Mari den Hartog ging in gesprek met Odin boerin Gineke de Graaf, die sinds 4 jaar werkzaam is op De Beersche Hoeve.
Gineke, hoe lang werk je op de Odin boerderij De Beersche Hoeve? En hoe kwam je in de landbouw terecht?
"Sinds de start van De Beersche Hoeve, dus nu zo'n 4 jaar. Daarvoor was ik samen met René (partner en ook boer op De Beersche Hoeve) boerin op biodynamische boerderij De Groenen Hof. Buiten zijn, de planten, de dieren, dat heeft mij altijd getrokken. Mijn ouders hadden een weekendhuisje in het bos. Er was daar vlakbij een boer waar ik vaak naar toe ging. Op die boerderij kwam ik tot leven! Later deed ik vrijwilligerswerk bij een biologische winkel in Tilburg, een van de eersten in Nederland. Daar kwam ik in aanraking met de biologische landbouw."
Foto: Gineke de Graaf.
Wat is voor jou het belang van je werk?
"Begin jaren '80 deed ik de biodynamische landbouwopleiding Warmonderhof, toen nog op Thedinghsweert, bij Tiel. Ik was net 20. Daar leerde ik dat zorgen voor de aarde net zo belangrijk is als voedselproductie. Biodiversiteit in de landbouw hoort daarbij en daar kan je aan werken via rassen en zaadteelt. Ook in de biodynamische landbouw worden vaak nog hybride rassen gebruikt. Ik wil er aan bijdragen dat daar meer zaadvast zaad gebruikt wordt."
"In Zweden bijvoorbeeld hadden ze vroeger meer dan 1000 gerstrassen! Dat is zoveel minder geworden sinds maar een paar grote zaadbedrijven bepalen welke rassen we telen. Op lange termijn moeten we weer streven naar veel meer regionale rassen, die passen bij de bodem en het klimaat van die omgeving. De zaadteelt weer terug in boerenhand."
"Vooral bij kleinere bedrijven zijn er daarvoor mogelijkheden. Daar is de uniformiteit van de hybride rassen minder belangrijk. In België zie je dat al. Kleine tuinbouwbedrijven die zaad telen van een paar gewassen en dat dan uitwisselen. Vaak zijn dat CSA-bedrijfjes (Community Supported Agriculture). Burgers betalen dan jaarlijks een bijdrage om de productiekosten van het landbouwbedrijf te kunnen dekken. De oogst, groot of klein, wordt verdeeld. Het risico is niet voor die ene tuinder, maar wordt gezamenlijk gedragen. Dat spreekt me erg aan."
Wat vind je fijn of mooi aan je werk?
"Het leven met de natuur en de pracht van de jaargetijden. Ook de afwisseling, in de zomer werken we hard, in de winter hebben we wat meer tijd voor onszelf. Meebewegen met de ademhaling van de aarde. Ook mooi: Tomaten zelf opkweken, verpotten, uitplanten en zien uitgroeien tot een kas vol prachtige planten met vruchten eraan. Dan geniet ik elke keer als ik als ik er in werk."
Wat vind je moeilijk of lastig aan je werk?
"Soms is het fysiek wel zwaar. Ik begin mijn leeftijd wat te voelen. En de laatste jaren is het zo droog en warm dat de gewassen zich niet optimaal kunnen ontwikkelen. Met beregenen kan je dat maar beperkt opvangen. Bovendien betekent dat veel extra werk en extra kosten."
"Daar staat weer tegenover dat we een fijn team hebben met bevlogen medewerkers, vrijwilligers en stagiaires. En de omgeving is hier prachtig. Ik doe hier veel mooie natuurwaarnemingen. Wanneer we vanwege de hitte al om 5 uur 's morgens beginnen is de sfeer buiten zo fijn. Dat zijn mooie uren."
Jullie zijn niet de eigenaren van de boerderij?
"Nee, Coöperatie Odin is de eigenaar, de leden dus. Dat geeft meer mogelijkheden en meer toekomstbestendigheid. De boerderij hoeft niet iedere generatie opnieuw gekocht te worden of via vererven zijn eigen waarde op te brengen. Dat heet kapitaalneutralisatie. Het betekent dat het vermogen in het bedrijf niet gekoppeld is aan personen. Onze opvolger Teun Luijten is al goed in het bedrijf aan het groeien, maar hij hoeft dus niet rijk te zijn of bij de bank aan te kloppen om het beheer van de boerderij over te nemen.”
"De aarde is van ons allemaal. Het is daarom mooi om grond uit de economische sfeer te halen. Daardoor creëren we meer mogelijkheden om voor de aarde te zorgen."
Bron: Odin