Het doel van het RELACS-project (Replacement of Contentious Inputs in Organic Farming Systems) was het ontwikkelen en valideren van alternatieven voor omstreden productiemiddelen in de biologische landbouw (koper, minerale oliën, nutriënten) en de veehouderij (anthelmintica, antibiotica en synthetische vitaminen) en het voorstellen van routekaarten voor de toepassing daarvan. Uitgaande van een lijst van alternatieven op verschillende niveaus van technologische rijpheid, stelt projectcoördinator Lucius Tamm van FiBL Zwitserland dat veel technologieën de laatste stadia hebben bereikt die nodig zijn voor toepassing op landbouwbedrijven. Voor een snelle adoptie door boeren zijn beleidsondersteuning op verschillende niveaus en slimme routekaarten nodig.
Koper-alternatieven
Vier alternatieve producten voor koper hebben geavanceerde Technology Readiness Levels* (TRL hoger dan 7) bereikt. Deze alternatieve producten kunnen worden gebruikt in wijnstokken, appelen en andere tuinbouwgewassen. De proefproducten boden veelbelovende beschermingsniveaus in een breed scala van gewassen en pedo-klimatologische omstandigheden - hetzij als een op zichzelf staande toepassing, hetzij in strategieën waarbij de alternatieven worden gecombineerd met lage koperdoses.
In de komende tien jaar zal het mogelijk zijn het gebruik van koper in druiven en appelen te verminderen, op voorwaarde dat de alternatieven kunnen worden toegelaten. De EU moet ook de registratieprocedure voor producten op plantaardige basis aanpassen, die momenteel zeer langdurig en tijdrovend is. De levering van voldoende hoeveelheden alternatieven tegen een economisch haalbare prijs blijft echter een buitengewone uitdaging. RELACS adviseert dan ook een minimaliseringsstrategie te volgen in plaats van een volledige vervanging van koper. Een dergelijke minimaliseringsstrategie zou kunnen bestaan uit de teelt van resistente variëteiten of de uitvoering van preventieve maatregelen (bv. een grotere functionele biodiversiteit, gewasbeheerspraktijken), het gebruik van alternatieve stoffen en beslissingsondersteunende systemen (DSS) die een verlaging van de toepassingsdosering mogelijk maken.
Alternatief ter vervanging van minerale (paraffine)olie
In de citrusteelt werden twee alternatieve producten getest ter vervanging van minerale (paraffine)olie tegen plagen zoals schubben, tripsen en mijten. Bovendien werd vooruitgang geboekt bij de ontwikkeling van vibratieverstoring die de akoestische communicatiesignalen nabootst die specifiek zijn voor het plaaginsect om zo het paringsgedrag en de voortplanting van het plaaginsect te verstoren.
Een aanzienlijke vermindering van minerale olie, met gebruikmaking van minder problematische producten en innovatieve technieken, lijkt in de nabije toekomst haalbaar. De strategie ter vermindering van minerale olie zou maatregelen moeten omvatten om de biodiversiteit te vergroten, het gebruik van alternatieve producten op basis van plantenextracten (Clitoria ternatea en etherische olie van sinaasappel) en het gebruik van trilsignalen. Zowel de alternatieven op basis van minerale olie als die op basis van koper hebben te lijden onder gecompliceerde goedkeuringsprocedures.
Verder onderzoek
Tijdens het onderzoek werd ook gekeken naar vermindering van antibiotica bij melkkoeien en het verminderen van vitaminesupplementen bij pluimvee. Ook werd de externe toevoer van nutriënten geëvolueerd. Klik hier om daar meer over te lezen.
Bron: FiBL
