Jarno Claeys is bijna 10 jaar bio-boer. Sinds 2021 teelt hij biologische groenten en fruit op een landbouwperceel in Pittem. Voor de financiering van zijn landbouwgrond rekent hij op De Landgenoten, een coöperatie en een stichting die gronden financiert met middelen van burgers. Vera Dua, voormalig minister van Landbouw en Leefmilieu en huidig voorzitter van Bond Beter Leefmilieu, zet haar schouders mee onder de crowdfunding voor de aankoop van de landbouwgrond van Jarno. Daarmee onderstreept ze het belang van zekere toegang tot grond voor agro-ecologische boeren. Bovendien wil ze consumenten overtuigen dat ze via aandeelhouderschap bij De Landgenoten kunnen participeren in verantwoordelijke, lokale landbouw.
Foto: Yel Ratajczak
Landbouwgrond aankopen met hulp van burgers
Vlaamse boeren hebben één grote kopzorg: zekerheid verwerven over de grond waarop ze telen. Veel van hen werken met mondelinge of kortlopende contracten. Ook Jarno Claeys, een doorgewinterde biologische groente- en fruitteler, kreeg op zijn vorige landbouwgrond geen zekerheid over het gebruik ervan op lange termijn. In 2020 vond hij in Pittem een geschikt tuinbouwbedrijf om over te nemen, maar de investering was te groot om te dragen. Voor de aankoop van 2,5 ha landbouwgrond doet Jarno daarom beroep op De Landgenoten. De Landgenoten is een stichting en coöperatie die landbouwgrond aankoopt met geld van aandeelhouders en schenkers. Het doel: op gedeelde grond ruimte geven aan enthousiaste bio-boeren die lokale consumenten van gezond voedsel voorzien, die de bodem voeden en het milieu zo weinig mogelijk schaden.
Vera Dua schaart zich achter grondaankoop voor bioteler Jarno
Na een intense periode van crowdfunding, werpt Vera Dua zich in een onlinefilmpje op als ambassadeur. Vera Dua is overtuigd aandeelhouder van De Landgenoten én is al geruime tijd klant van bio-teler Jarno, die zijn groenten verkoopt op markten in Gent en Brugge. Voor de aankoop van de grond moet De Landgenoten nog 60% van het benodigde bedrag ophalen. Daarvoor moeten Jarno en De Landgenoten burgers overtuigen aandelen te kopen of een schenking te doen.
Jarno is verheugd over de steun van Vera Dua. Hij hoopt voor altijd te kunnen boeren op zijn grond in Pittem: “Grond is geen levenloos spaarboekje. We hebben grond nodig om ons van voedsel te voorzien. En daarvoor is een inspanning op lange termijn nodig. Willen we duurzaam boeren, dan moeten we verder kijken dan de eerstvolgende oogst. De essentie is om te investeren in de bodemvruchtbaarheid. Daar profiteren we jaar na jaar van. Maar een slechte pachtovereenkomst over een kortlopend contract staat in de weg van zulke investeringen.”
Vera erkent het probleem. “Landbouw is essentieel voor de samenleving. Het bepaalt wat we op ons bord krijgen. Maar het is tegelijkertijd een zorgenkind. Landbouw heeft gaandeweg zijn link met de natuur verloren. Je kan de relatie landbouw-natuur gelukkig wel herstellen. Dat is wat De Landgenoten wil doen, door landbouwgrond veilig te stellen voor gebruik door boeren die prachtige biologische producten verbouwen”, aldus Vera Dua.
De Landgenoten als een oplossing in de grondproblematiek
De Landgenoten zet in op grond als gemeengoed. De visie van De Landgenoten is dat geëngageerde burgers een rol kunnen spelen in de transitie naar een gezondere landbouwsector door landbouwgrond als gemeengoed te beheren. Vera Dua noemt dat “een verfrissende organisatie” waar ze van in het begin achter staat: “De Landgenoten is gegroeid rond een belangrijk probleem binnen de landbouw: langdurige toegang tot betaalbare landbouwgrond voor boeren. Er zijn boeren die heel graag met de natuur willen samenwerken. Maar ze vinden geen grond”. Via De Landgenoten kan eenieder helpen de toegang tot grond voor bio-boeren te waarborgen. Jarno wil mensen aansporen aandelen te kopen voor de financiering van zijn grond. “Maar het gaat eigenlijk niet om mij”, geeft Jarno aan. “Het gaat veel verder. De grond overleeft mijn carrière en zal dankzij het toeziend oog van de Langenoten altijd biologisch beboerd worden. Daar plukken de volgende generaties de vruchten van. Als aandeelhouder van De Landgenoten investeer je in de toekomst. Je kan geruststellen dat je impact eeuwig duurt.”
Wie Jarno en De Landgenoten wil steunen in hun gezamenlijke missie, kan dat door aandeelhouder te worden of een gift te doen. Men kan aandeelhouder van De Landgenoten - oftewel Landgenoot - worden vanaf 260 euro (voor 1 aandeel). Ook giften – groot en klein - helpen om landbouwgrond vrij te kopen. Voor meer informatie: www.delandgenoten.be/jarno