionext vandaag in haar Greenpaper Bodem.
Intensief gebruik van de bodem, zoals het gebruik van bestrijdingsmiddelen, overmatig gebruik van (kunst)mest, intensieve teelten en zware machines, beschadigt de bodem. Met als gevolg dat de bodemkwaliteit in Nederland, ook de bos- en natuurbodems, al jaren achteruit gaat. Een uitgeputte bodem heeft ook een gevolgen voor de kwaliteit van onze voeding en de voedingswaarden van ons voedsel. Zo nam het gehalte calcium in broccoli tussen 1985 en 2002 met 73% af. In bonen nam in diezelfde periode de hoeveelheid vitamine B6 af met 77% en in appels nam het gehalte vitamine C met 60% af (Rli, 2020).
In veel bodems daalt het gehalte aan organisch stof in de bodem en is er sprake van 'verdichting' (Rapport Raad van de leefomgeving, 2020). Organisch materiaal, zoals plantenwortels, houden meer vocht vast, waardoor de bodem minder snel uitdroogt. Een sterk wortelstelsel is van belang om nutriënten uit de bodem op te kunnen nemen. Boeren die biologisch werken, investeren in een vruchtbare bodem met veel organische materialen en bodemleven.
"Zelfs op een warme dag, waarop de wind als een föhn over het land heen blaast, kunnen de gewassen het aan. Met extreme droogte moest ik voorheen continue beregenen, dat hoeft nu niet meer." Na zijn omschakeling naar biologisch zag Cornelis Mosselman van het biologische bedrijf Vooruitboeren de kwaliteit van zijn bodem enorm vooruitgaan. "Door de consequent andere manier van werken, blijft de aarde vruchtbaar en doorzeeft van beestjes. Het bodemleven doet het werk voor je, gratis en voor niets. Een gezonde bodem heeft een goede vochthuishouding: zowel bij een tekort als een overschot. Het houdt meer vocht vast en voert het beter af. Juist met de klimaatveranderingen moeten we er extra op bedacht zijn dat onze bodem extremiteiten aan kan."
"De droogte laat zien dat we tot actie over moeten gaan. Alleen een vruchtbare bodem kan ons op de lange termijn van voldoende voedsel voorzien én is beter bestand tegen extreme weersomstandigheden zoals neerslagtekort. Gelukkig zal de komst van het Nederlands Actieplan voor de Groei van biologische productie en consumptie van het Ministerie van LNV de bodemkwaliteit enorm ten goede komen", aldus Michaël Wilde, directeur van de biologische brancheorganisatie Bionext.