Volgens de publicatie 'De Waalse landbouw in cijfers 2019' van het Waalse landbouwdepartement is het economische belang van de Waalse landbouwsector, net als elders in Europa, gedurende de laatste decennia sterk afgenomen. Voorts ondergaat de sector een voortschrijdend proces van schaalvergroting en concentratie. Desalniettemin vertegenwoordigt landbouw nog steeds een belangrijke functie op het Waalse platteland o.a. vanwege natuurbehoud. De sector heeft een sterk extensief en biologisch karakter en bestaat voornamelijk uit veeteelt en akkerbouw.
Bedrijfsaantallen en bedrijfsomvang
De Waalse landbouw ondergaat, net als elders in Europa en in Nederland, een proces van schaalvergroting en concentratie. In 2017 telde Wallonië 12.649 agrarische bedrijven met een gemiddeld bedrijfsoppervlakte van 57 hectare. In vergelijking met 1990 vertoont het aantal bedrijven een gestage daling van 3,1% per jaar, wat neerkomt op een ruime halvering in 27 jaar tijd, terwijl het gemiddelde bedrijfsoppervlakte juist een tegenovergestelde tendens vertoonde (+3,0% per jaar), of te wel een verdubbeling in 27 jaar tijd. (Ter vergelijking: in Nederland bedroeg de gemiddelde bedrijfsomvang in 2017 34 hectare en in Vlaanderen 26,3 hectare.)
Ondanks een gemiddelde bedrijfsomvang van 57 hectare kent de Waalse landbouw een groot aantal relatief kleine familiebedrijven. Zo was in 2017 31% van de bedrijven kleiner dan 25 hectare en 23% van de bedrijven had een oppervlakte tussen 25-50 hectare. Daarmee bezat 54% van de landbouwbedrijven slechts 21% van het totale Waalse landbouwareaal, terwijl aan de andere kant van het spectrum opvalt dat 15% van de bedrijven een bedrijfsomvang had van meer dan 100 hectare. In totaal bezaten deze grote bedrijven 40% van het Waalse landbouwareaal.
Werkgelegenheid
Volledig in lijn met de halvering van het aantal bedrijven en de voortschrijdende automatisering, nam in de periode 1990-2017 ook het aantal arbeidskrachten met ruim de helft af. Bovendien werkte in 2017 slechts 60% van de Waalse boeren op voltijdse basis. De Waalse landbouw wordt voorts gekenmerkt door vergrijzing. Zo was in 2016 60% van de boeren tussen de 45 en 65 jaar oud en 19% zelfs ouder dan 65 jaar. Slechts 6% was in dat jaar jonger dan 35 jaar.
Het probleem van de opvolging speelt ook de Waalse landbouw parten. Zo gaf in 2016 44% van de boeren aan zonder opvolger te zitten, terwijl 35% van de boeren het nog niet wist. Slechts 21% van de boeren gaf aan wel over een opvolger te beschikken.
Landbouwvormen
De Waalse landbouw is bij uitstek een veeteelt en akkerbouw georiënteerde landbouw, wat ook de relatieve grootte van het gemiddelde bedrijfsoppervlakte verklaart. Zo viel in 2016 47% van de Waalse agrarische bedrijven onder de categorie ‘rundveebedrijf’ (20% rundvlees, 14% gemengd en 13% melkvee), 32% onder ‘akkerbouwbedrijf’, 12% onder ‘gemengd bedrijf’ en 9% onder ‘overig’.
Ook al maakt intensieve veehouderij (varkens en kippen) in relatieve cijfers een stevig groei door, het blijft in Wallonië vooralsnog een niche-sector.
Graslanden zijn goed voor 47,3% van de Waalse landbouwgronden tegenover 52,7% voor akkerbouw. Kijkt men echter alleen naar deze laatste categorie, dan vormen granen (en meer specifiek tarwe) de grootste groep, gevolgd door nijverheidsgewassen (gewassen die bestemd zijn voor verwerking tot andere producten zoals aardappelen en koolzaad) en voedergewassen.
Binnen de verschillende hoofdgroepen zijn tarwe, voedermais, suikerbieten en aardappelen (voornamelijk consumptieaardappelen) de belangrijkste productgroepen wat betreft areaalbezetting. Opvallend is dat de teelt van vollegrondsgroenten in Wallonië slechts op zeer beperkte schaal wordt toegepast.
Biologische landbouw
De Waalse landbouw wordt ook sterk gekenmerkt door een goed ontwikkelde biologische landbouwsector. Vanwege de geringe verstedelijking is er in Wallonië meer ruimte beschikbaar voor biologische landbouw dan in Vlaanderen. Dit is dan ook terug te zien in de cijfers: 14% van het totale aantal Waalse landbouwbedrijven was in 2018 biologisch (oftewel 1 bedrijf op 7!) tegenover slechts 2% in Vlaanderen. Doordat het gemiddelde oppervlakte van een biologische boerderij in Wallonië met 47 hectare wat kleiner was dan bij de traditionele landbouw (57 hectare), bedroeg het aandeel biologische landbouwareaal ‘slechts’ 11%.
In totaal is Wallonië goed voor 91% van het Belgische biologische landbouwareaal. Daarmee is de Belgische biologische landbouwsector bijna een exclusieve Waalse aangelegenheid geworden.