Veel Zwitserse telers zijn overgestapt op biologische teelt of telen volgens de voorschriften van een keurmerk. Maar de afzet blijft achter, klaagt de branche. Verhinderen de consumenten de grote bio-boom?
De telers staan onder druk. Ze willen minder gewasbeschermingsmiddelen spuiten, de dieren meer plaats bieden: zo luidt de gemeenschappelijke tenor. De tijdgeest zou dus voor de bio-telers moeten spreken, producten zoals bio-melk of kalfsvlees met een dierenwelzijnslabel zouden een groeiende afzet moeten vertonen. Maar dat doen ze niet, klagen de telers.
Bijvoorbeeld bio-melk: omdat er daarvan teveel is, bestaat er een wachtlijst voor melkproducenten die over willen stappen op biologische productie. Dat is geen op zichzelf staand geval. Ongeveer een jaar geleden zorgde de aankondiging van Coop om de hoeveelheid Naturafarm-varkens te reduceren – vanwege een dalende vraag - voor commotie.
Frustratie bij de telers
Het 'Schweizer Bauernverband' geeft aan dat bij verschillende bio- en keurmerkproducten het aanbod de vraag overstijgt. De consumenten kopen dus niet zoveel bio als er geproduceerd wordt. Woordvoerster Sandra Helfenstein: "Dat maakt het voor de telers bijzonder frustrerend: men verwijt hen namelijk graag te weinig vooruitgang te tonen en te weinig milieu- en diervriendelijk te produceren."
Wanneer de telers echter overstappen op biologische teelt, blijven ze vanwege het overaanbod onder omstandigheden met de hogere kosten zitten, klaagt de branche. "Kennelijk telt uiteindelijk in de winkel vaak vooral de prijs", vermoedt Sandra.
Franz Hagenbuch, de voorzitter van de rundvleesproducentenvereniging Swiss Beef Schweiz, uitte zich onlangs duidelijk in een lezersbrief: "Steeds weer wordt er voorgespiegeld dat de consumenten graag bereid zijn om meer te betalen voor duurzaam geproduceerde voedingsmiddelen. Zo een onzin!", schreef hij. Op aanvraag verklaart Franz dat er natuurlijk consumenten zijn die ondanks een hogere prijs bio- en keurmerkproducten kopen, maar dat dat echter een minderheid is.
"Dat klopt helemaal niet"
Is er teveel bio? Vinden de consumenten de eigen portemonnee daadwerkelijk belangrijker dan dierenwelzijn? Zo simpel ligt het in geen geval. Volgens Bio Suisse, de overkoepelende vereniging van de Zwitserse 'Knospe'-bedrijven, is er slechts tijdelijk een overaanbod aan bio-producten. Woordvoerder David Herrmann: "In de laatste maanden is de boodschap dat de bio-markt verzadigd is steeds meer hoorbaar geworden. Maar dat klopt helemaal niet."
De bio-markt groeit, benadrukt hij. "In de afgelopen jaren zijn zeer veel telers overgestapt, er was sprake van een echte boom. Ook de consumenten kopen meer. Maar de telers zijn sneller met overstappen dan de consumenten." Daarom is er deels sprake van een overaanbod.
Bio Suisse ziet groot potentieel
Ondanks het overaanbod in sommige sectoren is Bio Suisse ervan overtuigd dat de bio-markt nog veel potentieel heeft. David Herrmann zegt dat er meer communicatie nodig is: "We moeten de consumenten bewust maken: bio is niet duur, maar conventionele producten zijn te goedkoop, omdat milieuschade - bijvoorbeeld gewasbeschermingsmiddelen in het water - niet meegerekend is in de prijs."
Daadwerkelijke is de prijs voor consumenten een belangrijke factor: volgens de enquête 'Biobarometer Schweiz' van het onderzoeksinstituut voor biologische landbouw is de duurdere prijs een "relevante aankoopbarrière". De enquête toont echter ook dat velen desondanks bio-producten kopen: ongeveer een kwart doet dit zeer vaak of bijna altijd, meer dan de helft doet dit tenminste regelmatig.
En volgens de nieuwste cijfers gaven Zwitserse consumenten in 2018 voor het eerst meer dan drie miljard Zwitserse frank (circa 2,82 miljard euro) aan bio-levensmiddelen uit. Ook Coop en Migros bevestigen de opleving. De vraag naar bio-producten is alleen al in het afgelopen jaar met meer dan acht procent gestegen, luidt het bij Coop.
In totaal lag het bio-marktaandeel, gekeken naar de omzet, onlangs op tien procent. Er is dus nog ruimte naar boven – als de consumenten meedoen. David Hermann van Bio Suisse zegt dat er ook geduld nodig is: "De mens houdt graag vast aan zijn gewoontes. De verandering gaat niet van vandaag op morgen."
Bron: Luzerner Zeitung