Labels voor voedingsmiddelen zoals de Nutri-Score of de Eco-Score moeten niet als wondermiddel gezien worden, maar eerder als onderdeel van een bredere beleidsaanpak. Om een transformatie van het voedingssysteem teweeg te brengen via gedragsverandering van consumenten, moet heel de waardeketen van instelling veranderen. Dat stelt de Belgische onderzoeker Michiel De Bauw die op 29 juni aan de universiteit van Leuven promoveerde.
Michiel De Bauw onderzocht consumentenvoorkeuren in keuzesituaties waar verschillende, schijnbaar overlappende milieu-gerelateerde informatie van voeding weergegeven wordt. Vervolgens onderzocht hij hoe het samen weergeven van een milieu-impactscore via de Eco-Score en een nutritionele score via de Nutri-Score voedingskeuzes beïnvloedt in een online supermarkt. Dit effect werd vergeleken met alternatieve interventies zoals het weergeven van algemene dieetaanbevelingen.
Vervolgens werd deze opzet herhaald, waarbij ook allerlei digitale functionaliteiten getest werden om de effectiviteit van de scores op voedingskeuzes te verhogen. Verder ging De Bauw ook in een fysieke aankoopomgeving na hoe het weergeven van een milieu-impactscore voedingskeuzes beïnvloedt. Hierbij werd ook getracht om meer inzicht te krijgen in de manier waarop consumenten deze scores gebruiken.
De onderzoeker stelt vast dat consumenten een sterke voorkeur hebben voor producten met een voordelige Eco-Score. Opmerkelijk is dat deze voorkeur in dezelfde orde van grootte lag als preferenties voor lagere prijzen en lokale afkomst. Echter, wanneer een Eco-Score samen met een Nutri-Score weergegeven werd, werden op vlak van voedingskeuzes alleen verbeteringen op nutritioneel vlak waargenomen en niet op milieuvlak.
Dezelfde tweeledigheid vonden de onderzoeker ook in zijn herhaalstudie, hoewel het toevoegen van een geschikt aanbevelingssysteem in dat geval wel tot verbeteringen op beide vlakken leidde. Daarentegen, wanneer een milieu-impactscore alleen weergegeven werd in een fysieke aankoopomgeving, werden meer milieuvriendelijke voedingskeuzes waargenomen. Deze effecten waren wel louter onbewust en dus niet het gevolg van gemotiveerde gedrag.
De Bauw ziet wel wat kansen om via milieu-impactscores voedingskeuzes te sturen, maar merkt op dat het onderhevig is aan veel randfactoren. Zo blijft er concurrentie met andere voedingsattributen bestaan, alsook behoefte aan meer fysieke facilitering van gezonde duurzame voedselkeuzes. Bovendien vereisen louter ongemotiveerde reacties op milieuscores een visuele aggregatie van verschillende duurzaamheidsdimensies om een beoordeling in één oogopslag mogelijk te maken.
De labels moeten volgens de onderzoeker niet als een wondermiddel worden gezien, maar eerder als onderdeel van een bredere beleidsaanpak. Om een transformatie van het voedingssysteem teweeg te brengen via gedragsverandering van consumenten, vergt dat inspanningen en een verandering in de instelling van de gehele waardeketen.
Bron: KU Leuven