Tholen - In 2030 moet 25 procent van de Europese landbouw biologisch zijn. Tenminste, als het aan de Europese Commissie ligt, die vandaag de Farm-to-Fork-strategie, als onderdeel van de eerder bekendgemaakte Green Deal presenteerde. Andere concrete doelen die worden gesteld zijn het halveren van het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen en 20 procent vermindering van het gebruik van meststoffen.
Groot compliment voor de sector
Volgens Ronald van Marlen is dit een historische dag waarop de biologische landbouw haar leiderschap bevestigt krijgt door de EU. "In dit plan laat Europa zich zien als beleidsmaker met een visie. Voor bedrijven die al jarenlang bezig zijn in de biologische sector is dit een groot compliment. Het laat zien hoe sterk we staan met de biologische landbouw. Ik ben blij dat het woord biologisch nadrukkelijk wordt genoemd. Daarmee is de Europese Commissie uitgesprokener dan ons kabinet. Hier wordt er veel moeite gedaan om kringloop- of circulaire landbouw een naam te geven, waarbij het woord biologisch vrijwel gemeden wordt. Europa heeft niet alleen de EU wet in handen, maar heeft ook controle over het biokeurmerk. Daardoor zijn ze zich denk ik goed bewust van de leidende rol die biologische landbouw heeft in de verduurzaming van het voedselsysteem."
Stevige ambitie
Een compliment dus voor de sector, maar tegelijk is het een grote uitdaging. 25 procent biologische landbouw over 10 jaar. Dat is ambitieus, vindt ook Ronald. "Toch kunnen de getallen niet stevig genoeg zijn. Als je de klimaatcrisis op je in laat werken, realiseer je dat we wel hoge doelen moeten stellen. We hebben vitale bodems en ecosystemen nodig om deze crisis het hoofd te bieden. Ik zie geen toekomst meer in gangbare landbouw vanuit chemie, kunstmest en opbrengst per hectare. Dat landbouw discourse is echt voorbij. Dat er naast biologisch ook andere manieren van duurzame landbouw ontstaan, vind ik prima. Als ze maar niet gebaseerd zijn op chemie en kunstmest, want dat is echt verleden tijd."
Huiswerk
Ronald is zelf al 30 jaar werkzaam in de biologische sector en weet hoeveel werk er nodig is om boeren om te schakelen naar biologische landbouw. "De omschakelperiode is voor veel systemen drie jaar. Daardoor lopen we eigenlijk steeds drie jaar achter. Boeren hebben nu eenmaal tijd nodig om zichzelf in het biologische systeem en plek te geven. Dat gat hebben we al heel lang. Om de doelstelling te halen moeten we als sector echt in ketenverband samenwerken. Dat is het huiswerk dat de sector nu meekrijgt. Producent, retailer en consument moeten samen de verantwoordelijkheid nemen."
IFOAM: baanbrekend besluit
De Europese koepelorganisatie IFOAM EU is ook ingenomen met de EU-strategieën. Jan Plagge, voorzitter van de IFOAM EU, noemt het een baanbrekend besluit dat de biologische landbouw centraal stelt in de overgang van de Europese landbouw naar de agro-ecologie. "De biologische landbouw is een succesvol economisch model voor landbouwers met bewezen voordelen voor het milieu. Het is de juiste beslissing om er een hoeksteen van een toekomstig duurzaam EU-voedselsysteem van te maken. We moeten de EU-landbouw transformeren als we de klimaat- en biodiversiteitscrisis willen aanpakken en onze landbouwsystemen veerkrachtiger willen maken. De F2F-strategie biedt de EU-burgers een duidelijke visie op de toekomst van ons voedselsysteem."
Integratie in GLB
"De doelstellingen van de F2F- en de EU-biodiversiteitsstrategie kunnen echter alleen worden bereikt als er bij de onderhandelingen over de lopende hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) ten volle rekening mee wordt gehouden. We mogen niet de fout maken om Covid-19 als excuus te gebruiken om een achterwaarts gericht landbouwbeleid voort te zetten", waarschuwde Jan Plagge. "Daarom roept de biologische beweging het Europees Parlement, de Raad en de Commissie op om de doelstellingen van de F2F- en biodiversiteitsstrategieën volledig te integreren in de verordening betreffende de strategische plannen van het GLB, om het ambitieniveau te verhogen en van het GLB een doeltreffend instrument te maken om de landbouwers te stimuleren en te helpen bij de overgang naar agro-ecologische en meer duurzame praktijken. De EU heeft een nieuw GLB nodig dat de landbouwers beloont voor hun bijdrage aan collectieve goederen zoals het behoud van onze natuurlijke hulpbronnen".
Volgens IFOAM EU is het bereiken van 25% van het biologische land in de EU tegen 2030 haalbaar als het GLB de nodige beloning biedt voor de voordelen van biologische omschakeling en onderhoud via het bestaande plattelandsontwikkelingsbeleid of innovatieve instrumenten zoals eco-regelingen. "Het opnemen van maatregelen aan de vraagzijde zoals afzetbevorderingsregelingen en het vergroten van het aandeel van biologische producten in scholen en ziekenhuizen door middel van groene overheidsopdrachten is een slimme keuze, aangezien deze "push-pull"-aanpak succesvol is gebleken om de biologische landbouw in landen als Denemarken te doen toenemen."
Gebrekkige onderbouwing
LTO Nederland is teleurgesteld in de onderbouwing van de doelstellingen. "Gedeelde Europese doelstellingen kunnen ons helpen bij gezonde productie en afzet op de Europese markt. Maar we moeten niet vergeten dat verduurzaming uiteindelijk op het land, in de stal en in de kas plaatsvindt en niet vanachter een bureau in Brussel. Het is zwaar teleurstellend dat onderdelen van de van-boer-tot-bord en biodiversiteitsstrategie nog veel te ver van de realiteit af staan,” aldus Léon Faassen, bestuurslid LTO Nederland in een persbericht.
Over de doelstelling om 25 procent van de landbouwgrond in 2030 biologisch te bewerken, zegt LTO Nederland: "Natuurlijk draagt ook biologische landbouw bij aan een integrale verduurzaming van de landbouw. LTO verwelkomt groei van de biologische land- en tuinbouw als de consument die keuze maakt en dan ook de benodigde meerprijs betaalt. Enkel een van bovenop opgelegd percentage biologische productie kan echter grote schade toebrengen aan de biologische sector en zorgt voor oneerlijke concurrentie."
Ook bij de halvering van chemische gewasbescherming plaatst de organisatie een kanttekening. "De wetenschappelijke onderbouwing
ontbreekt: kilo’s zeggen niets over de milieu-impact. “Juist in de coronacrisis is duidelijk geworden dat kennis en wetenschap leidend moeten zijn voor overheidsbeleid. Dat de Europese Commissie nu zelf blijkbaar willekeurige doelstellingen verzint is bizar,” zegt Faassen.
Voor meer informatie:
rvanmarlen@me.com
www.ifoam-eu.org
www.lto.nl