Bert van Ruitenbeek, directeur Demeter, stuurde twee columns in over de hardnekkige misverstanden over duurzame landbouw. Lees hieronder deel 1, later deze week publiceert Biojournaal de tweede column.
Hardnekkige misverstanden over duurzame landbouw (1)
Koeien binnen houden is beter voor het milieu… door intensivering van de landbouw kunnen we natuur behouden…
Als u weer eens geconfronteerd wordt met één van de bovenstaande uitspraken dan is het belangrijk om even naar het bredere plaatje te kijken om te bezien wat er dan nog van deze uitspraken overblijft. Voorafgaand daaraan; vrijwel alle onderzoeksgeld gaat naar de industriële landbouw, de lobby wordt gedomineerd door toeleverende (kunstmest en chemie) en de grootschalige voedingsmiddelenindustrie en retail en er zijn nog maar weinig echt onafhankelijke media waar u de feiten krijgt gepresenteerd. Achter veel programma’s zitten financiers/sponsoren als Unilever et cetera. Altijd goed om te weten als u iets leest of hoort. Follow the money.
Dat vraagt nogal wat van mensen die bewust willen leven en daarin daadwerkelijk duurzame keuzes willen maken. Daarom even een paar misverstanden de wereld uit.
Gerjo Koskamp van biodynamische boerderij Ruimzicht.
Echt duurzame landbouw zorgt ervoor dat dieren hun voedsel zoveel mogelijk halen uit gebieden dichtbij en met voedselstromen die niet of zo min mogelijk concurreren met voeding voor mensen. Dus koeien op graslanden en varkens en kippen op voedsel van de boerderij en deels op reststromen. Zo zat de landbouw van oudsher in elkaar. De dierenmest werd weer gebruikt voor de bodemvruchtbaarheid en zo is het in de biodynamische landbouw nog steeds.
Als je miljoenen dieren wilt houden zonder dat ze 'grondgebonden zijn' maar afhankelijk van importen van vooral soja uit Zuid-Amerika , ja dan kan je ze vanwege de uitstoot van methaan misschien beter binnen houden, zeker als je koeien veel krachtvoer gaat voeren zodat ze voortdurend aan de diarree en aan het scheten zijn. Maar dat is sowieso een volstrekt onduurzaam model. Dieren moeten hun plek in de kringloop hebben en dan kun je af en toe een stukje vlees eten of melk en eieren gebruiken. Dat is beter voor het milieu en onze gezondheid. En dieren hebben recht op een diereigen bestaan, dus wel lekker buiten scharrelen of grazen. Dankzij weidegang blijven net als in de natuur bovendien urine en ontlasting gescheiden waardoor minder ammoniak vrijkomt. Ofwel echte regionale kringlooplandbouw en geen kringloop via importen van diervoer via Argentinië of Brazilië met ook nog een gigantisch mestoverschot in ons land als gevolg. Een probleem wat afgeschoven wordt op de gemeenschap en niet op de handelaren.
Nog eens iets, als we heel intensief landbouw zouden bedrijven, dan houden we volgens de zelfverklaarde ‘eco-modernisten’ grond over voor natuur. Maar bij de huidige weersextremen gaat de productie van biologisch die van gangbaar evenaren of zelfs ruim overtreffen, want alleen zorg voor biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid kan de productie op peil houden. Langjarige vergelijkende veldproeven tussen gangbare en biologische teelten wezen dit uit. (Rodale Institute farm trials) De kunstgrepen met kunstmest en diepploegen raken uitgeput, de bodemvruchtbaarheid loopt in de gangbare landbouw vrijwel overal terug. Het gaat dus wel degelijk over natuurinclusieve landbouw, zoveel mogelijk denken en werken in kringlopen op bedrijfs- of regionaal niveau en het verhogen van de biodiversiteit en de bodemvruchtbaarheid via gebruik van compost en een ruime vruchtwisseling met ook bodemverbeterende gewassen om de veerkracht van het systeem te verhogen. Al is daar voor toeleveranciers helaas weinig aan te verdienen. Het geld moet ook weer veel meer op en rond de landbouwbedrijven worden verdiend.
Volgende keer over de vanuit de lobby verzonnen ‘frames ‘ dat biologisch niet gezonder zou zijn, technologische sprookjes en het wereldvoedselvraagstuk waar Nederland voor zou zorgen.
Bert van Ruitenbeek, directeur Demeter, het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw en voeding