Tholen - Ruim tachtig bezoekers van de BioKennisWeek verzamelden zich gisteren voor de workshop over mobiel slachten op de boerderij. Want dat er aan gewerkt wordt weten we, maar hoe staan de zaken er op dit moment voor? Namens de Nederlandse Coöperatie Mobiel Slachten vertelde Ruud Pothoven over het mobiele slachten project dat waar voor varkens aan gewerkt wordt. Paul Verbeke sprak namens BioForum over een soortgelijk project, maar dan gericht op pluimvee, waar in België aan wordt gewerkt.
Minimum van 250 vleeskippen
Laatstgenoemd project is ontstaan vanuit de vraag van kleinschalige pluimveehouders, legde Paul uit, "omdat slachthuizen geen kleine aantallen willen slachten." Toch is het mobiel slachten voor de heel kleinschalige pluimveehouders niet relevant. Voor dit project is een minimum van 250 à 300 vleeskippen vastgesteld. Anders worden de vaste kosten te hoog en is het moeilijk om de zaak financieel rond te krijgen. Ons doel is om op jaarbasis 50.000 stuks in de mobiele unit te slachten." Desgevraagd meldt Paul dat de totale investering (machines en de opbouw van de wagen) zo'n 80.000 tot 100.000 euro telt. Inmiddels is een pluimveehouder/hoeveslager gevonden die wil investeren en uitbaten en er werd subsidie verkregen bij het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF). Het wachten is nog op akkoord van het voedselagentschap FAVV. Hiervan verwacht Paul binnenkort een antwoord.
Aan de hand van een tekening van de wagen legde Paul uit hoe de slacht in zijn werk gaat. "De wagen bestaat uit twee gedeelten. De levende dieren komen in de eerste kamer binnen, worden verdoofd, omgekeerd in een trechter gezet, gekeeld en verbloed. Dan worden in een warmwaterbak pluimen losgeweekt vervolgens in een centrifugale verenplukker geplaatst. Door een klein luik komen de geslachte dieren in de tweede ruimte. Hier worden de ingewanden er uitgehaald en tot slot worden de dieren afgekoeld, klaar voor de verdere behandellijn."
Ruud Pothoven en Paul Verbeke tijdens de workshop. Achter Ruud zien we de bokaal die werd uitgereikt bij de winst van het Beste Idee van Varkensland.
Stoppen met levend vervoeren van dieren
In Nederland draait de proef met mobiel slachten om varkens. Zelf is Ruud Pothoven er al tien jaar mee bezig, maar sinds er de laatste jaren meer interesse in is, werd het idee door de Nederlandse Coöperatie Mobiel Slachten verder uitgewerkt. Via subsidie en crowdfunding werd al bijna 200.000 euro opgehaald. In 2019 won de coöperatie Het Beste Idee van Varkensland. Het belangrijkste doel van het mobiel slachten is dat we willen stoppen met het levend vervoeren van varkens. De neuzen uit de vrachtwagens is wat consumenten zien en waar we vanaf willen", vertelt Ruud. "We krijgen veel maatschappelijke waardering. We proberen namelijk een diergericht ontwerp te maken. Daarin werken we samen met de Dierenbescherming en Eyes on Animals. Mocht de Afrikaanse Varkenspest in Nederland komen, waar best kans op is, dan kan de slacht in een mobiele slachterij gewoon doorgaan. Je hebt dan geen probleem met teveel varkens die niet wegkunnen", somt Ruud de voordelen op.
Ook het Nederlandse project is gericht op kleinere varkenshouders die ofwel rechtstreeks aan consumenten ofwel aan de horeca verkopen. "We hebben uitgerekend dat twee werknemers maximaal tien varkens per uur kunnen slachten. Dan kom je uit op dertig tot veertig varkens per dag, inclusief het schoonmaken van de unit. Wordt er langer dan een dag geslacht, dan zou dat aantal meer kunnen zijn." Is het geen idee om de mobiele unit ergens te plaatsen als verzamelpunt voor de echt kleinschalige varkenshouders", vroeg een van de deelnemers. Helemaal sluit Ruud die mogelijkheid niet uit, maar hij wijst er wel op dat juist het stoppen met vervoer van levende dieren de drijfveer is van het mobiele slachten.
Beeld: Coöperatie Mobiel Slachten
Ook geschikt voor andere dieren
Zoals de mobiele pluimveeslachterij van BioForum in een later stadium ook geschikt zal zijn voor kalkoenen, parelhoenen en zelfs konijnen, wordt ook voor de Nederlandse unit gekeken worden naar aanpassingen voor het slachten van schapen, geiten en runderen. Ruud: "Er zullen technische aanpassingen voor nodig zijn. In deze aanloopfase zullen we vooralsnog alleen met varkens gaan testen."
Een aandachtspunt dat Paul en Ruud beide noemen is de voedselveiligheid, hygiëne en het omgaan met de afvalstroom. Ruud: "Mensen moeten niet zomaar van het ene naar het andere deel lopen. De dieren moeten vooraf door een keuring van het NVWA, wat dus op locatie moet gebeuren en achteraf moet er ook gekeurd worden. Wij zijn nu aan het bekijken hoe we dat het best kunnen regelen. Voor de afvalstromen geldt: we nemen alles mee, ook het bloed en het spoelwater."
Voor meer informatie:
www.bioforum.be/nl/mobielslachthuis
en www.mobiele-slachterij.nl