Tholen – Brabant gaat voor biologisch. Zoveel is inmiddels wel duidelijk. Tijdens de Biokennisweek vertelde gedeputeerde Elies Lemkes-Straver hoe de provincie naar 15% biologische landbouw in 2030 toe wil werken (klik hier voor het Biojournaal-artikel daarover). Daarvoor werken ze onder andere aan omschakelsteun en vrijstelling met betrekking tot de stikstof en de stallen voor natuurinclusieve en dus ook bio-boeren. In het studiogesprek hierover reageerden onder meer Erik Does (directeur Udea), Bart van den Broek (biologische boerderij 't Schop) en Pipie Smits van Oyen (Boerderij de Koekoek) op de plannen voor de provincie waarin zij werkzaam zijn.
Na de uiteenzetting van de plannen bleek iedereen onder de indruk. Presentatrice Marjolein Keuning, die het gesprek leidde, gaf aan 'echt even flabbergasted' te zijn. Erik Does is ook enthousiast. "We hebben elkaar eerder gesproken, Elies, volgens mij ben je sindsdien aardig opgeschoten. Ik ben onder de indruk. Het is een richtinggevend en al aardig concreet. Niks dan lof van mijn kant."
Erik Does
"Trots op onze provincie"
Bart van den Broek reageerde namens ’t Schop als volgt: "Ik heb het stuk gelezen en ben zeker enthousiast. Er zijn wat moeilijke punten bij, maar het is aan ons om dat op te lossen. Belangrijk is om lokale afzet te stimuleren. En de bio-boer moet geen producten uit verre landen halen. Verder moet de consument echt overtuigd worden van biologisch eten." Hij hoopt dat Noord-Brabant een voorbeeldfunctie kan gaan vervullen. "Ik hoop dat de Nederlandse overheid op dezelfde manier gaat denken. Ik ben trots op onze provincie." In het inspiratiefilmpje van de ZLTO over biologische boerderij 't Schop in Hilvarenbeek dat vervolgens getoond werd, kwam onder meer naar voren dat de consument meer dan ooit wil weten waar het voedsel vandaan komt. De behoefte aan transparantie is groot. En dat is nu precies wat 't Schop biedt.
Bart van den Broek
Na het volgende inspiratiefilmpje van de ZLTO met een hoofdrol voor Joost van den Oetelaar kwam de gedeputeerd weer aan het woord. "Noord-Brabant is graag inspiratiebron. Vergoeden is soms niet goed genoeg, serieus belonen is belangrijk." Ze spoort de natuurinclusieve boer bijvoorbeeld aan om een tariefkaart te maken. "Geef aan hoeveel het je kost om goed voor de natuur bezig te zijn, maar zo ver is de boer in de praktijk nog niet."
"Zorg dat verdienmodel in stand gehouden wordt"
Pipie heeft aan de visie van de bio-boeren gewerkt als sectorverantwoordelijke biologisch bij de ZLTO. Ook zij kreeg de kans om te reageren op de plannen in het studiogesprek. "Anderhalf jaar geleden hebben we een gesprek met Elies aangevraagd, we waren niet blij met hoe naar de biologische landbouw gekeken werd.” Samen met Marjon Krol van ZLTO heeft de kerngroep van bio-boeren in Brabant vervolgens een visie opgesteld en dit aangeboden aan de gedeputeerde. Essentieel is volgens haar om bij het realiseren van de ambitie (15% bio-landbouw in 2030) heel goed de balans in het oog te houden. "Zorg dat de vraag toeneemt, zodat het verdienmodel in stand gehouden wordt."
Pipie Smits van Oyen
Systeembenadering
Pipie geeft aan dat de bio-boeren ook naar zichzelf gekeken hebben. "Wij moeten doorontwikkelen, bijvoorbeeld door de kringloop op regionaal niveau te sluiten. En verder stappen te zetten richting klimaatneutraal." Meer verbinding tussen de bio-boeren onderling is volgens haar ook belangrijk. Ze hoopt dat in de toekomst bepaalde belemmeringen in de regelgeving weggenomen gaan worden, door een systeembenadering toe te passen. "Het mooist zou zijn om biologisch als eigen systeem in de wetgeving neer te zetten. We ervaren op dit moment dat er problemen zijn in andere systemen en de oplossingen daarvoor passen niet bij biologisch. Dat belemmert ons. Geen regels is uiteraard geen optie, maar we pleiten voor andere regels. Als je voorloper bent, heb je vaak te maken met bestaande regels waarmee je klem komt te zitten."
Van elkaar leren
Elies erkende het belang hiervan. "Wij bieden in de provincie graag de ruimte om te experimenteren. Wel is het zo dat wij ook vaak het Rijk nodig om regels bij ons te veranderen." Het heeft volgens de gedeputeerde ook zeker zin om reguliere boeren deels bio-principes toe te laten passen, zodat ze de voordelen van de werkwijze leren kennen. "Dat vind ik belangrijk om te noemen. Jullie leveren ook een belangrijke bijdrage aan de reguliere landbouw." Bio-boer Bart beaamt dit. "Wij zijn voorlopers op bepaalde gebieden. Daar kunnen reguliere boeren echt nog van leren. Je moet samenwerken met de natuur, niet tegen de natuur. Dat is alles wat we doen. Dan krijg je gezonde lekkere producten." Elies gaf vervolgens aan dat de verbinding met hightech bijvoorbeeld steeds essentiëler wordt voor de bio-boer en dat ze daar al ver mee zijn. "Je krijgt een andere framing rond de bio-sector door dat soort elementen te noemen."
Elies Lemkes-Straver
Al met al waren alle deelnemers van het studiogesprek onder de indruk van de plannen van de provincie Noord-Brabant, die het lef heeft getoond om biologisch te erkennen als bedrijfsvorm en hiervoor een ambitie durft uit te spreken.