De stand op de lopende rekening van akkerbouwbedrijven was aan het eind van het eerste kwartaal 2020 vrijwel identiek aan de stand een jaar eerder (50.000 euro). In het eerste kwartaal wordt er doorgaans meer ontvangen dan uitgegeven. De bewaarproducten worden verkocht en afgeleverde producten uitbetaald. In het eerste kwartaal 2020 was de toename op de lopende rekening (saldo van af- en bijschrijvingen) iets lager dan in 2019.
De ontvangsten voor de gewassen waren in het eerste kwartaal 2020 lager dan in 2019. Het prijsniveau voor de oogst van 2018 lag hoog als gevolg van het krappere aanbod door de droogte. Daardoor gingen de akkerbouwers de winter van 2019/2020 met een goede uitgangspositie in en was er, ondanks het lager prijsniveau, in het eerste kwartaal van 2020 gemiddeld genomen wel ruimte om af te lossen op leningen.
Vooruitzichten 2020
De coronacrisis gaat niet onopgemerkt aan de Nederlandse akkerbouwers voorbij. In het eerste kwartaal was het effect nog niet zichtbaar in de liquiditeitspositie. Vanaf het tweede kwartaal zal dat meer naar voren komen. Een duidelijk voorbeeld zijn de telers van fritesaardappelen met aardappelen in de bewaring. Door het wegvallen van de frites-export en de afzet naar de horeca bleek ongeveer 1 miljoen ton fritesaardappelen vrijwel onverkoopbaar. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft inmiddels een regeling getroffen om een deel van de schade van getroffen telers te compenseren. De uitvoering van het noodfonds is nog niet bekend. Er wordt nog gezocht naar afzetkanalen voor de fritesaardappelen. Mogelijkheden zijn de zetmeelindustrie, biovergisting of veevoer. De problemen met fritesaardappelen zullen ook zijn weerslag hebben op de suikerbietenprijs voor de oogst van 2020. Fritesproducent Aviko maakt deel uit van coöperatie Cosun. Een goed financieel resultaat van Aviko komt voor een deel ten goede aan Cosun, die dat doorberekent in de uitbetaalde bietenprijs. Maar dit jaar verwacht Aviko verlies te draaien door een lagere omzet en de verplichting om gecontracteerde aardappelen af te nemen. Aardappeltelers is door de verwerkende industrie gevraagd minder aardappelen te poten om overschotten zo veel mogelijk te beperken. De pootaardappelen staan echter al klaar om uitgepoot te worden of zijn al gepoot. Deze ontwikkelingen zullen mogelijk de binnenlandse afzet van pootaardappelen in het volgende seizoen negatief gaan beïnvloeden. Volle koelhuizen met frites zullen dan ongetwijfeld een prijsdruk geven op de geteelde fritesaardappelen en indirect van invloed zijn op de arealen in 2021.
Droog voorjaar zorgt voor hogere kosten
Het voorjaar van 2020 is uitzonderlijk droog. Door het hele land moeten akkerbouwers veel moeite doen om het zaaizaad en pootgoed op een goede manier in de grond te krijgen. Na een natte winter is de grond keihard. Er zijn extra bewerkingen nodig om de grond zaai- en pootklaar te maken. Dat geeft extra slijtage aan machines en kost meer diesel dan in een ‘gewoon’ voorjaar. Daarnaast worden regenhaspels al veelvuldig ingezet om de opkomst van gewassen veilig te stellen, wat zorgt voor extra kosten.
Bron: Agrimatie | WUR