Helmy Abouleish is de directeur van SEKEM Holding, het initiatief voor duurzame ontwikkeling in de Egyptische woestijn. Hij heeft onlangs bijgedragen aan de publicatie 'The Future of Agriculture in Egypt: Comparative Full Cost Accounting Study of Organic and Conventional Crop Production Systems in Egypt' . Tijdens de 'World Day to Combat Desertification and Drought' op 17 juni 2020 is hij door de redactie van Organic Without Boundaries geïnterviewd over het gebruiken van biologische landbouwpraktijken om hiermee om te gaan. Bij SEKEM werken ze overigens vanuit de biodynamische visie. Helmy is zelfs internationaal voorzitter van de biodynamische federatie.
Er is een algemene consensus dat we de manier waarop we voedsel produceren en consumeren moeten veranderen. De niet-duurzame landbouw is de grootste drijvende kracht achter het verlies aan biodiversiteit, het draagt bij aan de opwarming van de aarde, het vervuilen van de bodem, het bedreigen van het levensonderhoud op het platteland en de voedsel- en voedingszekerheid. Kunt u vertellen waarom u biologische landbouwpraktijken gebruikt?
"Mijn vader heeft SEKEM in 1977 opgericht om de gemeenschap in harmonie met het milieu te laten werken. Hij was ervan overtuigd dat de biologische landbouw de beste manier was om met de aarde te werken en het te voeden. Ik ben opgegroeid met respect voor de natuur en ik heb er nooit aan getwijfeld dat biologisch de manier was die ik wou gebruiken. De voordelen van biologisch waren en zijn nog steeds zichtbaar. Ik zag dit niet alleen bij mijn vader, maar ik heb zelf ook ervaren dat de biologische werkwijze bronnen niet misbruikt of verwoest, maar in harmonie met hen werkt. Daarom heb ik toen en zal ik de rest van mijn leven voor biologisch blijven kiezen."
De Verenigde Naties hebben de jaren 2018 - 2028 uitgeroepen tot het Decennium voor Water om de aandacht te vestigen op de cruciale rol die toegang tot schoon water speelt bij het in stand houden van het levensonderhoud. De studie benadrukt de mate waarin Egypte lijdt onder ernstige waterschaarste en de Verenigde Naties waarschuwen nu al dat Egypte tegen 2025 zonder water zou kunnen komen te zitten. Hoe kan de biologische landbouw dit voorkomen?
'Voordat we deze vraag beantwoorden, moeten we de volgende informatie in perspectief plaatsen: Egypte krijgt 55 miljard kubieke meter water uit de Nijl, wat slechts 55 miljoen mensen kan onderhouden. We schatten dat in Egypte elke persoon jaarlijks 1000 kubieke meter water verbruikt om zich te voeden. Met de huidige bevolking van meer dan 100 miljoen mensen, is er niet genoeg water beschikbaar, dus het land importeert 45% van het water in de zin van voedsel. Egypte is bijvoorbeeld veruit de grootste importeur van tarwe ter wereld. Uiteindelijk hebben we niet genoeg water om zelf genoeg gewassen te kunnen verbouwen om ons te voeden."
"Ik ben er van overtuigd dat biologische landbouw een voor de hand liggende oplossing is. Biologische landbouwpraktijken gebruiken water efficiënter dan andere landbouwsystemen. In plaats van chemische pesticiden te gebruiken, is de biologische landbouw afhankelijk van compost, dat voor de boeren het zwarte goud is. Compost verrijkt de bodem en verhoogt het watervasthoudend vermogen, waardoor de bodem vitaler wordt. Deze levende bodems zijn belangrijk voor het temperen van de woestijnvorming, omdat ze koolstof vastleggen, het zoutgehalte verminderen en organisch beheerde bodems ook meer water vasthouden dan bodems die onderworpen zijn aan industriële landbouwpraktijken."
"Daarnaast is het niet nodig om chemische meststoffen te gebruiken om voedingsstoffen aan de bodem toe te voegen of om pesticiden te gebruiken om plagen en ziekten te bestrijden, omdat biologische landbouwpraktijken al op een natuurlijke wijze met deze problemen omgaan. In feite verminderen biologische praktijken niet alleen de afvoer die wordt veroorzaakt door bodemerosie, maar ook de chemische afvoer die een belangrijke oorzaak is van watervervuiling. Daarom ben ik van mening dat de biologische landbouw, en de bewezen voordelen ervan, de beste manier is om bodemaantasting aan te pakken en tegelijkertijd onze waterbronnen te beschermen."
Woestijnvorming is de afbraak van land in dorre, semi-aride en droge subhumide gebieden. Wat moeten we weten over de oorzaken van woestijnvorming en de oplossingen die de biologische landbouw hiervoor biedt?
"Industriële landbouwtechnieken verzwakken en putten de bodem uit door het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest, en doden de micro-organismen in de bodem. Zonder levende bodem wordt het zoutgehalte verhoogd, het watervasthoudend vermogen verminderd en vindt erosie zeer gemakkelijk plaats doordat de bovenste bodemlaag door de wind wordt weggeblazen of door water wordt weggespoeld. Wanneer dit continu gebeurt over een periode van tijd, wordt het land aangetast en treedt er woestijnvorming op."
"Het goede nieuws is dat we de impact en de verspreiding van woestijnvorming kunnen verminderen door te investeren in de bodemkwaliteit en -vitaliteit, met behulp van organische praktijken omdat deze duurzaam zijn. Lucht- en watererosie zijn in de biologische landbouw lager dan in andere landbouwsystemen."
"Woestijnvorming heeft niet alleen gevolgen voor Egypte, maar voor vele landen in de hele wereld. Houd er rekening mee dat 75% van het land op aarde is aangetast en dat dit percentage waarschijnlijk zal toenemen, volgens de nieuwe wereldatlas van woestijnvorming. Dit is dus niet alleen een Egyptisch probleem, maar een wereldwijd probleem."
Tal van studies hebben de noodzaak van verandering aangetoond als we de toekomstige generaties willen voeden. Welke rol kan de biologische landbouw spelen bij het vormgeven van duurzame voedselsystemen?
"Landbouw in overeenstemming met de beginselen van de biologische landbouw betekent dat er efficiënter en duurzamer met energie, water en bodem wordt omgegaan. Andere systemen richten zich op de directe kosten, waarbij vaak geen rekening wordt gehouden met de schadekosten van het aantasten en vervuilen van onze natuurlijke hulpbronnen voor de huidige en toekomstige generaties. De schadekosten van de biologische landbouw zijn veel lager dan die van de conventionele landbouw. Zo gaan pesticiden en herbiciden die in de conventionele landbouw worden gebruikt, naar watersystemen die moeten worden gereinigd. Vervuiling van waterbronnen is een kostenpost waaraan elke burger moet meebetalen en de kosten voor het reinigen van dit water worden niet weerspiegeld in de prijs van het eindproduct van deze boerderij. Met andere woorden, de werkelijke kosten van niet-duurzame landbouwpraktijken worden niet weergegeven wanneer de producten op de markt worden verkocht. Helaas zal dit alleen maar erger worden als er niets wordt gedaan. Als we in de toekomst willen investeren, moeten we investeren in duurzame landbouwpraktijken. Daarom pleit ik voor een 100% biologische toekomst en zal ik er zeker aan blijven werken om die te realiseren."
Tot slot, hoe kunnen beleidsmakers de toekomst van voedsel en landbouw, de 100% biologische toekomst waar u om vraagt, helpen vormgeven en hoe kunnen we het bewustzijn van de noodzaak van verandering vergroten?
"Beleidsmakers zouden kunnen helpen door de biologische landbouw en de vele voordelen ervan, die beter zijn gebleken voor zowel de mens als de planeet, te bevorderen. Ze zouden ook biologische boeren kunnen subsidiëren voor de volledige omvang van het werk dat ze doen met behulp van gezonde duurzame praktijken en het land niet aantasten. Ook zou een belasting op producten die door de industriële landbouw worden geproduceerd, helpen om de werkelijke prijs van schadelijke landbouwpraktijken aan het licht te brengen."
"Bovendien ben ik van mening dat als de consument het volledige beeld krijgt, hij meer geïnformeerde en verantwoorde keuzes kan en zal maken. Dit is de verantwoordelijkheid van de beleidsmakers, om onderzoek en opleiding te ondersteunen die de consumenten bewust maken, zodat zij een beter inzicht krijgen in de gevolgen van de verschillende landbouwpraktijken. Het onderzoek toont aan dat biologisch niet alleen beter is voor het milieu, maar ook goedkoper en economisch haalbaar is."
Voor meer informatie: www.sekem.com