De overheid moet drastisch meer maatregelen nemen om de uitstoot van stikstof snel naar beneden te brengen, dat eist Greenpeace Nederland vandaag in een sommatiebrief aan premier Rutte en minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De Europese Habitatrichtlijn, geïnitieerd om natuur te beschermen, wordt ondanks de recent aangenomen stikstofwet door Nederland geschonden, aldus de milieuorganisatie die zich beroept op het Verslechteringsverbod.
Nieuw ecologisch-wetenschappelijk onderzoek van Roland Bobbink toont aan dat de huidige wet en het onderliggende maatregelenpakket tot 2030 niet genoeg stikstof reduceert om de verslechtering van de meest kwetsbare natuur te stoppen. Ecoloog Bobbink spreekt in het onderzoek zelfs van een zwarte lijst van habitats waarvoor het nu of nooit is.
In het onderzoek 'Effecten van stikstofdepositie nu en in 2030' van onderzoekcentrum B-WARE komt naar voren dat in 15 van de 30 geselecteerde stikstofgevoelige habitat(sub)typen over aanzienlijke oppervlakten in 2030 nog steeds sprake is van overschrijding van de kritische depositiewaarde (KDW). Ook bij het volledig halen van de doelen van het kabinet voor stikstofreductie. Dit betekent dat veel natuur de komende jaren verder zal verslechteren, zeker in gebieden waar de KDW al jaren wordt overschreden. Specifiek voor de zandverstuivingen, zeer zwak gebufferde vennen, actieve hoogvenen, herstellende hoogvenen en veenmosrietlanden is de noodzaak voor een snelle reductie van stikstofdepositie zeer groot. Voor deze bedreigde en aangetaste habitattypen, die zich onder andere bevinden op de Veluwe en Sallandse Heuvelrug, bieden herstelmaatregelen bovendien weinig tot geen uitkomst. Het onderzoek laat verder zien dat kenmerkende biodiversiteit in delen van zeer gevoelige habitattypen, zoals heischrale graslanden en oude eikenbossen, blijvend verloren is gegaan.
Onrechtmatige overheidsdaad
Greenpeace spreekt van een onrechtmatige overheidsdaad van de Staat die ernstig nalatig is in het nakomen van zijn verplichtingen uit de Europese Habitatrichtlijn om de natuur voldoende te beschermen. De stikstofaanpak van de Wet Stikstofreductie en natuurverbetering, aangenomen op 9 maart 2021, schiet ernstig tekort. Ecoloog Bobbink: "De stikstofdepositie is in Nederland al zo’n veertig tot vijftig jaar sterk verhoogd. De gestelde reductiedoelen zijn zeker onvoldoende om te voorkomen dat beschermde natuur verder verslechtert. Dat zal onomkeerbare en desastreuze gevolgen hebben."
Extra maatregelen in het regeerakkoord
"De stikstoflast is al tientallen jaren te hoog als gevolg van de uitstoot van het verkeer, de industrie en de intensieve veehouderij. Maar de grote boosdoener is vooral de grove nalatigheid van de Staat die onvoldoende heeft ingegrepen. De natuur gaat eraan en ons geduld is op. Greenpeace trekt nu een streep in het zand en start deze natuurzaak om de natuurcrisis te keren", verklaart Andy Palmen, directeur Greenpeace Nederland. Palmen: "Premier Rutte noemde in 2019 het stikstofprobleem 'de grootste crisis in mijn 9 jaar als premier'. Het wordt tijd dat de overheid in actie komt en het nieuwe kabinet snel concrete stappen zet in het nieuwe regeerakkoord. Wanneer daar geen extra maatregelen in staan die de stikstof in Nederland terugdringt, zal Greenpeace de Staat dagvaarden."
Greenpeace eist in de sommatiebrief van het kabinet:
- 50% reductie (ten opzichte van 2019) in 2025 (74% areaal stikstofgevoelige natuur onder de KDW)
- 70% reductie (ten opzichte van 2019) in 2030 (93,5% areaal stikstofgevoelige natuur onder de KDW)
- 90% reductie (ten opzichte van 2019) in 2035 (97% areaal stikstofgevoelige natuur onder de KDW)
Greenpeace vraagt de Staat binnen twee maanden te reageren op de sommatiebrief. Wanneer blijkt dat in het regeerakkoord geen extra maatregelen komen die de stikstof aanzienlijk reduceert, gaat de milieuorganisatie over tot dagvaarding.
"Gezonde natuur is van levensbelang en bovendien onze grootste bondgenoot in de aanpak van de klimaatcrisis, honger en het voorkomen van pandemieën. Als we de wereldwijde natuurcrisis willen keren moeten we de grootste oorzaken van biodiversiteitsverlies daadkrachtig aanpakken", aldus Palmen.
De sommatiebrief van Greeneace wordt gesteund door MOB, Wereld Natuur Fonds, Milieudefensie, Vogelbescherming Nederland en SoortenNL.