Duizenden boeren zijn vanmorgen naar de Veluwe getogen om te protesteren tegen de stikstofplannen van het kabinet. De files concentreerden zich eind van de morgen vooral nog rond Stroe waar het programma plaatsvindt.
Vandaag gaat het over stikstof. Met alle trekkers op de weg en het grote landelijke protest kunnen we er niet omheen. Tussen de protesterende boeren bevinden zich ook biologische boeren, hoewel andere bio-boeren er juist voor kozen om thuis te blijven.
Caring Farmers reageerde op de protestactie als volgt: "Als er ook maar 1 natuurinclusieve of biologische boer moet verdwijnen vanwege stikstof, terwijl niet is gekeken naar klimaat, voedseltransitie, dierenwelzijn of biodiversiteit op het bedrijf, dan faalt het beleid. Boeren die al met de natuur mee boeren, hebben we nodig. En in een natuurinclusieve kringlooplandbouw zien wij een rol voor méér in plaats van minder boeren. In de komende maanden willen wij in alle provincies met boeren in gesprek om binnen een voedselvisie te werken aan stikstofreductie om de natuur te herstellen."
En daarmee stipt Caring Farmers precies aan waar het pijnpunt van de kabinetsplannen zit. Niet alleen is er nog veel onduidelijk en ontbreekt het de boeren aan perspectief, er lijkt ook geen onderscheid gemaakt te worden tussen gangbare, biologische en biodynamische boeren. De minister ziet voor boeren drie mogelijkheden: verplaatsen, beëindigen of verder verduurzamen. En binnen die laatste mogelijkheid valt ook omschakeling naar biologische landbouw. Maar wat als je al biologisch of bio-dynamisch boert, hoe kun je dan nog verder verduurzamen? Hoe kun je dan voldoen aan dat reductiepercentage dat op het beruchte kaartje staat aangegeven in jouw gebied? Die vraag speelt voor veel biologische boeren, zoals Welmoed Deinum van de Graasboerderij die erover sprak bij de RTL-talkshow van Humberto Tan. Of Peter Oosterhof uit Foxwolde die het zich hardop afvroeg bij RTV Drente. En Tineke van den Berg die de situatie bij RTLNieuws 'onbegrijpelijk' noemde.
Politici niet aanwezig
D66-Kamerlid Tjeerd de Groot gaat niet naar het boerenprotest in Stroe. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft hem dat afgeraden, omdat "zijn veiligheid op geen enkele manier kan worden gegarandeerd". De NCTV gaf dat advies ook aan de andere coalitiepartijen en GroenLinks.
De kaart die als onderbouwing dient voor het stikstofbeleid van het kabinet bevat veel fouten, meent de stichting Agrifacts. Zo staan er volgens de stichting tienduizenden hectares als bufferzone ingetekend rondom natuurgebieden die niet stikstofgevoelig zijn. Ook zijn er bufferzones aangebracht rondom plekken waar de stikstofdoelen al gehaald zijn en waar maatregelen niets bijdragen.
Om het IJsselmeer ligt een beschermingsstrook ingetekend van in totaal circa 28.000 hectare. Het IJsselmeer is echter niet stikstofgevoelig, behoudens een klein deel van 3,84 hectare nabij de Friese kust. Volgens het RIVM is het stikstofdoel voor het IJsselmeer gehaald. Van de beschermingszone wordt ook geen effect berekend. Voor het Veerse Meer en Haringvliet is er geen stikstofgevoelige natuur en ook hier wordt een beschermingsstrook van vele hectares aangehouden.
Stichting Agrifacts berekende dat in totaal circa 200.000 hectare land wordt aangewezen als bufferstrook. Voor ongeveer 64.000 hectare gebeurt dat rond Natura 2000-gebieden die niet stikstofgevoelig of waar de stikstofdoelen al zijn gehaald. De beschermingszones leveren hier dus geen bijdrage aan de stikstofdoelen. Dit wordt bevestigd door de doorrekening van het RIVM. Het effect van nog eens 44.000 hectare bufferstrook is hooguit 1 tot 5% reductie.
Het RIVM rekende de stikstofkaart door, zoals die door het ministerie van LNV was gemaakt. RIVM stelt in haar rapport dat is uitgegaan van de keuzes van het ministerie voor beschermingszones van een kilometer breed om de natuurgebieden, met uitzondering van enkele gebieden, zoals de Biesbosch en het gebied Rijntakken. RIVM is gevraagd of daarmee de landelijke stikstofdoelen worden gehaald. Dat blijkt het geval. Het RIVM heeft bij de doorrekening echter niet gekeken naar de effectiviteit maatregelen.
Details in effecten per Natura 2000-gebied zijn te vinden in een publicatie op de website van stichting Agrifacts.