Zoals heel Europa, volg ik met verbijstering, verontwaardiging en verschikking de oorlog in Oekraïne. De dagelijkse beelden stemmen mij verdrietig en net als veel anderen, krijg ik er een enigszins hulpeloos en verslagen gevoel van. Met het Bionext team hebben wij afgesproken om voorlopig even een pas op de plaats te maken qua communicatie en dat wij vooral focussen op onze achterban die indirect wordt getroffen door alles wat zich in het oosten van Europa afspeelt.
En toch klim ik noodgedwongen
in de “digitale pen”. Er is namelijk een stevige Europese lobby opgestart om de Green Deal en Farm to Fork plannen van de Europese Commissie in de ijskast te stoppen. Het verhaal is “leuk die plannen om het Europese landbouw- en voedselsysteem te verduurzamen, maar nu even niet. Er is namelijk een crisis en wij moeten voor voedselzekerheid zorgen”. Gelukkig zijn er ook partijen die in het maatschappelijke debat aangeven dat deze claim onzin is en dat de oorlog nu wordt misbruikt om de ambitieuze duurzaamheidsplannen te dwarsbomen. Namens de biologische sector wil ik mij hierbij graag aansluiten en daarom even kort en bondig, de 5 belangrijkste redenen waarom wij de Green Deal en Farm to Fork plannen zo snel mogelijk moeten uitvoeren.
Klimaatcrisis wacht niet
De klimaatcrisis wacht niet tot de oorlog voorbij is. Eind februari publiceerde de klimaatclub van de VN, de IPCC, haar meest recent bevindingen. Op basis van nieuwe berekeningen concluderen de onderzoekers dat tenzij er onmiddellijke, snelle en grootschalige reducties in de uitstoot van broeikasgassen zijn, de opwarming niet beperkt blijft tot 1,5°C. Het is dus van groot belang om de eiwittransitie door te zetten, de productie en het gebruik van agro chemie en kunstmest te reduceren en veel meer te investeren in de korte ketens en het sluiten van de kringloop.
Sleutel ligt in de bodem
Wij moeten inzetten op klimaatbestendige landbouw. Omdat wij al volop in een klimaatcrisis zitten, is het essentieel dat wij onze manier van voedselproductie aanpassen zodat wij nog steeds voedsel kunnen produceren tijdens lange periodes van droogte of periodes met hevige regenval. De sleutel, zoals zo vaak, ligt in de bodem want een gezonde, weerbare bodem kan veel beter tegen een stootje dan een bodem die verslaafd is aan kunstmest.
Biodiversiteitscrisis
Vergeet de Biodiversiteitscrisis niet. Los van de klimaatcrisis gaat het ook bijzonder slecht met de biodiversiteit. Wanneer je beseft dat biodiversiteit het fundament van leven is, dan is het ontzettend beangstigend om dit fundament uit elkaar te zien vallen. Wij moeten ons met veel meer urgentie inzetten om juist samen met de natuur ons voedsel te produceren.
Naar een ander voedselpatroon
Wij moeten naar een ander voedselpatroon. Als wij kijken naar wat er vooral uit Oost -Europa wordt geïmporteerd zijn dat met name gewassen die worden ingezet voor veevoer. Het allergrootste deel van onze landbouwgrond wordt momenteel gebruikt om voedsel te telen voor onze dieren. Laten wij die gebieden dus veel meer gaan gebruiken om op een duurzame, klimaatvriendelijk manier “mensenvoedsel” te telen. Uiteraard moet er ook ruimte zijn voor dieren en hoeven wij niet allemaal vegan te worden, maar het is van groot belang dat wij de transitie naar kleinschalige, natuurvriendelijkere bedrijven inzetten waar dierenwelzijn en duurzaamheid de hoogste prioriteit heeft.
Waardering van ons eten
Door de crisis staan de kranten vol met berichten over de hogere prijzen voor brandstof, gas en voeding. De onrust is begrijpelijk maar wellicht moeten wij ook eerlijk zijn en toegeven dat de prijzen die wij al jaren betalen voor ons eten eigenlijk veel te laag zijn. De verborgen kosten van voedselproductie en consumptie zoals klimaatkosten, biodiversiteitsverlies, bodemuitputting, watervervuiling en gezondheid worden namelijk niet meegenomen in het prijskaartje. Alle kosten die wij niet betalen zullen toekomstige generaties voor hun rekening moeten nemen.
Dus in plaats van de Green Deal en Farm to Fork plannen in de ijskast te stoppen zou ik willen pleiten voor meer urgentie en aandacht voor de transitie naar een landbouw- en voedselsysteem gebaseerd op de waarden van Zorg, Ecologie, Gezondheid en Eerlijkheid. Waarden die ons allemaal raken zeker in deze onrustige, donkere tijden.
Michaël Wilde, Directeur Bionext
Voor meer informatie:
Bionext
wilde@bionext.nl
www.bionext.nl